Кулӧмдін районса Лебежнӧйысь Вера Андреевна Мишарина юктӧдӧма тшайӧн Владимир Путинӧс. Дерт, тайӧ вӧлӧма зэв нин важӧн. Кольӧм нэмся 70-ӧд воясӧ сійӧ, дерт, эз на вӧв Россияса президентӧн. Студент
Володя Путин сэки уджалӧма Кулӧмдін районын стройотрядын.
—Кор Спутинтӧ индісны преднад, ме сійӧс дзик пыр тӧді (гижа дзик сідз, кыдзи висьталіс Вера Андреевна. — Е.М.), мися, ме такӧд ӧтлаын тшай юи. Лэчча вӧлі вала ёльӧ, пывсян горулын и визувтӧ сійӧ. Ыж уна видзи да, васӧ уна колӧ вӧлі катлыны. Видзӧда да, сэні том йӧз бипур пестӧны. Мый нӧ, мися, ребята, тані вӧчанныд? Рочнас кыткӧ кужа шуны, кыткӧ ог. Ме, мися, самӧвар пузьӧда, локтӧй, юктӧда. Эз пыксьыны, кайисны. Тшаюйтім да, мунісны, меным на ассьыныс шыдӧс колисны. Ӧні ог нин помнит, сӧмын на вӧлі локтӧмаӧсь али мунӧны нин, — казьтыліс Вера Андреевна.
—А письмӧ сылы эн гижӧй? Абу сэтшӧм кӧсйӧмыс? — юася олӧма аньлысь.
—Эг, кольӧма нин сійӧ кадыс да. Ог нин тревожит…
Енмыс видзӧма батьсӧ
Вера Андреевнакӧд варовитігӧн сы йылысь уна интереснӧйтор на тӧдмалі: олӧмас вӧлӧма и курыдыс, и юмолыс.
Висьталіс, мый некор абу ляблӧма, пыр збодера кутчысьӧма. Да и ӧні на тыдаліс сылӧн том-дырся задорыс, кӧть тыртӧ 89 арӧс.
Бать-мамыслӧн быдмӧмаӧсь ӧкмыс чоя-вока. Вера коймӧд кага. Челядьдырсӧ сылысь талялӧма война. Но первойсӧ, челядь вежӧра на вӧлӧма да, эг пӧ и гӧгӧрво, кутшӧм сьӧкыд кад пуксис. Видз вылын уджалігӧн кывсьӧма война йывсьыс да, бабаяс кутӧмаӧсь бӧрдны.
—И миянӧс тшӧктісны бӧрдны, батьнытӧ пӧ ӧд война вылӧ нуасны. А менам оз бӧрдсьы, но чужӧмӧс тупки киӧн да быттьӧ лимзала. Ачым чунь вож костӧд видзӧда, кодкӧ кыйӧдӧ оз. Мыйӧн ме вылӧ оз кутны видзӧдны, дугдыла. Бабаяс видзӧдласны да, чужӧмӧс бӧр зэв ӧдйӧ тупка, быттьӧ ырзӧмӧн бӧрда, — казьтыліс Вера Андреевна.
Батьсӧ нуӧмаӧсь арнас. Вераӧс да ичӧтджык Нестор воксӧ пуксьӧдӧмаӧсь додь нырӧ, мед колльӧдыштасны сикт помӧдз. Сэсянь сэсся подӧн гортас бергӧдчӧмаӧсь. Батьныс вӧлӧма фронт вылас абу дзик война помасьтӧдзыс. Нёльысь ранитчылӧма. Бӧръяысьсӧ кор ранитчӧма, гортас воӧма юӧр, мый усьӧма.
