Кольӧм вежонӧ Сыктывкарса А.С.Пушкин нима гимназияын кыпыда нимӧдісны «Mondiкӧд – аскиа лунӧ! Кольччам республикаын!» профориентация проект таво збыльмӧдны босьтчӧм. Та пӧрйӧ уджтас йывсьыс паськыда тӧдмалісны 300 гӧгӧр ныв-зон: 50-ыс – 10-ӧд классын велӧдчысьяс – пукалісны гимназияса актӧвӧй залын, нӧшта 250-ӧн, 9-ӧд да 11-ӧд классаяс, асланыс велӧдчан жыръясын видзӧдісны-кывзісны ставсӧ
видео пыр.
Коми Республикаса велӧдан министерство да Сыктывкарса госуниверситет отсӧгӧн «Mondiкӧд – аскиа лунӧ! Кольччам республикаӧ!» профориентация уджтассӧ «Монди Сыктывкарса ЛПК» босьтчис збыльмӧдны 2018 воын. 2019-ӧдын тайӧ уджас сюртчисны Эжваса школаясысь томулов. Мӧйму коронавируса висьӧм паськалӧм вӧсна проектсӧ пӧртісны олӧмӧ онлайн. Тайӧ каднас сыӧ пырӧдчис Сыктывкарысь 9-11 классъясса сюрсысь унджык велӧдчысь.
Томуловӧс уджтаснас тӧдмӧдны волісны «Монди Сыктывкарса ЛПК»-ысь генеральнӧй директор Клаус Пеллер, регионын велӧдан, наука да том йӧзлӧн политика министерствоӧн веськӧдлысь Наталья Якимова, П.Сорокин нима Сыктывкарса университетысь ректор Ольга Сотникова да мукӧд.
Паніс аддзысьлӧмсӧ Клаус Пеллер. «Томулов пӧвстысь унаӧн тӧдӧны Mondi котыр йылысь, но этша коді гӧгӧрвоӧ, кыдзи уджалӧ миян предприятиеным. Со и шуим кык во сайын паськыда тӧдмӧдны школьникъясӧс компаниянымкӧд, кӧні найӧ водзӧ вылӧ вермасны уджавны», – гӧгӧрвоӧдіс генеральнӧй директор.
Велӧдӧм кузя министр Наталья Якимова висьталіс, мый талун кежлӧ татшӧм аслыспӧлӧс проектыс лыда. «Збыльысь, 9 да 11 класс помалігӧн школьниклы колӧ нин тӧдны, мый сійӧ кӧсйӧ водзӧ олӧмас да кӧні кутас уджавны. «Mondiкӧд – аскиа лунӧ!» проектыс отсалас тіянлы гӧгӧрвоны аскиа профессияныдлысь коланлун-тӧдчанлунсӧ», – пасйис сійӧ да содтіс, школаын пӧ тайӧ уджтасыс оз на помась. Предприятие отсалӧ тӧрытъя школьникъяслы и студенталан кадӧ, а сэсся нин могмӧдӧ уджӧн. Министр сиис томуловлы тӧдмавны уна выльтор да шуис, чайта пӧ, тіян пӧвстысь кодсюрӧ кутасны зільны буретш «Монди Сыктывкарса ЛПК»-ын.
Клаус Пеллер висьталіс ныв-зонлы компания йылысь. Медводз казьтыштіс, мый вӧр комбинатыс Сыктывкарын кыпаліс 1969 воын, да 2003 воӧ Mondi котырлӧн татчӧ воӧмӧн унатор вужвыйӧныс вежсис-бурмис. Предприятие вочасӧн сӧвмӧ: оборудование выльмӧдсьӧ, кыпалӧны выль стрӧйбаяс. Генеральнӧй директор висьталіс тшӧтш комбинатын вӧчӧм да миянлы быд лун коланатор йылысь: тайӧ офисын вӧдитчан да газет лэдзан кабала, картон, тӧварнӧй целлюлоза.
Юаліс Клаус Пеллер и, гашкӧ пӧ, кодкӧ воліс нин предприятиеӧн тӧдмасьны? Вӧлӧмкӧ, гимназияса директор Лариса Гладкова велӧдчысьяскӧд нёльысь нин волӧма цехъясас. Сійӧ юаліс, мый пӧ вежсис комбинатын бӧръя кадас? Генеральнӧй директор вочавидзис, унатор пӧ бурмӧдім, медым вӧр-валы омӧльыс этшаджык вӧлі.
Сідз, компания выльмӧдӧма Эжва районын ва весалан тэчас, кӧні сӧстӧммӧдӧны оз сӧмын комбинатӧн лэдзан, но и Сыктывкарса да матігӧгӧр овмӧдчӧминъясысь предприятиеяслысь да йӧз оланінысь няйт васӧ. Эштӧдӧма и комбинатлысь ТЭЦ выльмӧдан удж. Сэні ладмӧдӧма биоломтасӧн
уджӧдан Россияын медся ыджыд пӧрт. Талун «Монди Сыктывкарса ЛПК» переработайтӧ производство бӧрын кольӧм 100 прӧчент кырсь-чагсӧ, да тадзикӧн ТЭЦ-ӧн вӧчӧм энергиясьыс 40 прӧчентыс артмӧ «турунвиж».
