Кӧрткерӧс районса Выльыб грездысь Матрёна Сергеевна да Никита Сергеевич Макаровъяслӧн вӧлі куим ныв: Лидия, коді нэмсӧ оліс-уджаліс Выльыбын, миян мам Мария да Украинаын олысь Александра.
Мамным, Мария Никитьевна Мишарина, чужлӧма 1938 вося март 12 лунӧ. Помалӧма 7 класс да некытчӧ бокӧ абу ветлӧма. 20 арӧсӧн ӧтлаасьӧма Иван Иванович Мишаринкӧд. Мам-бать уджалісны-мырсисны колхозын. Уджыд сиктад пыр тырмыліс. Сьӧкыдлунъяс вылӧ видзӧдтӧг чужтісны-быдтісны 8 нылӧс да 2 пиӧс.
Роза помавліс педучилище, уна во нин веськӧдлӧ Ыджыдвиддзын ясли-садйӧн; Глафира тшӧтш педагог, олӧ Санкт-Петербургын; Николай школа помалӧм да армияын служитӧм бӧрас зілис совхозын; Надежда завхозавліс Выльыбса детсадйын; Вера помаліс медучилище, олӧ-уджалӧ Сыктывкарын; Нина олӧ Висерын, лысьтысьӧ «Вишерскӧй» СПК-ын; Юлия вӧлі дояркаӧн жӧ, олӧ Зулӧбын; Григорий уджавліс совхозын; Люция помавліс кооперативнӧй техникум, уджалӧ «Исток» СПК-ын бухгалтерӧн, олӧ Ыджыдвиддзын; Елена помавліс СГУ, велӧдӧ школаын, олӧ Сыктывкарын.
10 кага чужтӧм бӧрын 1979 воын мамлы сетісны «Мать-героиня» орден. Ставнымӧс колӧ вӧлі вердны, пасьтӧдны, велӧдны. Надейтчисны сӧмын ас выланыс. Но, ен сыкӧд, ставным быдмим, помалім 10 да 11 класс. Став чой-вок школа бӧрын велӧдчисны водзӧ, босьтісны профессия. Зэв ыджыд аттьӧ да муӧдз копыр мам-батьлы, мый быдтісны-велӧдісны миянӧс!
– Мамным миян некор весь эз пукав. Век удж вылын – ми сійӧс гортысь шоча аддзылім… А важӧн кыдз вӧлі: кагатӧ ваясны да, 56 лун мысти удж вылӧ нин колӧ петны, – висьталӧ Матрёна Сергеевналӧн Роза нылыс. – Меным, дерт, медъёна сюри кагатӧ видзны. Век вӧлі вежала нывъёртъяслы: найӧ, майбыр, гуляйтӧны, а ми Гранякӧд посни йылӧмкӧд ноксям. Да сэсся и керка пытшкын став уджсӧ бергӧдам. И джодж чышкам, и тасьті-пань мыськам. Мамӧ удж вывсьыс локтас да, кӧнкӧ кӧ мыйкӧ туплясьӧ, миянӧс на видас – сылы ставыс мед вӧлі ас местаын. Грездса аньяс шулывлісны, сы мында челядь пӧ Матрен Машелӧн, а керка пытшкас век пӧрадок!
–Ме век казьтывла мамӧс бур кывйӧн. Сійӧ велӧдіс менӧ уджысь не повны да овны веськыда. Ме водз петі ас нянь вылӧ. Овлі Украинаын, Волгоградын, ӧні ола Питерын, – шуӧ Глафира. – Ме пыр помнита мамӧлысь бур кывъяссӧ… Менӧ ичӧтсянь туйдісны лоны зільӧн, код вылӧ кӧ ыстысьтӧг ставсӧ вӧчны аслыд, некор некодлы не завидьтыны, а сідзжӧ зумыд этшаӧн лоны. Ставыс тайӧ отсалӧ меным олӧмын.
–Быд мам радейтӧ челядьсӧ ас ногыс, – висьталӧ Нина. – Мамным эз эштыв лелькуйтчыны миянкӧд. Быдмим ас кежысь. Поснияс бӧрся видзӧдісны гырысьджык чойяс. А челядь видзӧм кеж-сьыд быдсямаыс жӧ овлӧ: тышкасьлам жӧ вӧлі ӧта- мӧдкӧд… Но челядьӧс миян семьяын некор эз киавлыны. Зэв нин горӧдлас мамӧ либӧ ньӧр босьтлас. Дерт, кампет-печенньӧыд сы мындаыдлы эзджык вичмыв, сы пыдди и пиньным эз сісьмы! Ставӧн ӧнӧдз мича пиняӧсь.
– Ме семьяын ӧкмысӧдӧн чужи, и ыджыд чойяс моз меным эз нин ковмы некод бӧрся видзӧдны, да и гортгӧгӧрса уджсӧ ёнджыкасӧ найӧ вӧчӧны вӧлі, – висьтасьӧ Люся. – Мӧстӧ видзлім да, гожӧмнас турун заптыны ковмыліс. Турун пуктыны ставным кутам мунны да, йӧзыс шуӧны, со пӧ Иван Иванлӧн бригадаыс мунӧ… Быдмим сьӧкыда, паськӧмтӧ ковмыліс ыджыд чойяс бӧрся новлыны, но нинӧм вылӧ видзӧдтӧг мамӧ миянӧс ставнымӧс дас класс помӧдіс.
–Меным ыджыд чойяс ӧнӧдз серамсорӧн казьтылӧны: мамӧ менӧ оз нин вӧлӧм кӧсйы вайны. Лэччӧма перйысьны Шойнатыса больничаӧ, но дзик кабинет ӧдзӧс дорсяньыс бӧр бергӧдчӧма да гортӧ кайӧма: ас вылӧ пӧ ен грек ог нин босьт: кӧні ӧкмыс, сэн и дасӧдыс, – висьталӧ медічӧт Лена ныв. – Бурӧн казьтыла мамӧс и сыысь, мый вит во чӧж вермис велӧдны менӧ Сыктывкарса университетын. Ӧні уджала школаын велӧдысьӧн. Муӧдз копыр мамӧлы миянӧс чужтӧмысь да бура быдтӧмысь!
Анна Александровна
Поповалӧн корӧм серти казьтылӧмъяссӧ гижисны нывъясыс.
Газетын йӧзӧдӧм вылӧ гижӧдсӧ дасьтіс Ольга Ивановна Мишарина.