—Письмӧыс дыр эз во да, сідзи и думайтім. Помнита, мам бӧрдӧ пачводзын. Керкаӧ пырис бригадир Гриша Володя да шуӧ: «Марья, эн бӧрд! Ме тэныд нимкодь юӧр вайи». И батьсянь письмӧ чургӧдіс. Мам оз эскы, асьныд пӧ письмӧсӧ гижинныд. Эг жӧ пӧ асьным, со пӧ печатьыс да. Анна ичинь миянкӧд вӧлі олӧ да, тшӧтш восьтісны письмӧсӧ. Бать ловъя. Сы бӧрын регыд гортӧ воис, водзӧ воюйтны абу вермӧма да, лэдзӧмаӧсь. Шынельыс вӧлі нелямын дӧмаса. Унаысь ранитчылігад косясьлӧма. Ки-кокыс гӧгӧр жӧ ранаа вӧлі. Кӧсйӧмаӧсь кисӧ вундыны, но абу лэдзӧма, бӧрыннас шуӧ вӧлі, чуньясӧй пӧ вӧрыштны кутіс-ны. Кузнечавліс сійӧ. И бӧрыннас тшӧтш, кӧть и синнас омӧля аддзис. Пуляыс матӧ син дортіыс мунӧма да, мортыслысь мыгӧрсӧ сӧмын аддзис, йӧзсӧ вӧлі гӧлӧс сертиыс тӧдӧ. Мам сысянь нӧшта на куим кага чужтіс.
Меным мича гӧрд чышъян вайис фронт вывсьыс локтігӧн, но сійӧс порсьяс сёйисны. Война бӧрад колхозъяс кутісны кыпӧдны. Кодлӧн гоз-мӧд мӧс вӧлі, ӧтувъя овмӧсӧ босьтісны. А ми вӧлі мамкӧд сэні сменаӧн войнас караулитам. Водім порсь гидӧ, а порсьясыд батьлысь козинтӧ лестукӧдз косявлӧмаӧсь. Сэтшӧм ӧбиднӧ вӧлі, ставсӧ лестуксӧ ӧкті да дыр гортын видзи. Видлала да бӧр пукта.
—А мыйла воліс батьыдлӧн кувсьӧм йылысь юӧрыс?
—Тадзи вӧлӧма. Дас вит раненӧй пӧ лыс чомйын куйлӧмаӧсь. А сійӧ сэтчӧ жӧ пырӧма, зэрмӧма да. Тані пӧ зарадитча. Но сылы тшӧктӧмаӧсь петны. Бокӧджык вешйӧма, и буретш сэки бомбатӧ шыбитӧмаӧсь. Веськалӧма лыс чомъяд. Ставныс пӧгибнитӧмаӧсь. А батьӧс гынас вель ылӧдз шыбитӧма. Ас садяс воӧма да, кыссьӧма госпитальӧ кык километр. Сэки сорсьӧмӧн и ыстӧмаӧсь письмӧтӧ, думайтӧмаӧсь, мый батьӧ сэні жӧ пӧгибнитӧма да. А со Енмыс видзӧма.
Кӧдж горулӧ йирсьыны
Кор батьсӧ нуӧмаӧсь тышкасьны фашистъяслы паныд, мамыслӧн кольӧма вит челядь. А сёйны нинӧм. Казьтыліс, кыдзи мамыс пуктӧма пызан вылас тасьті, а сэні сӧмын джынйыс — ид тусь.
—Веситан кӧ, килоӧн-джынйӧн и лоӧ, — водзӧ висьталӧ Вера Андреевна. — Сёйим пипу кач. Мам вӧлі вӧрӧ катӧдас миянӧс, пӧрӧдасны пипусӧ, сэсся кырсьӧ вӧсньыдика кулям, гогынӧн качсӧ гогналам, мыйта вермам, нӧбъялам да гортӧ лэччӧдам. Сэсся паччӧр вылын косьтам, чегъялам, тоям, водзӧ изам да нянь пӧжалам. Кача роктӧ мам ваӧн пуас да, йӧлӧн кизьӧртас. Мӧстӧ видзим да, йӧв вылад кутчысим. Кодлӧн эз вӧв мӧскыс, кувласисны.
