Школа сетӧ велӧдчысьяслы уна сикас предметысь тӧдӧмлун. Кодлыкӧ сьӧлӧм вылас воӧ комиӧн мичаа да бура сёрнитны, кодлыкӧ – биология урок дырйи бобувъясӧн тӧдмасьны, ӧнія ныв-зон радейтӧны и компьютерӧн вӧдитчан выль технологияяс кузя урокъяс. 2017 вося декабрын пасйим Одыбса школалы 155 во тырӧм, и сэки меным мойвиис кывзыны информатикаысь восьса урок. Нуӧдiс сійӧс Ирина Сергеевна Гостинчикова. Ачыс тайӧ жӧ школаас велӧдчылӧма. Медводдза здуксянь казялі челядь дорӧ сылысь аслыспӧлӧса сибӧдчӧмсӧ да ныв-зонмӧн том велӧдысьӧс сюся кывзӧмсӧ.
Бӧрӧ коли велӧдчан во. Одыбса шӧр школа таво помалӧмаӧсь квайтӧн. На пиысь кыкӧн – зарни да ӧти – эзысь медальӧн.
Зэв нимкодь юӧр, и окота лои кӧть нин ӧтуввез пыр варовитыштны медальяса классӧн веськӧдлысь Ирина Гостинчиковакӧд да сылӧн быдтасъяскӧд. И со мый артмис.
–Ирина Сергеевна, мый ышӧдіс тіянӧс лоны велӧдысьӧн?
–Юавны кӧ нывкалысь либӧ детинкалысь, кодӧн сійӧ кӧсйӧ лоны, быдмас да, позяс кывны: космонавтӧн, шоперӧн, врачӧн, пусьысьӧн. А ме век кӧсйи велӧдысьӧн лоны.
Учитель – мыйта пыдди пуктӧмыс, гӧрдитчӧмыс, гӧгӧрвоӧмыс тайӧ кывъяс. Му пасьталаыс велӧдысьлӧн дорысь бурджык да радейтанаджык уджыс абу.
–А асланыд велӧдысьясысь кодкӧ вӧлі тіянлы примерӧн?
–Мария Елизаровна Михайлова. Паськыда восьса, радейтана синъясӧн ми видзӧдім сы вылӧ. Ставыс, мый йылысь сійӧ висьтавліс, миянлы закон кодьӧн вӧлі, сылӧн быд кыв бать-мамлӧн дорысь ёнджыка на мӧрччыліс.
Гырысьджык классъясын математика да физика урокъяс ёнджыка вежӧрӧ кольӧмаӧсь. Тайӧ предметъяссӧ велӧдысьяс и отсалісны меным бӧрйыны профессияӧс.
Аслам велӧдысьяс вылӧ видзӧдігӧн ме быттьӧ аддза нин вӧлі, мый лоа на кодь жӧ сюсь, стрӧг, мича, мый менӧ тшӧтш кутасны пыдди пуктыны да радейтны велӧдчысьяс.
И со Сыктывкарса университетын диплом босьтӧм бӧрын ачым локті уджавны школаӧ. Он и куж висьтавны, мый вӧчсис менам сьӧлӧмын, кор медводдзаысь пыри кабинетӧ да аддзи ассьым медводдза велӧдчысьясӧс.
–Мый верманныд висьтавны асланыд удж йылысь?
–Меным, позьӧ шуны, мойвиис, мый уджала Одыбса школаын. Мекӧд орччӧн зільӧны бур йӧз, ыджыд шыпассянь Учительяс. Быдӧнлӧн эм мыйкӧ сӧмын аслас: ӧти уроксӧ аслыспӧлӧса нуӧдӧ, мӧд велӧданторсӧ пыдісянь тӧдӧ, коймӧд кужӧмӧн юксьӧ тӧдӧмлуннас челядькӧд.
Велӧдысь быдтӧ-сӧвмӧдӧ челядьӧс, нуӧдӧ найӧс ас бӧрсяыс, и сылы аслыс колӧ лоны ыджыд мывкыдаӧн, гӧгӧрвоысьӧн, веськыд мортӧн. Велӧдысь туйдӧ ныв-зонмӧс эскыны ас вынъясӧ.
