Январь тӧлысьын Коми йӧзӧдчан керкаысь газет-журналса главнӧй редакторъяслы уси шуд ветлыны экскурсияӧн Коми Республикаса Национальнӧй библиотекаӧ, кодӧс матӧ кык во чӧж ставнас дзоньталӧм-выльмӧдӧм бӧрын восьтісны кольӧмвося декабрь помын.
Вочааліс миянӧс библиотекаӧн веськӧдлысь Алексей Анатольевич Просужих.
Пырӧмсяньыс и заводитіс тӧдмӧдны выльмӧдӧм мича жыръясӧн. Дзик пыр ставным видзӧдлім, ас местаас-ӧ сулалӧ Владимир Ильич Ленинлы памятникыс. Ас местаас тай.
—Дзоньтасян уджъяс вӧчигӧн да дизайн вылын мӧвпалігӧн миян вӧлі ыджыд мог — кольны библиотека стрӧйбаыслысь важся русӧ, а такӧд тшӧтш вӧчны сійӧс и ӧнія кадлы лӧсяланаӧн, мичаӧн, югыдӧн да кыпыдӧн, — тӧдчӧдіс Алексей Анатольевич.
Казьтыштам, юркарса Сӧветскӧй улича вылын меститчӧм нималана «ленинкалысь» стрӧйбасӧ кыпӧдлӧмаӧсь 1958 воын, ӧні сійӧ — архитектура памятник. А таво республикаса медшӧр библиотека кутас пасйыны воссьӧмсяньыс 185 во!
Талун кежлӧ библиотекаса жыръясын меститчӧ матӧ 900 сюрс небӧг да документ-кабала. И мӧвпыштлӧй, дзоньтасян уджас босьтчытӧдз став небӧгсӧ кык во кежлӧ нулісны юркарса некымын учреждениеӧ, а помалісны уджсӧ да — ставсӧ бӧр ваялісны, ас местаас тэчисны!
Миянлы уси шуд пыравны библиотекалӧн став юкӧнас.
Медся дыр вӧлім периодика жырйын, кытӧн шнич выль джаджъясын куйліс быдсикас газет-журналыс. Пырӧмсянь синмӧ шыбитчисны миян коми петасъяс. А нимкодьным! Ичӧт челядь моз ми — главнӧй редакторъяс — ӧдйӧ матыстчалім асланым газет-журнал дорӧ да заводитім листавны найӧс (быттьӧ сё во нин эг аддзылӧй).
Студенталан кадсянь на менам зэв ыджыд кӧсйӧм вӧлі пыравны небӧг видзан фондӧ, ӧд сэтчӧ библиотекаръяс кындзи некод оз на и веськав. Корӧмӧн корим Алексей Анатольевичӧс, мися, пӧжалуйста, нулӧй миянӧс тайӧ фондас.
Небӧг видзан фондӧ пырӧмсянь нин ӧвтыштіс чӧскыдсьыс-чӧскыд книга кӧрӧн! Апалігмоз ветлӧдлім да шензим, кыдзи тэчӧны-видзӧны тані уна сюрс лыддьысянторсӧ.
Библиотекаын небӧг видзан фондыс меститчӧ быдса сизим судтаын. Жыръяссӧ тшӧтш ставсӧ дзоньталӧмаӧсь да пукталӧмаӧсь рельсъяса механизма выль джаджъяс, кодъясӧс кокниа позьӧ вештавны колана небӧг корсигӧн.
Ёна жӧ интереснӧ тані вӧлӧма!
Экскурсия помын Алексей Анатольевичлы сетім асланым став газет-журналлысь тавося медводдза петасъяс, медым найӧ водзӧ мунасны-разаласны республикаса кызь библиотекаӧ. Татшӧм ногӧн шуим водзӧ ёртасьны во помӧдзыс.
* * *
Библиотекаысь петігӧн нин окотапырысь юксим ӧта-мӧдкӧд асланым сьӧлӧмкылӧмъясӧн.
—Юрӧй гӧгӧрса мич вылас чатрасигӧн кольмис, сьылідзирйӧй эз жӧ тай дзикӧдз песовтчы-а. Шензи да шензи! Кӧть и томдырсянь нин небӧгъяснад «виси», но татчӧ эг ёна радейт волыны дзик… асмогасянін пондаыс. Пыравлі библиотекаас бӧра-водз, мед, тӧрӧпитас кӧ другысь, удита жӧ гортӧдз вонысӧ… А ӧні со и тайӧ местасӧ тшӧтш лӧсьӧдӧмаӧсь-баситӧмаӧсь да, майбыр, кӧть вежон эн петав. Быдлаті югыд да сӧстӧм, паськыд да лӧсьыд. А, помнита, вӧлі пемыд, дзескыд да топыд. Стрӧйбаыс ӧд сійӧ жӧ колис, а некыдзи оз эскыссьы. Быттьӧ нёль пӧв ыдждӧдӧмаӧсь! — висьталіс «Чушканзі» журналса главнӧй редактор Анжелика Елфимова.
—Национальнӧй библиотекаӧ ветлӧмыс лоис зэв тӧдчана лоӧмторйӧн! Ӧти-кӧ, дыр нин виччысим воссьӧмсӧ, а мӧд-кӧ, библиотека лоӧма нӧшта на кыпыд да статя. Пыран да дзик пыр гӧгӧрвоан — локтін республикалӧн медшӧр да медыджыд библиотекаӧ. И буретш тані уна миллион лист бокын — помтӧм-дортӧм тӧдӧмлун. Зэв нимкодь, мый медся югыд жырйын миян коми петасъяс оз вошны, а мичмӧдӧны джаджъяссӧ Россияса да ставмирса газет-журналкӧд орччӧн. Библиотека выльмӧдысьяс бергӧдӧмаӧсь ыджыд удж да сетӧмаӧсь сылы выль ловру. Окота волыны нӧшта, и мед тайӧс вӧлі кокниджык вӧчны, «содті-пысалі» лыддьысян абонементӧс сберкарта дорӧ — сідзкӧ, век лоӧ сьӧрысь! — кывкӧрталіс «Йӧлӧга» журналса главнӧй редактор Мария Игушева.
Галина МАКАРОВА.
Снимокъясыс Мария Игушевалӧн да Коми Республикаса Национальнӧй библиотекаысь.