—А картупельыд эз вӧв? — юася Вера Андреевналысь.
—Пуктам жӧ эськӧ вӧлі, но оз дыр тырмы. Рӧштво дырйи абу нин. Кӧйдыс вылӧ колхозысь вӧлі зептын кыскалам гусьӧник, кор сэні пуктысям. Нуӧдасны вӧлі миянӧс, челядьтӧ, пуктысьны. Ичӧтик чуманӧ картупельсӧ сӧвтасны, мыйта вермам нуны, сэсся зырйӧн мусӧ кодйӧны, а ми чӧвталам. Картупель пуктіг-керигад печенчаӧн номсасим.
А гожӧмнас вӧлі йирсям…
—Йирсянныд?
—Да. Мам вӧлі нуӧдас миянӧс видз вылӧ, кӧдж улас лэччӧдас да, гум, шомкор да нӧшта кутшӧм-кӧ турун сэтысь сёйны тшӧктӧ. А муннысӧ вӧлі дыш, эбӧсыд абу да. Мужикъяслысь матькӧмсӧ кывлывлі да, мам вылӧ гусьӧник матька вӧлі. А турунтӧ сёйӧм бӧрад гортӧ нимкодьпырысь локтам, пӧтыштам да весиг дурыштам чоя-вока.
Кага видзысь кага
Вералы, кыдзи и сылӧн тшӧтшъяяслы, велӧдчӧм пыдди уджавны ковмӧма. Нёль класс велӧдчӧма. Ветлывлӧма кык километр подӧн.
Казьтыліс, мый гачыс абу вӧлӧма, кӧтіасясны да собӧны толаӧд. Туйяс сэки абу вӧлӧмаӧсь, пуркӧситас пӧ да, аслыд колӧ писькӧдчыны. Кокыд кынмӧ, терпитны он вермы, да и бӧр на колӧ собны гортад.
Велӧдчигкостіыс и уджавлӧма на. Сиктас вӧлӧма Ёгор Иван, коді вузӧс вылӧ чери кыйӧма. Мамыс Вераӧс сы дорӧ батрачитны сетӧма.
—Ме сы ордын ныв пыдди олі. Ботан-кулӧмтӧ школаӧ мунтӧдз дзузган би улын кыа, сэсся школа бӧрын бара. Менам вӧлі уркӧвӧй — кыны луннас метр. Сэсся ва вӧлі ёльысь кыскала сылы, гортгӧгӧрса мукӧд уджсӧ вӧча. Кор и велӧдчынысӧ? — казьтыліс олӧма ань. — Гожӧмнас вӧлӧн юр кыскалам. Ӧні кӧ, ог и лысьт пуксьыны, а сэки скачӧн на рӧдта вӧлі. Ог пов. Бабаяс полӧны, оз лысьтны, а челядьлӧн полӧмлуныс абу.
Дас нёль арӧс на абу вӧлӧма, кор Вераӧс индӧмаӧсь яслиын нянечкаавны. На ордын овлӧма Митрей Ӧндрей предсельсӧветаыс, да сійӧ и индӧма уджавнысӧ.
