Кулӧмдін районса культура да национальнӧй политика управлениеӧн веськӧдлысьӧн зільӧ Анастасия Голайдо. Том да водзмӧстчысь, татчӧс олысьяс вӧсна сьӧлӧмнас висьысь аньӧc Эжва йылын бура тӧдӧны. Ачыс татчӧс жӧ, кыдз шуласны, ас морт.
–Анастасия, висьталышт ас да чужанін йывсьыд.
–Чужлі Ыджыд Кужйын, юрсиктсянь 13 километр сайын. Сиктным зэв мича, джуджыд гӧра йылын. Тані буретш Тиманса крежыс помасьӧ.
10-11 классъясын велӧдчи Ю.Спиридонов нима искусство гимназиялӧн гуманитарнӧй юкӧнын, а сэсся Сыктывкарса канму университет помалі. Сы бӧрын матӧ квайт во уджалі карса небӧг лавкаын. Ачым ёна радейта лыддьысьны да, уджыс вӧлі сьӧлӧм серти. Пырӧдчи и конкурсъясӧ, весиг Санкт-Петербургӧ путёвка козьнавлісны.
А сэсся вӧзйисны Кулӧмдін районса культура керкаын удж, веськӧдлысьӧс вежны. Со и кӧсйыси. Чужан керкаӧй овтӧм колис да, жаль лои эновтнысӧ. 2015 воын став семьяӧн локтім Кужйӧ, уджавны журъялам Кулӧмдінӧ. Пиӧй со карын нин велӧдчӧ.
–Культура юкӧнад уджыд, тӧдӧмысь, пуӧ. Тӧдмӧдыштан?
–Удж йылысь сёрнитны верма уна, ӧд сы мындатор вӧчам-бергӧдам. Районса став аддзысьлӧм-гажыс мунӧ миян пыр.
Миян управление улӧ пырӧны юрсиктса да район пасьталаысь культура керкаяс, библиотекаяс, челядьлы музыкальнӧй школаяс. Быд чукӧртчылӧм-аддзысьлӧм-гажкӧд йитӧдын учреждениеяс дасьтӧны план, гижӧны отчётъяс, уджалӧны йӧзкӧд, водзмӧстчӧны.
Кулӧмдін районын комиыс медуна. Та понда миян медшӧр могыс – видзны да сӧвмӧдны коми кыв, традиция да культура. Мӧд боксянь, колӧ, медым и быдмысь войтырлӧн вӧлі гӧгӧрвоӧм, мый колӧ бура тӧдны ас чужанінcӧ, радейтны да пыдди пуктыны татчӧс олысьяссӧ, ветлыны тӧдмасьны и ас районса мича местаясӧн, петкӧдлыны найӧс татчӧ волысь гӧсьтъяслы.
Выльмӧдӧм-модернизируйтӧм учреждениеясын лои позянлун ёнджыка уджавны ӧтуввезйӧн, сэтчӧ и волысьыс тӧдчымӧн содіс. Быд учреждениелӧн эм аслас лист бок, кытчӧ быд лун тэчӧны выль интереснӧй юӧр.
Сэсся уна проект дасьтам, гранта конкурсъясӧ пырӧдчам.
–Кольӧм во миян республикалы тырис 100 во. Кыдзи ті пасйинныд тайӧ тӧдчана юбилейсӧ?
–Такӧд йитӧдын лӧсьӧдчим нуӧдны уна сикас гаж-аддзысьлӧм. Но! Ыджыд мытшӧдӧн лои коронавирус паськалӧм. Унатор ковмис вуджӧдны водзӧ вылӧ да нуӧдны онлайн. Но та вылӧ видзӧдтӧг миян районса культура, образование да спорт кӧнын уджалысьяс эз падмыны, мытшӧдъяссӧ венӧмӧн нуӧдісны уна гаж, гашкӧ, и бурджыка на, ӧд ӧтуввез сетӧ мӧдджык позянлунъяс.
Ыджыд вермӧмӧн шуа Коми Республикаса юралысьлысь грант шедӧдӧм. Сы вылӧ бурмӧдім велӧдан да культура учреждениеяслысь материально-техническӧй подувсӧ, республикалӧн чужан лун кежлӧ котыртім да нуӧдім Вылыс Эжваса «Лов пу» («Дерево души») гаж, лӧсьӧдім юрсиктӧ волысь йӧзыслы шоныд сувтланін (остановка). Позьӧ висьтавны и, мый район пасьталаын ыджыд удж лои бергӧдӧма памятникъяс кузя, дасьтім Помӧсдінын ту-ристъяслы маршрут, тэчим гижӧдъяса сюръя. Став вӧчӧмторнас паськыдджыка позьӧ тӧдмасьны районса учреждениеяслӧн сайтъясын.
Окота аттьӧавны библиотекаясын да культура керкаясын уджалысьясӧс налӧн водзмӧстчӧмысь да енбиысь. Ёна отсасисны миянлы и том йӧзлӧн, ветеранъяслӧн да аньяслӧн сӧветъяс, «Коми войтыр» ӧтмунӧм. Натӧг эськӧ ни ӧти гаж эз артмы.
–Анастасия, тэ серти, кыдзи вежсьӧ-мичаммӧ районным?
–Ме тані уджала сизимӧд во. И весиг тайӧ каднас ачым казялі, мый чужан районным вежсис. Грантъясыд ёна отсалӧны. Сьӧмтӧгыд тай унатор оз артмы.
Бӧръя кадӧ туризм нырвизь сӧв-мӧдам. Ӧні водзмӧстчысьясыс – библиотекаын уджалысьяс. А ӧд эм кытчӧ волыны туристъясыслы! Уллянаса манастыр, Кадам да Дон тыяс, Екатерининскӧй канал… Быд сикт-грезд миян районын аслыспӧлӧс! Эм мый видзӧдлыны! Эм мый донъявны! Эмӧсь и енбиа войтыр, кодъяс вермасны на велӧдны окотитысьясӧс вӧчасьны ки помысь.
Бӧръя кадӧ, казялі жӧ, том йӧз велӧдчӧм бӧрас локтӧны чужанінас. Кыпӧдӧны керка, лӧсьӧдӧны семья, чужтӧны челядь. Нимкодь, мый эм налы и уджыс, и водзӧ сӧвмыны позянлуныс.
–Тавой пасъям важ Выль во! Традиция серти нин талун кыпыда юргас «Василей», челядьлы «Василёк»…
–Тайӧ праздниксӧ кулӧмдінса ёна радейтӧны. А ӧні сійӧс бура тӧдӧны и мукӧд районын нин, ӧд сьывны волӧны тшӧтш и сэтчӧс «кодзувъяс». Мӧд во «Василейнымлӧн» лоас тшупӧда пас – тырас 30 во. Ӧнісянь мӧвпалам мыйӧн шензьӧдны миянлысь видзӧдысьясӧс, кодъясӧс корны петкӧдчыны.
Тавося гажыс дась нин! Видзӧдӧй, тшӧтш сьылӧй!
* * *
Анастасия Голайдокӧд ми тӧдсаӧсь важӧн. Збыльысь, сійӧ культураын уджалысь и эм. Нюмбана, йӧз дорӧ сибыд, унатор сяммӧ да вӧчӧ. Ас районлы колана, ас морт.
Надежда Пунегова.
Снимокъясыс Анастасия Голайдолӧн гортса архивысь.