Россияса 35 регионысь, Украинаысь, Финляндияысь, Швецияысь да Норвегияысь квайтсёысь унджык морт воліс Сыктывкарӧ Войвывса культуралы сиӧм коймӧд форум вылӧ, коді муніс таво март 11-13 лунъясӧ.
Тайӧ зэв тӧдчана чукӧртчылӧм-аддзысьлӧм вылас медшӧр сёрниыс вӧлі «Культура – Войвылын шуд» сюрӧс серти.
Коми Республикаса юралысь Сергей Гапликов гӧсьтъясӧс кыпыда чолӧмалігӧн аттьӧаліс странаса культура министерствоӧн да Россияса культура фондӧн веськӧдлысьясӧс форумсӧ котыртӧмын отсӧгысь.
Юралысь пасйис, мый Комиын ыджыд водзӧсӧн збыльмӧдсьӧ «Культура» нацпроект, унатор вӧчсьӧ вужвойтырлысь нэмӧвӧйся озыр культурасӧ да традициясӧ видзӧм, театральнӧй да киноискусство сӧвмӧдӧм, библиотекаяслӧн уджын ӧнія технологияӧн паськыдджыка вӧдитчӧм могысь.
Сідз, кольӧм во регионса кар-районъясын лӧсьӧдӧма дас ӧти модельнӧй библиотека, на лыдысь ӧкмыссӧ – Россияса культура министерстволӧн отсӧгӧн. Бӧръя куим вонас выльмӧдӧма-дзоньталӧма ӧкмыс кинозал да восьтӧма нӧшта кык выльӧс – Печораын да Воргашор посёлокын. Республикаын уджалӧ нин концерт петкӧдлан вит сідз шусяна виртуальнӧй зал.
Сергей Гапликов пасйис, мый муниципалитетъясын водзӧ шуӧма кыпӧдны социокультурнӧй шӧринъяс, ёнмӧдны культура учреждениеяслысь материально-техническӧй подувсӧ, выль ворсан инструментъясӧн могмӧдны челядьлысь искусство школаяс.
–Кольӧм во сентябрын Комиын вӧлі восьтӧма том йӧзлысь профессиональнӧй театр, – водзӧ висьталіс юралысь. – Мӧйму жӧ «Ыджыд гастроль» проект весьтӧ республикаса театръяс петкӧдчисны Россияса регионъясын, тӧдмӧдісны асланыс творчествоӧн Москваын, Улыс Новгородын, Салехардын да уна мукӧд карын олысьясӧс.
Ассьыс сёрнисӧ помалігӧн юралысь тӧдчӧдіс, мый Войвывса культура форум водзӧ отсалас сӧвмӧдны Комиын, кыдзи и странаса мукӧд регионын, культура да искусство, ёнмӧдны на дорӧ йӧзлысь муслунсӧ да сетны налы позянлун паськыдджыка вӧдитчыны тайӧ озырлуннас.
Пленарнӧй заседание дырйи федеральнӧй да регионъясса экспертъяс юксисны асланыс мӧвпъясӧн, кыдзи культура вермас вӧчны мортӧс шудаӧн. Та вылӧ видзӧдласныс ёна торъяліс, но кывкӧртӧдсӧ вӧчисны ӧтсӧгласӧн – культура и збыльысь отсалӧ мортлы лоны шудаӧн.
Тайӧ жӧ лунас Сергей Гапликов аддзысьліс Россияса президентӧс культура юкӧнын петкӧдлысь Михаил Швыдкойкӧд. Налӧн сёрниыс вӧлі культураын войтыркостса ёртасьӧм сӧвмӧдӧм, федеральнӧй проектъясӧ регионлӧн пырӧдчӧм да Коми Республикалы 100 во тыригкежлӧ дасьтысьӧм йылысь.
Михаил Швыдкой юӧртіс, мый Коми Республикалӧн юбилейкӧд йитӧдын уна сикас чукӧртчылӧм-аддзысьлӧм шуӧма нуӧдны тшӧтш и Москваын да Санкт-Петербургын, да эскӧдіс, ковмас кӧ пӧ, лоас та могысь отсӧгыс.
Москваысь чина гӧсьт дорӧ та пӧрйӧ аслас тӧжд-могӧн вермис шыӧдчывны быдӧн. Сыктывкарса шӧр библиотекаын сыкӧд аддзысьлӧм дырйи вужвойтырлӧн шылада-драмаа театрса директор Светлана Белорусова казьтыштіс, мый буретш Михаил Ефимовичлӧн отсӧгӧн да зільӧм-водзмӧстчӧмӧн Сыктывкарын вӧлі восьтӧма Россияса финн-йӧгра шӧрин, кӧні сійӧ вӧлӧма медводдза веськӧдлысьӧн. Светлана Белорусова корис Швыдкойӧс, кыдз Москваса театръясысь ӧтиӧн юрнуӧдысьӧс, босьтчыны «шефствуйтны» регионса вужвойтырлӧн театр вылын, кодлы талун ёна колӧ отсӧгыс, юр сюянінтӧг колис да.
Москваысь ыджыд чина гӧсьтлӧн кывъяс серти, Коми – аслыспӧлӧс республика, босьтны кӧ тӧд вылӧ регионысь вужвойтырсӧ. Но, кыдз тӧдчӧдіс Михаил Швыдкой, талун сьӧкыд казявны тайӧс, этша мыйӧн торъялӧны та боксянь татчӧс кар-районъясын олысьясыс да. Та понда зэв тӧдчана да кывкутана сӧвмӧдны Комиын национальнӧй культурасӧ, вужвойтырлысь нэмӧвӧйся озыр традициясӧ.
Войвывса культуралы сиӧм коймӧд форум дырйи торъя площадкаяс вылын да «гӧгрӧс пызанъяс» сайын сёрниыс вӧлі эз сӧмын регионъяслӧн тӧжд-мог йылысь. Культураын, туризмын, наукаын, велӧдан юкӧнын гырысь творческӧй проектъяс дасьтӧм да збыльмӧдӧм йылысь висьталісны федеральнӧй да войтыркостса нималана экспертъяс.
Вӧлі сідзжӧ регионъяскостса «Альянс финно-угорских и северных библиотек в рамках реализации проекта «Финно-угорский библиотечно-информационный центр» форсайт-сессия, кытчӧ пырӧдчысьяс видлалісны-донъялісны Коми Республикаса Национальнӧй библиотека подулын юӧр сетан регионъяскостса финн-йӧгра библиотека шӧрин лӧсьӧдӧм кузя выль проект. Аддзысьлӧм дырйиыс вӧліны Россияса финн-йӧгра регионъясысь, а сідзжӧ Красноярск крайысь, Тюмень да Ленинград обласьтъясысь библиотекаясын уджалысьяс.
* * *
Войвывса культуралы сиӧм коймӧд форум дырйи вӧлі вынсьӧдӧма ёртасьӧм да ӧтувъя удж кузя вель уна сёрнитчӧм. Торйӧн кӧ, Комиысь культура, туризм да архивын удж кузя министр Сергей Емельянов кырымаліс та могысь колана документъяс Санкт-Петербургысь государственнӧй академическӧй капеллакӧд, тайӧ жӧ карсьыс государственнӧй культура институткӧд да войтыркостса культура форумкӧд.
Снимокъясыс ӧтуввезйысь.