—Менӧ эськӧ оз вӧлі босьтны, тушаӧй ичӧт, арлыдӧй тшӧтш. Заведующӧйыс вӧлі шуӧ, мый ог вермы вӧдитчыны челядьыскӧд. Но Митрей Ӧндрейыд мырдӧн менӧ вӧзйис. Сэні вӧлі зонпосниыскӧд и сёйышта, и ворсышта. Удждон на вӧлі вештӧны, 310 шайт. Торъя стрӧйба эз вӧв, сиктса челядьсӧ вӧлі видзӧны сійӧ либӧ мӧд керкаын, кодлӧн кык. Ӧтчыд кӧзяйкаыс удж вылас абу мунӧма да кывлӧма, кыдзи ме челядьтӧ ви-дза. Потанас вӧлі тӧрӧ 12 кага. Ме сэсся найӧс качайта, ачым потанас тшӧтш пукся. Качайтчим да качайтчим и швачкысим ставным, усим. Кагаясыд бӧрдны кутісны, а ме чиршӧдла, мися, он лысьтӧй. И ӧд кывзысьӧны. Челядьыслы ар кык-куим вӧлі. Занавес вӧлі вӧчала налӧн чышъянъясысь, везнита крӧватьӧ да, улас первойӧн пыра, найӧ бӧрсянь, и ворсам. Со ӧд кутшӧм нянькаыд, ачым на челядь вежӧра.
Плугаритыссянь комбайнёрӧдз
Война дырйи да бӧрас эз юклыны уджтӧ, ань тэ кӧть мужичӧй. Со и Вераӧс индӧмаӧсь гӧра-кӧдза дырйи плугаритны. Гӧр вылас пӧ вӧлі пукала да веськӧдла: кор тракторыс кутас бергӧдчыны, колӧ лэптыштны гӧрсӧ да бӧр муас лэдзны.
Нӧшта на и нёль агас кыскӧма бӧрсяньыс. Ӧтчыд плугаритігас доймылӧма: трактористыс ёнджыка тракнитӧма, чокерыс мынӧма да, Вералы плешкас. Но доймалін кӧть эн, быть колӧ вӧлӧм водзӧ уджавны.
Сэсся и асьсӧ ыстӧмаӧсь трактористӧ велӧдчыны.
—Нёль класс велӧдчӧм бӧрад шыпасъястӧ эг тӧд. Яслиад уджалігӧн книгатӧ эг жӧ босьтлы. Помнита, ставныс гижӧны, а ме пукала. Велӧдысьыс юаліс, мыйла нӧ пӧ, Булышева (нывдырся овыс. — Е.М.), он гиж? Мися, ог куж. Сэсся корас кодӧскӧ дӧска дорӧ, мед петкӧдлас, кыдзи гижсьӧ сійӧ либӧ мӧд шыпасыс. Вӧляникысь куті тӧдны, но гижнысӧ ог вӧлі сяммы. Мыйкӧ ныра эськӧ да, но ачым ог гӧгӧрво. Роза Сажинакӧд пӧдругаасим да, сылӧн тетрадьсьыс вӧлі лыддя, — нюмсорӧн казьтыліс трактористӧ велӧдчӧмсӧ Вера Андреевна.
Трактористалӧма абу сӧмын Лебежнӧйын, ыстывлӧмаӧсь и Немдінӧ да Парчӧ. Гӧрӧмаӧсь, выль муяс вӧчӧмаӧсь. Медводдза тракторыс, кодӧн уджалӧма Вера, вӧлӧма песка. Куим во сыӧн вӧдитчӧма, сэсся выль трактор сетӧмаӧсь. Казьтыліс, мый ичӧт туша вӧснаыс абу судзӧма трактор педальясас да рулитӧма сувтсӧн.
—Кутшӧм сьӧлӧмкылӧмъяс вӧліны тракторӧн веськӧдлігӧн?
—Нимкодь! Витӧд скоросьтнас оз вӧлі лэдзны вӧдитчынысӧ, первой-мӧдӧдӧн тшӧктӧны уджавны, а ме вӧлі ӧддзӧдчыла. Сэки нӧшта на рад! Окота вӧлі меным ӧдйӧ ветлӧдлыны.
Смел нывтӧ ыстӧмаӧсь водзӧ велӧдчыны комбайнёрӧ. Сэки пӧ Кулӧмдінса муяс вылӧ кӧдзӧны вӧлі ид, сю, шобді. Колхозса бабаяс пӧ вундасны чарлаӧн. Сэсся колӧ няньсӧ комбайнӧ сюявны. Мукӧдыс пӧ дыша вӧрӧдчӧны, а Вера, тэрыб мортыд, ачыс вӧлӧм чеччылӧ да няньсӧ комбайнас сюялӧ, сэсся нин вартӧ.