Клаус Пеллер казьтыштіс тшӧтш, производствосӧ выльмӧдӧмӧн пӧ и компанияын уджалысь-яслысь тӧдӧмлун-сямсӧ ковмӧ содтыны-кыпӧдны. Комбинатын оборудованиеыс суйӧрсайса да, йӧзыслы колӧ кужны колана ногӧн сійӧс уджӧдны. Талун пӧ предприятиеын 50 сідз шусяна пытшкӧс тренер тӧдмӧдӧны зільысьяссӧ выль технологияӧн.
Генеральнӧй директорлӧн висьталӧм серти, «Монди Сыктывкарса ЛПК» регионын быд во заптан 10 миллион кубометр вӧрсьыс лэдзӧ-петкӧдӧ 3,5 миллионсӧ. Та дырйи тӧждысьӧ и сійӧс выльысь быдтӧм понда. Предприятиелӧн питомникын быд во быдтӧны 8 миллион лыска понӧль.
«Миянлы колӧ быдсикас специалистыс, торйӧн нин вӧр быдтан, заптан, би вӧчан юкӧнъясын, химия производство вылын, а сідзжӧ администрацияын зільысьяс, юристъяс, экономистъяс да весиг медикъяс», – кывкӧрталіс Клаус Пеллер.
Тӧдчӧдіс нӧшта, предприятиеын уджалысьяслы пӧ бур нажӧтка мынтӧм кындзи вичмӧдам уна сикас отсӧг-кокньӧд. Торйӧн кӧ, дон босьттӧг бурдӧдам, котыртам гожся шойччӧмсӧ, тшӧтш и челядьыслысь, да с.в.
«Монди Сыктывкарса ЛПК»-ӧн веськӧдлысь юаліс гимназистъяслысь, гашкӧ пӧ, кодкӧ тӧдӧ нин, кӧні кутас уджавны? Менам пӧ тай кык пи да, 13 арӧсаыс плӧтникӧ кӧсйӧ велӧдчыны, 14 арӧсаыс – айтишникӧ.
«Монди Сыктывкарса ЛПК»-ысь велӧдан шӧринӧн веськӧдлысь Ольга Никифорова юӧртіс, «Mondiкӧд – аскиа лунӧ! Кольччам республикаӧ!» профориентация проект серти пӧ велӧдчан вобыдӧн школаясын лоӧ котыртлӧма уна сикас тренинг да мастер-класс. Ныв-зон тӧдмаласны, кыдзи пӧрӧдӧны вӧрсӧ да кыдзи сійӧс выльысь быдтӧны, ас синмӧн аддзыласны кабала вӧчӧмсӧ, ветласны и питомникӧ. Та дырйи томуловкӧд орччӧн лоӧны верстьӧ ёртъяс – тренеръяс, кодъяслӧн быдӧнлӧн аслас нырвизь. Шуам, ӧти тӧдмӧдас производствоӧн, мӧд висьталас вӧр-ва видзӧм, коймӧд – вӧр быдтӧм йылысь да с.в.
Отсаласны ныв-зонлы и гӧгӧрвоны-тӧдмавны ассьыныс тӧдӧмлун-сямсӧ да этшсӧ. Таӧ велӧдасны Сыктывкарса госуниверситетысь специалистъяс.
«Зэв нимкодь, мый Питирим Сорокин нима университет пуктӧ ассьыс пай тайӧ тӧдчана проектсӧ збыльмӧдӧмӧ, – пасйис СГУ-са ректор Ольга Сотникова. – Быд профессия колана. И «Монди Сыктывкарса ЛПК»-лы ми да регионса мукӧд вуз дасьтам быдсикас удж вӧчысьясӧс».
Россияын Mondi котырлӧн персоналӧн юрнуӧдысь Анна Шабалина юӧртіс, мый «Монди Сыктывкарса ЛПК»-ӧ быд во практика вылӧ волӧ 100-ысь унджык студент. «Ме гӧгӧрвоа, мый тіянлы окота орӧдчыны бать-мамсьыныд да мунны велӧдчыны мӧд регионӧ. Но век жӧ босьтӧй тӧдӧмлунтӧ да бергӧдчӧй чужанінад. Ті тані коланаджыкӧсь», – чуксаліс сійӧ томуловӧс.
* * *
«Mondiкӧд – аскиа лунӧ! Кольччам республикаӧ!» профориентация проектсӧ босьтчасны збыльмӧдны ноябрь 1 лунсянь. Сы йылысь паськыдджыка позьӧ тӧдмавны https: www.mondijobs.ru\ru\будущее-с-монди сайтын да «ВКонтактеса» https:\vk.com\vmestesmondi котырын.