«Оз ков виччысьны, кор тэнӧ казяласны-донъяласны да бур удж-должносьт вӧзъясны. Колӧ уджавны сьӧлӧмсяньыд, кывкутӧмӧн, водзмӧстчыны да кужны вӧчны ас кежсьыд лӧсялана кывкӧртӧдъяс. Сэки и опыт-сямыд чӧжсяс-содас» – тайӧ шуӧм-видзӧдласнас сӧглас Сыктывдін районса йӧзӧс социальнӧя доръян ӧтувъя шӧринын социально-реабилитируйтан юкӧнӧн веськӧдлысь Наталья Меркурьева.
Казьтыштам, Россияын судзсьытӧма олысьяслы отсӧгсӧ важысянь нин вичмӧдӧны. XIV-XV нэмъясӧ на татшӧмъясыслы отсавлӧмаӧсь вичко-манастыръяс. XVII нэмын сар индӧд серти восьталӧмаӧсь гӧля олысь семьяясысь челядьлы медводдза богадельняяс, кӧні ныв-зонлы сетӧмаӧсь тӧдӧмлун да велӧдӧмаӧсь найӧс ремеслӧӧ. Йӧзӧс доръян тэчасыс водзӧ сӧвмӧма Пётр I дырйи – сылӧн тшӧктӧм серти став губерняас лӧсьӧдӧмаӧсь уджавны вермытӧм, олӧма войтырлы да чурка челядьлы госпитальяс. А Екатерина II-лӧн веськӧдлан кадӧ Роч муын восьталӧмаӧсь олӧма йӧзлы да сирӧта-челядьлы керкаяс, больничаясын гӧль аньяслы кага чужтанінъяс, народнӧй школаяс.
1994 воын Россияса социальнӧй службаын зільысьяслӧн ассоциация вӧзйӧма медводдза богадельня восьтан лунӧ пасйыны социальнӧй тӧдчанаинъясын уджалысьяслысь лун. А 2000 воын Россияса президент кырымаліс та кузя ассьыс индӧд.
Доброволечалӧмсянь удж вылӧ
–Чужи ме Вӧлӧгда обласьтса Великӧй Устюгын. Школа помалӧм бӧрын 2010 воын вои Коми Республикаӧ да пыри велӧдчыны П.Сорокин нима Сыктывкарса госуниверситетын «Социальнӧй удж» специальносьтӧ. Буретш тані ме пыдісяньджык тӧдмаси социальнӧя доръян юкӧнӧн да доброволечалӧмкӧд, – висьталіс Наталья Александровна. –Мӧд курсын велӧдчигӧн пырӧдчи университетын муртса на котыртӧм «От сердца к сердцу» ӧтмунӧмӧ.
Наталья Александровна Бутримлӧн веськӧдлӧм улын ми, студентъяс, збыльмӧдім социальнӧй тӧдчанлуна быдсикас водзмӧстчӧм: котыртім челядьлы гажъяс, отсалім нуӧдны чукӧртчылӧм-ворсӧмъяс, дасьтім ассьыным проектъяс. Ӧти кывйӧн, волонтёралігӧн олім «Мед миянлы век вӧлі гажа!» чукӧстчӧм-девиз серти.
Доброволеч ӧтмунӧмса нырщик Наталья Бутрим лоӧма Наталья Меркурьевалы медшӧр велӧдысьӧн да ышӧдысьӧн. Енбиа педагог ачыс весь абу пукалӧма и студент-доброволечьясӧс таӧ велӧдӧма-чуйдӧма.
Медводдза воськовъяс
Уджавнысӧ Наталья Меркурьева босьтчӧма Сыктывдін районса йӧзӧс социальнӧя доръян-могмӧдан шӧринын.