Медводдза радейтчӧм
Верӧс сайӧ Вера петӧма 24 арӧсӧн. Тӧдмасьӧмаӧсь Василий Дашуккӧд, тадзи шуӧмаӧсь медводдза верӧссӧ, зэв интереснӧя. Мужичӧйыс вӧлӧма Белоруссияысь. Ёртыскӧд мӧдӧдчӧмаӧсь Казахстанӧ. Зонъясыд туяс юӧмаӧсь самӧкур да воӧмаӧсь… Сыктывкарӧ. Сюръяысь аддзӧмаӧсь юӧр, мый вербуйтӧны уджалысьясӧс Смолянкаӧ. Сэтчӧ и мӧдӧдчӧмаӧсь.
—Дашук Васьтӧ индасны бона караулитны. А овмӧдчас Ёгор Иванӧ, код дорын ме ныв пыддиыд овлі. Шуас сылы, вай пӧ менӧ, Иван дядь, гӧтрав. Ёгор Иваныд менӧ индас. А ме тайӧ сёрнитчӧм йывсьыд ог вӧлі тӧд.
—Сэсся тӧдмасинныд, корасис, гашкӧ?
—Паныдасим туй вылын да, менӧ сойбордӧд босьтіс и гортӧдз колльӧдіс. Кык километр мунім да некоднанным нинӧм эг шуӧй. Гортӧ вои да игнаси, а сійӧ сулыштіс кильчӧ вылын да муніс. Ӧшиньӧ на зӧркӧдчыштіс, но эг восьтӧй. Сэсся и гижсьыны мунім, да эз гижӧдны. Вӧлӧмкӧ, сылы 17 арӧс на. А гортын виччысьӧны кӧлысь ворсны. Гортӧ мунім да гажӧдчим. Йӧзтӧ кора-лӧма, бӧр он ысты. Тӧлысь олім немӧйяс моз.
—Мыйла?
—Сійӧ роч, комиӧн оз куж, а ме мӧдарӧ. Вӧляникысь сэсся велалім.
—Ӧта-мӧдныдлы мусминныд, ӧтлаӧдісны да?
—Мусмим тай. Ме мичаник вӧлі, уджач. Дашук Васьыд мича жӧ. Во мысти гижсим, 18-ыс сылы тыри да. Кага чужті, вӧлисти бездетнӧй вотысь мыні. Квайт во ме вешті тайӧ вотсӧ государстволы, быд тӧлысь удждонысь вӧлі бергӧдӧны. Сэки, кор вӧлі 18 арӧс тырӧ, а челядьыд абу, вот перйӧны. Мужичӧйяслысь тшӧтш. Аборт вӧчӧмысь — тюрма.
Зарни киа уджач ань
Дашук Васькӧд Вера Андреевналы ковмӧма юксьыны. Верӧсыс вӧлӧма зэв вежӧгтысь. Некутшӧм мужичӧйкӧд сёрнитны он лысьт. Ӧтчыд гаж дырйи воча чойыслӧн верӧсыскӧд орччӧн пуксьӧмаӧсь да, та понда тышкӧ воӧма. Мый пӧ менам гӧтыркӧд сёрнитан? Тшӧкыда и Вералы веськавлӧма.
Ковмӧма аньлы и клубӧ ветлӧмысь ӧвсьыны. Вера зэв енбиа, сылӧн ки помысь ставыс артмӧ. И трактор-комбайнӧн веськӧдлӧ, и чӧскыда пусьӧ-пӧжасьӧ, и кысьӧ-вышивайтчӧ, и мичаа сьылӧ, и гудӧкасьны мастер. Татшӧм йӧз йывсьыд шулывлӧны, ачыс пӧ пуд, а сямыс зӧлӧтник.
