Кок чунь увсьыс би вартö

Ме эськö тадзи шуи Сыктывкарысь Ольга Ивановна Цюсьмак йылысь. Сэтшöм жö нин сійö тэрыб да уджач ань.

Дас коймöд кага

Ольга чужлöма Кöрткерöс районса Нöвикын (сэки Кулöмдін районын). Бать-мамыслöн  вöлöма дас коймöд кага. Чой-вок письыс сійö медся ичöт.

—Дерт, эз ставныс быдмыны, а сöмын вит чоя-вока, мукöдыс  ичöтöн кувсьöмаöсь. Öти вок 22 арöсöн война вылö усьöма, Украинаса Львов обласьтын. Бать тшöтш воюйтöма, но гортö ловйöн воöма. Сэсся ме и чужи, — казьтыліс Ольга Ивановна.

Нöвикын Ольга олöма недыр. Кор сылы вöлöма арöс да нёль тöлысь, грездас лоöма ыджыд пöжар, сотчöма и Королёвъяслöн керкаыс. Кыдзи висьталіс Ольга Ивановна, батьыс мöдöдöма гöтырсö челядьыскöд Сыктывкарö подöн.

—Ме, дерт, ог помнит, вывті на ичöт вöлі да, но мам пуксьöдöма менö да 6 арöса Мишö вокöс даддьö и петöма туйö. Мый сэсся вöчан, верöсыд кö тшöктö. Сэки вöлöма декабрь! Кыдзкö тай воим ловйöн, — водзö казьтыліс ань.

Бöртиджык батьыс тшöтш локтöма карö. Овмöдчöмаöсь ыджыдджык нылыслöн семьяыскöд. Регыд мысти Ольгалöн батьыс кувсьöма. Мамыслы нöшта на сьöкыд лоöма быдтыны ичöтджык челядьсö. Олöмаöсь зэв гöля. Мамыс некöн абу уджалöма, отсасьöма  видзны внукъяссö.

Кор Ольгалы тырöма 8 арöс, чойыс верöсыскöд вöзйöмаöсь мамыслы, мед сетас нывсö детдомö, тадзи пö кокньыдджык лоö сылы велöдчыны. Олöма да висьлöс нывбаба кывзысьöма, кöть и сьöлöмсö кырыштöма дойыс.

Ольга первой зэв ёна гажтöмтчöма, бöрдöма, а сэсся вöляникысь велалöма. Рöдвужыс öд волывлöмаöсь видлыны. Найö олöмаöсь Лесозаводын, а челядь керкаыс вöлöма сэні жö.

Кытчö Рöдина ыстас…

Тадзи челядь керкаын и быдмöма Ольга Ивановна. Сэсся дас квайт арöсöн пырöма велöдчыны Сыктывкарса медучилищеö.  Училищесö помалöм бöрын том медсестраöс ыстöмаöсь уджавны Удора районса Селöгвож посёлокö.

—Меным шуисны, государство пö тэнö быдтіс-велöдіс, и öні пö колö сылы водзöс вештыны. Кытчö пö Рöдина ыстас, сэтчö и мунан. Дерт, ковмыліс эз сöмын челядькöд ноксьыны, кöть и велöдчылі найöс бурдöдны. Ковмыліс и верстьöлы врач пыдди лоны. Бабитчылі весиг. А öтчыд  корисны мужичöй дорö, кодöс пуртöн сутшйöдлöмаöсь. Сылы отсалі, сэсся нуим больничаö. Эз кув, бурдіс.

Удора районын во сöмын уджалі, а сэсся бöр вои Сыктывкарö, медаси Лесозаводса поликлиникаö. Зіли сэні 20 во. Водзö 33 во уджалі Сыктывкарса челядь керкаын физкабинетса медсестраöн. 70 арöсöн петі пенсия вылö да со куим во нин шойчча, — висьталö Ольга Ивановна.

Шуд да шог торйöдчывтöм кык вок

Ольга Ивановна верöс сайö петöма Удора районын уджалігас. Кыдзи ачыс висьталіс, Селöгвожас став зонмыс сыöн «висьмöмаöсь». Но том нывлысь сьöлöмсö вöрзьöдöма Иван Цюсьмак. Зонмыс коми сиктö локтöма Украинаысь армияын служитöм бöрын нажöвитчыны. Экскаваторöн уджалöма.

Сыктывкарын том гозъя овмöдчöмöсь Ольга Ивановналöн мам ордас. Сёрöнджык нин асьныс патера ньöбöмаöсь. Гозъялöн чужöма ныла-пиа. Олöмаöсь зэв бура, вöлöмаöсь шудаöсь. Верöсыс зэв ёна радейтöма да пыдди пуктöма аньöс. Дерт, и челядьсö радейтöма.