–Вои татчӧ социальнӧй удж кузя специалистӧн май тӧлысьын. Уджалігмоз нин помалі университетын витӧд курс, – водзӧ висьтасьӧ Наталья Александровна. – Коліс нӧшта сдайтны госэкзамен да дорйыны диплом удж. Шӧринын тӧлысь чӧж зільӧмӧн содіс тӧдӧмлун-сямӧй, да тайӧ тшӧтш сетіс позянлун «отлично» вылӧ сдайтны экзаменӧс да дорйысьны. А университет помалӧм бӧрын регыд мысти нин менӧ индісны отделениеӧн веськӧдлысьӧн. И тайӧ удж вылас ме тырвыйӧ гӧгӧрвои-вежӧрті, кутшӧм тӧдчана ышӧдны-ошкыны орччаястӧ, кужны сибӧдчыны-ладмӧдчыны, воӧдчыны ӧти кывйӧ уджъёртъясыдкӧд.
Выль вермӧмъяслань
2017 воын водзмӧстчысь да тӧлка специалист Наталья Меркурьевалы вӧзйӧмаӧсь лоны некоммерческӧй котырӧн – «Милосердие» социальнӧя могмӧдан районкостса шӧринӧн веськӧдлысьӧс вежысьӧн, а 2023-ӧдын – босьтчыны юрнуӧдны 90-ысь унджык морта тайӧ организациянас. Со мый казьтылӧ сійӧ кад йывсьыс вомъёртным:
–«Милосердиеын» ме зіли быдса сизим во. Тайӧ каднас котырнаным пырӧдчылім быдсикас уджтасӧ, вермывлім гранта уна конкурсын. Медся тӧдчанаяссьыс верма казьтыштны ыджыд арлыда войтыр пӧвстын волонтёралӧм паськӧдӧм кузя «Серебряное созвездие» проект. Сыкӧд йитӧдын Сыктывкарын нуӧдім Коми му пасьталаысь водзмӧстчысьяслы республикаса слёт. Сэтчӧ пырӧдчысьяслы тӧлысьбыдӧн нуӧдім сизимдасысь унджык велӧдчан занятие, а сідзжӧ йӧзӧдлім проектъяса конкурс.
Некоммерческӧй котырын зілигӧн чӧжсис профессияын ыджыд опыт. Чайта, буретш тайӧ отсаліс 2021 воын шедӧдны «Социальнӧя могмӧдан организацияын медбур уджалысь» ставроссияса ордйысьӧмын «Открытие года» нимпасын вермӧмӧс.
Студент-волонтёрсянь — веськӧдлысьӧдз
Ӧні, дас во мысти, Наталья Меркурьева оз сӧмын ачыс зіль Сыктывдін районса социальнӧй юкӧнын, но и юксьӧ тӧдӧмлуннас том уджъёртъясыскӧд. Та каднад пӧ быдсямаыс вӧвлі, уна лоӧмтор позьӧ казьтывны, но медся ёна вежӧрӧ тшупӧны уджъёртъяссянь чужан лунӧн чолӧмалӧмъясыс.
–Найӧ век вӧчӧны тайӧс аслыспӧлӧса, дзик виччысьтӧг, шензьӧдана да чуймӧдана. Та вӧсна, кӧні кӧть водзӧ вылӧ ог ло, чолӧмалӧмъясыс нэм кежлӧ кольӧны паметьын, кутасны шонтыны сьӧлӧм да лов.
Таысь кындзи Наталья Меркурьева куим во нин донъялӧ Сыктывкарса университетын социальнӧй удж нырвизьын велӧдчысь студентъяслысь тӧдӧмлунсӧ экзаменационнӧй комиссияын.
–Студент-волонтёрсянь веськӧдлысьӧдз быдмӧмӧн ме верма шуны, мый социальнӧй юкӧнын эм уна позянлун асьтӧ бура петкӧдлыны да сӧвмыны удж кузяыд. Выль мӧвпъяс збыльмӧдӧмӧн да ӧтувъя котырӧн зільӧмӧн позьӧ уна буртор вӧчны, – сигӧртіс сёрнинымӧс Наталья Александровна.
Наталья Меркурьева: «Сыктывдінӧ уджавны локтӧмӧн меным мойвиис волыны эз сӧмын районса, но и ставнас Коми Республикаса уна пельӧсӧ, тӧдмасьны сэн олысьяскӧд, аддзывны да нимкодясьны вӧр-ва мичлунӧн».
Ирина Романова.
<> Комиӧдіс Елена Плетцер. Снимокъясыс Наталья МеркурьевалӦн гортса архивысь.