—Сьылам и йӧктам вӧлі, и спектакльын вор-сам. Ме кӧ нӧ ог ворс, сэсся коді? Артисталі, кытчӧдз челядь эз чужны. Да и верӧс эз кут лэдзны, спектакльын ӧд мӧдкӧд колӧ окасьны.
—Гудӧкасьнытӧ коді велӧдіс?
—Вокъяс мастерӧсь вӧліны. Да и водзті клубад мужичӧйяс гудӧкасьӧны вӧлі, а бабаяс йӧктӧ-ны. А меным зэв окота вӧлі гудӧкӧн ворсны. Мужичӧйяслысь сэсся корлывлі, шойччӧді найӧс. 16 арӧсӧн ме зэв нин бура ворсі. Гортын сӧмын на паськӧда вӧлі гудӧксӧ, пон локтас да воча пуксяс, и быттьӧ сьылӧ меным. Кӧть и уджыс уна сюрліс, гудӧк улад ёна гажӧдчывлім. Праздникъяс дырйи верстьӧ юыштасны да быд ногыс вӧлі сизьдӧны. А миянлы на моз жӧ окота, но яндысям. Сэсся вӧлі винанас мавтчам, мед миян помысь дукыс кыліс, быттьӧ гажаӧсь жӧ, да на моз жӧ йӧктам.
Скӧттӧ гортас уна видзӧма. Вӧв кындзи пӧ ставсӧ. Кор челядьыс посньыдӧсь на вӧлӧмаӧсь, куим мӧс видзӧма. Йӧвсӧ асьныс юӧмаӧсь, сдайтӧм вылӧ на вичмылӧма. Веськыда кӧ шуны, Вера Андреевна мӧссьыс кольӧм во на и лэдзчысьӧма. А сэсся кык кӧза да козёл лӧсьӧдӧма. Дерт, челя-дьыс отсасьӧны дӧзьӧритнысӧ.
Трактористалӧм да комбайнералӧм бӧрын Вера Андреевна кызь во завхозалӧма больничаын. Медым содтӧд сьӧм воас, сэні и пусьӧма, и санитаркаалӧма. Пенсияӧдзыс вит во зільӧма вӧрын, узкоколейка вӧчӧма.
—Сэтчӧ медаси, мед пенсияӧй ыджыдджык лоас, — висьталӧ Вера Андреевна. — Гожӧмнас тшӧтш и студентъясӧс уджӧдлі, бригадирала вӧлі. Вӧртӧ ӧд, ок, и уна нуисны. 60 километр пыднаысь вӧлі петкӧдӧны, а ми туй вӧчам делянкаӧдзыс. Сэні доймылі на дай. Керйыс путкыльтчис, тӧкӧтьӧ менӧ тыртас. Удиті гуӧ чеччыштны да, ловйӧн коли.
Коймӧд шуд
—Вера Андреевна, шуинныд, мый Дашук Васьыдкӧд торйӧдчылінныд…
—Куимысь вӧлі верӧс сайын. Куимнанныс нин кулісны. Дашук Васьыдкӧд торйӧдчӧм бӧрын Родинов сайӧ петі. Валерик нимыс. Челядьтӧ сысянь вайи на. Гыркнас висис да куліс. Коймӧдыс — Володя Мишарин. Сыкӧд тшӧтшъяӧсь, тӧдмасигӧн кыкнанным нин пенсионеръяс вӧлім. Сыкӧд весиг венчайтчылім. Мишаринсӧ на и медъёна жалиті.
—Казьтыштанныд?
