Июнь 30 лунӧ Кӧрткерӧс–Сыктывкар туй костын вермис лоны зэв ыджыд неминуча: Доддзӧ вотӧдз 115-ӧд номера автобусын шоперыс кувсьӧма руль саяс. Ӧти морт вермӧма сувтӧдны транспортсӧ да, автобусӧн мунысьяс кольӧмаӧсь ловйӧн. Тайӧ повтӧм аньыс – Калятыысь Анна Чистякова.
–Ме уджала Сыктывкарын, ветлӧдла юркарӧ Калятысянь пӧшти быд лун. Сэки автобусас пуксигӧн думайті, мися, узьышта туяс. Кӧть и гораа юргис шылад, вугыртлі. Друг кыла горзӧм: «Отсалӧй, отсалӧй!». Ун йывсьыд эг и гӧгӧрво, мый лои, а сэсся видзӧда да, шоперыслӧн юрыс бардачок вылас, лӧзӧдӧма нин. Юрын вирдыштіс – инфаркт. Мӧжгыны кадыс эз вӧв. Бардачок вылас пидзӧсӧн кайи да кутчыси руляс. Автобусным ӧд муніс нин воча туй пӧлӧнӧдыс, кысянь ыджыд ӧдӧн локтісны вӧр кыскалан кык машина. Ме верми вайӧдны автобуссӧ ас визяс да сувтӧді. Тормозас личкыны эг судз, ковмис перйыны зажиганиесьыс ключсӧ. Удиті. Син пӧлӧн казялі: ньӧв моз лэбыштісны гырысь «Вольвоясыд». Эськӧ ставнымлы пом воис. Найӧ эз и сувтлыны, водзӧ тӧвзисны. А ми кыским шоперсӧ туй бокас да, видлі сьӧлӧмсӧ заведитны, корим «Тэрыб отсӧг». Но шоперыс кувсьӧма нин вӧлі. Мортыслы эг вермы отсавны, но кӧть мукӧдсӧ да ачымӧс спаситі, – висьталіс Анна Чистякова.
Колӧ пасйыны, машинаӧн ветлан правоыс аньлӧн абу. Висьталіс, велӧдчылі пӧ эськӧ, но практикасӧ сдайтны абу и вермӧма. Пыр пӧ вӧлі «завалитӧны». Сэсся кинас шеныштӧма. Но та вылӧ видзӧдтӧг Анна Владимировна вермӧма веськӧдлыны автобусӧн.
–Анна Владимировна, тэ шуин, мый та пӧрйӧ эн вермы шоперыслы отсавны. Сідзкӧ, веськавлін нин татшӧмсяма неминучаӧ?
–Сэки эг туй вылын. Калятысянь жӧ Кӧрткерӧсӧдз лэччылім. Ме могӧн пыралі Пенсия
фонд юкӧнӧ, а пиӧй да мукӧд пассажирыс колины машинаас виччысьны. Мися, сёрмышта да, звӧниті шоперыслы. Но сійӧ эз босьт телефонсӧ. Сэсся звӧниті пилы, мед висьталас шоперыслы. А пиӧй шуӧ, сійӧ пӧ узьӧ, – казьтылӧ Анна.
–Петі, видзӧда да, шоперыс юрсӧ ӧшӧдӧма, – водзӧ висьталӧ сійӧ. – Збыль быттьӧ узьӧ. Ме чукӧсті, оз шыась. Видлі да, кын кодь. Йӧзыс повзисны. Тшӧкті звӧнитны «Тэрыб отсӧгӧ». Ачым заведиті машинасӧ. Ывлаас сэки 30 градус кӧдзыд вӧлі да, машинаыс ыркалӧма нин. Бурдӧдысьяс локтӧдз ме сійӧс ас садяс вайӧді. Видлісны давленньӧсӧ да, зэв вылӧдз кайӧма. Но больничаӧ эз и кӧсйысь водны. Сэсся нёль час кымын сэні олім да вӧляникысь бӧр гортлань мӧдӧдчим. Ӧні на паныдасьлывлам. Дзоньвидзалун бӧрсяыс видзӧдӧ да, ен сыкӧд, олӧ. А ӧнія шоперыс, жаль, кувсис…
Июнь 30 лунӧ автобусын вӧлӧма кызвыныс нывбаба да ӧти олӧма мужичӧй. Ставныс найӧ аттьӧалӧны Аннаӧс. Кӧрткерӧсысь Ирина Гиздуллиналӧн кывъяс серти (ань медводдзаӧн казялӧма, мый шоперыслы лёк), эз кӧ Анна сувтӧд автобуссӧ, гашкӧ, ставныс чорыда, колӧкӧ, весиг кувтӧдзыс доймалісны.