Но öти здукöн Ольгалöн нывбаба шудыс пасьмунöма — верöсыс кадысь водз кувсьöма.

—Иванлы вöлі сöмын на 47 арöс. Сійö кувсис менам ки вылын. Гортын вöлі ноксям, сійö вöлі пажын дасьтö. Друг шуис, ме пö шойччышта, да водіс диван вылö. Здук мысти нин нылöй горöдіс: «Мамö, батьыдлы лёк!». Ме кори «тэрыб отсöг», ачым видлі отсавны, но ставыс весьшöрö, — орліс Ольга Ивановналöн гöлöсыс. Тыдалö, уна вося дойыс  абу на  дубалöма.

Сэки сылы ывлавывса югыдыс пемыд лоöма. Но челядь радиыс ковмöма кутчысьны. Кöть и абу нин дзоля кагаяс вöлöмаöсь, но колöма водзö  быдтыны-велöдны.

Некымын во мысти Ольга Ивановналы шудыс выльысь нюмдöма, тöдмасьöма мужичöйкöд.

—Верöс гу вылысь вöлі подöн локта. Друг сувтіс машина. Мужичöй корис пуксьыны, нуöда пö гортад. Первой эськö эг кöсйы, но мыйлакö пукси. Кутшöмкö кад мысти Василий, тадзи сійöс шуисны, локтіс ме ордö. Ёртасьны заводитім. А сійö вöлöм куим челядьöс быдтö, гöтырыс кув-сьöма туй выв неминучаын. Ми заводитім семьяöн моз овны. Некымын во коли, меным кокньöдыштіс, чайті, мый Василий менö радейтö. Но мыйöн челядьыс ас нянь вылö петісны, сійö  муніс мöд ань дорö. Та бöрын мужичöйясöс некодöс нин ас дорö эг сибöд. Менам аслам кык челядь, куим внук да кык правнук, на ради и ола, — висьталіс Ольга Ивановна.

Сьылiгтыр ветлöдла

Збыльвылас Ольга Ивановна ыджыд сьöлöма ань. Сійö быдöнлы дась отсавны. Асьсö шуö оптимисткаöн.

Кöть и шуис, мый öні шойччö, пенсия вылын да, коксö кресталöмöн оз пукав. Тöдсаясыслы да суседъясыслы, кодъяс сыысь арлыдаджыкöсь, отсасьö. Мукöдыс пö гортсьыс оз лысьтны петавны, шуам, кор туй вылын вильыд либö ви-сьöдчöны. Ольга Ивановна нопъясяс да ветлас налы сёян-юанла лавкаö. Öні со майшасьö, мый оз вермы могмöдны. Аслыс öд тшöтш колö гортас пукавны, выль сикас вирусыд ыджыдалö да.

—Ме ог вермы куйлыны! Гортö сöмын сёйны да узьны вöлi волывла, а öні лунтыр керкаын. Ме öд асывнас зарядка вöча, быд сустав мед уджалас. А сэсся часысь дыр ветлöдла сідз да и могöн на. Водзті та серти ёніник вöлі, а сэсся 20 кило вöснялі. А кор йöзöдісны сідз шусяна самоизоляциятö, шогö уси. Медводдза лунъясас на мöвпышті ывлаö петавны, патераын пöдны куті да. Горт дорысь ёна ылöдз эг и во, погона йöз сувтöдісны. Оз пö позь, вирус ветлö. Ковмис гортö косны. Но ме аддзи петан туй. Патера öшинь восьта да сьылігтыр ветлöдла керкаын. Тöрыт 3.500 воськов вöчи, — нимкодьпырысь висьталö сійö. — Сэсся фиалкаясöн нокся, радейта тайö дзоридзсö быдтыны. Öтуввез пыр тöвар закажита, нылöй босьтас да ваяс гортöдз, сэсся звöнитча аслам клиентъяслы, сёрнитча, кыдзи налы сетны. Зэв öдйö кадыс лэбö. Эска, коронавирусыдлы коркö да пом воас, и олöмыс бöр лад выв пуксяс.

 

                                                                                       Екатерина МАКАРОВА.

Кок чунь увсьыс би вартö

«Коми му» газетысь, кодӧс позьӧ судзӧдны пошта пыр, позьӧ ньӧбны «Ордым» лавкаын. Медым лыддьыны электроннӧй версия, личкӧй татчӧ. Эмӧсь кӧ юалӧмъяс, гижӧй komi-kerka@ya.ru.

Пролистать наверх