—Мишариныд вӧвлӧма шахтёр. Чужлӧма Ручын. Мамӧс лэччӧдлі карса вичкоӧ, и бӧрсӧ кайигӧн тӧдмасим Кулӧмдінса пристаньын. Ме лэччылі видзӧдлыны, кор кайӧ теплоходыс. Кая содйӧдыс да, мужичӧй менсьым юалӧ, кор мунӧ теплоходыс Ручӧ. Мися, со тай расписаниеыс, видзӧдлы. А ыркыд вӧлі сэки. Йӧжгыльтчыштӧмӧн кая. А Мишариныд бӧрсянь матыстчис, юрсӧ меным пельпом вылӧ пуктіс да юаліс: «Тэ ме сайӧ верӧс сайӧ петан?». Мися, пета, мужикӧй абу, шуткаӧн моз шуи. Менсьым юаліс адрес, кӧні ола. Висьталі. Мӧд лунас воим пристаньӧ, узьмӧдчывны ковмис Кулӧмдінас. Мам шуӧ, со пӧ тӧрытъя мужичӧйыд миянӧс колльӧдны локтіс. Мортыд матыстчис да шуӧ, ме пӧ тіянкӧд кая. Ме эг падмӧд. Вежон оліс миянын да юаліс, гортысь пӧ кӧлуйӧс вая ог. Мися, ме понда. Ветліс и бӧр локтіс. Висьталі нин, сэсся гижсим и венчайтчим. Зэв зіль да киподтуя вӧлі.
Биысь ловйӧн
Вера Андреевналы, кыдзи ачыс висьталіс, кыкысь би пыр ковмӧма мунны. Ӧтчыдсӧ война, кӧть сійӧ и эз ыпъяв Кулӧмдінын, а йӧлӧгаыс кывсис. Мӧдысьсӧ пӧжар дырйи муртса абу сотчӧмаӧсь.
Сэки олӧмаӧсь бать-мам керкаас на. Вика нылыс мунӧма Немдінӧ Валя чой ордас гӧститны. Анюта внучкаыс, Владик зятьыс да Володя верӧсыс водӧмаӧсь узьны. А Вера Андреевналы абу узьсьӧма. Сійӧ видзӧдӧма телевизор. Друг кылӧма, мыйкӧ шлачмунӧма. Думайтӧма, мый ӧшкыс гидас клонӧдчӧ. Сэсся мӧдысь, дай коймӧдысь. Кодкӧ быттьӧ тшӧктӧма петавны сараяс.
—Петі да, турун сарай лӧскыс дзоньнас нин сотчӧ вӧлі. Пыри да чуксалі ставнысӧ. Мыйсюрӧ петкӧдім. Володялӧн киыс гырддзаӧдзыс вӧлі сотчалӧма. Видзӧда да, Анюта внучкаӧй некӧн абу. Батьыс сэсся бара пырис биас. И кылӧма зэв лӧня: «Мам…». Вӧлӧмкӧ, внучкаӧй шифоньер саяс дзебсьӧма, садьӧ воштӧмӧн нин петкӧдісны. Дыр больничаын куйліс. Сэки и шуис, быдма пӧ да врачӧн лоа. И ӧд велӧдчис. А сэки сылы 7 арӧс вӧлі, школаӧ пырны вӧлі лӧсьӧдчӧ. Зэв ёна бӧрдіс, выль портфельыс сотчис да. Сэсся Володя орччӧн вӧлі дзоляник керка вӧчӧ. Сэтчӧ и овмӧдчим. Быттьӧ тӧдсьӧма, мый юр сюянінтӧг колям, — висьталіс олӧма ань.
* * *
Вера Андреевнакӧд аддзысьлім Сыктывкарын. Кыдзи висьталіс, локтӧма гӧститны Валя ныв ордас. Быдтӧма вит челядьӧс. Ӧні озырмӧма и внукъясӧн: 12 внук да 15 правнук сылӧн. Зэв нюмбана да, ен сыкӧд, чольӧб ань. Мед и водзӧ на кольӧ татшӧм збодерӧн.
Екатерина МАКАРОВА.