–Кор автобусыс надзмӧдіс, кодсюрӧ мунігас на чеччыштісны, ӧдзӧссӧ вермим восьтыны да. Ме тшӧтш чеччышті, шуйгаладорӧй ставнас лӧзӧдіс, пидзӧсӧй доймис, чота на. «Тэрыб отсӧгысь» бурдӧдысьяс миянлы эз и отсавны, шоперсӧ сӧмын видлалісны. Йӧзыс сэсся асьныс коді мыйӧн вермис муніс. А мела верӧсӧй воліс, – казьтылӧ Ирина.
Анна Чистякова карӧ удж вылас таксиӧн жӧ воӧдчӧма. Кыдзи висьталіс, сійӧ санитаркаалӧ республикаса больничаын.
Виччысьны гоз-мӧд во
Артмӧ, Анна Чистякова абу нин ӧтчыд отсавлӧма йӧзлы, но сылы тшӧтш колӧ отсӧг. Калятыас оланіныс – Трактӧвӧй уличаса 1956 воын кыпӧдлӧм щитӧвӧй керкаын патераыс – шогмытӧм: подулыс вӧйӧма, вевтыс сісьмӧма, йиркыс киссьӧма. Гожӧмсӧ пӧ кыдзкӧ-мыйкӧ коллялан, а тӧвйыны оз позь. Шыӧдчылӧма, мед важ да киссян выйын керкаясын олысьясӧс мӧдлаӧ вуджӧдӧм кузя уджтас серти сетасны выль юр сюянін Кӧрткерӧсысь, но ковмас на пӧ виччысьны некымын во.
Каляты посёлокса юралысь Софья Богадевичлӧн кывъяс серти, оз сӧмын Анна Чистякова шогмытӧм керкаын ов. Сэні матӧ став войтырыслӧн оланіныс киссьӧма, на лыдын и вермытӧмъяс, и война кадся челядь, тшӧтш и ачыс юралысьыс.
–Бур, мый важ да киссян выйын керкаясын олысьясӧс мӧдлаӧ вуджӧдӧм кузя уджтасыс Россияын збыльмӧдсьӧ на. Трактӧвӧй уличаса 14-ӧд стрӧйбасӧ, кӧні олӧ Анна Чистякова, шуӧма шогмытӧмӧн 2016 вося декабрь 7 лунӧ, а, сідзкӧ, стрӧйбасӧ идраласны, кыпӧдасны выльӧс. Но лоас тайӧ 2023-2025 воясӧ. Та серти кӧ, аньлы эз нин дыр коль виччысьны. А мукӧдыслы, кодъяслысь шогмытӧмӧн шуӧмаӧсь 2017 воын нин, ковмас виччысьны 2027 воӧдз. Кутам лача, сьӧмсӧ сэк кежлӧ вичмӧдасны, – висьталіс Софья Николаевна.
Софья Богадевич сідзжӧ пасйис, мый Анна Чистякова Калятыын сӧмын гожйӧ, мукӧдыслы жӧ быть ов киссьӧминас.
–Софья Николаевна, ань висьталіс, мый выль оланінӧ кӧсйӧны овмӧдчыны и сылӧн батьыс, и вокыс семьянас. Тадзи мӧй позьӧ?
–Патерасӧ медшӧр кӧртымалысьыс – Анналӧн батьыс. Воксӧ тайӧ керкаас жӧ пасйӧма, кӧть сэні оз и ов. Оланпас серти, патерасӧ сетасны ӧтиӧс, а оз быд семьялы торйӧн – куимӧс. Кыдзи кутасны семья костас ладмӧдчыны – асланыс делӧ, сэтчӧ ми ог сюйсьӧй.
Екатерина МАКАРОВА.
Кӧрткерӧс р.