Ме кӧкъямысӧд во зіля школаын да нинӧм дзебтӧг висьтала – радейта ассьым уджӧс.
Велӧдысьӧс ӧд быд лун челядь козьналӧны нюмӧн, сійӧ олӧ ныв-зонлӧн гажъясӧн, тӧждъясӧн, туӧ быдмысь войтырлӧн бырлытӧм вын-эбӧсӧн. Ме гӧрдитча, мый ме – велӧдысь. И мед кодъяскӧ шуасясны, учителялӧмын пӧ ӧні нинӧм бурыс абу, ме налы вочавидза: тайӧ – медбур удж, и ме ачым бӧрйи сійӧс!
Велӧдысьтӧг ӧд он ло ни врачӧн, ни лётчикӧн, ни военнӧйӧн. Сідзкӧ, велӧдысь – тайӧ медся колана, кывкутана да тӧдчана удж.
Ирина Сергеевналӧн классысь зарни медальӧн школасӧ помалісны Евгений Подоров да Андрей Михайлов, эзысьӧн – Евгения Жижева.
Велӧдысь йывсьыс найӧ шуӧны, сійӧ пӧ туйдіс миянӧс ӧтув овны, сійӧ пӧ мам моз и ышӧдыштас, и дивитыштас; сійӧ пӧ нимкодясьӧ миян вермӧмъясӧн да сьӧлӧм бердас босьтӧ миянлысь сьӧ-кыдлунъяс; сійӧ пӧ аддзӧ, кыдзи челядь верстяммӧны; классӧн веськӧдлысьыд пӧ – мӧд мам.
–Мый сетас тіянлы водзӧ олӧманыд медальыс? – юалі школа помалысьяслысь.
–Отсалас пырны велӧдчыны сэтчӧ, кытчӧ кӧсъян, да бура, гӧрд дипломӧн, помавны вузсӧ, – висьталіс Евгений Подоров.
–Велӧдчыны пыригӧн медальыс содтас балл лыдтӧ. Нӧшта мый бурыс сыысь лоас – ме ог тӧд. Дерт, позяс и ошйысьыштны сійӧн, но колӧ-ӧ? – шуис Андрей Михайлов.
–Медальыс, дерт, сетас ӧткымын «бонус». Но медтӧдчанаыс: медаль – тайӧ велӧдчысьлӧн ыджыд вермӧм, – пасйис Евгения Жижева.
А Ирина Сергеевна йылысь Евгения висьталіс, ни ӧти урок пӧ сылӧн абу гажтӧм, сыкӧд кокни уджавны, дасьтыны проектъяс.
–Тӧлка, вежӧра, кыпыд руа ань. Челядь радпырысь ветлӧны том велӧдысьлӧн урокъяс вылӧ. Воысь-во бӧрйӧны да бура сдайтӧны информатикаысь да физикаысь экзаменъяс.
Ирина Сергеевна кужӧ сибӧдчыны челядь дорӧ. И уна мукӧдторйын на водзмӧстчӧ: сьылӧ, йӧктӧ, шмонитӧ. Ышӧдӧ таӧ и ассьыс быдтасъяссӧ, нуӧдӧ ас бӧрсяыс. Век пыртӧ аслас уджӧ выльторъяс, оз артась кадӧн, оз пов сьӧкыдысь.
Пыр отсасьӧ аслас уджъёртъяслы, оз кольччы бокӧ школалӧн олӧмысь, – висьталӧ том велӧдысь йылысь Одыбса школаӧн юрнуӧдысь Любовь Александровна Королёва.
* * *
Июль 2 лунӧ Ирина Сергеевна пасйӧ ассьыс чужан лун.
Чолӧмала сійӧс да сиа кык челядя мамлы шуд, дзоньвидзалун, уджын выль вермӧмъяс!
Прокопий Габов, 1975 воын Одыбса школа помалысь.
Кӧрткерӧс р.