Сыктывдін районса Выльгорт сиктын Э.А.Налимова нима музейын позьӧ видзӧдлыны «Как женщины похожи на цветы» выставка. Серпасасьысьыс – Сыктывкарын салон-парикмахерскӧй кутысь Галина Харитонова. Кызь серпасын, кыдзи гӧгӧрвоана выставка нимсьыс, – аньяс да дзоридзьяс.
Шоныд керкаын нимкодясьыштны
Галина Харитоновалӧн тайӧ медводдза выставка. Воссьӧма февраль помын да уджалас март чӧж. Сідзкӧ, эм на кад ветлыны нимкодясьны енбиа аньлӧн серпасъясӧн.
–Мыйла буретш татшӧм ним бӧрйин? – юалі сылысь.
–Да сы вӧсна мый ми, аньяс, збыльысь дзоридз кодь мичаӧсь. И пыр водзӧ мичмам да дзоридзалам. И зэв окота тайӧс тшӧтш серпасавны, – висьталӧ Галина Васильевна.
–Но ӧд тэ и сідз мичмӧдан аньясӧс. Серпасасьӧмыс мый сетӧ?
–Менам ас керка. Радейта быдтыны дзоридзьяс. И со окота найӧс серпасавны. Сідзсӧ кӧ ӧд ме, ИЗО да черчение велӧдысь, кутшӧмкӧ кад уджавлі оформительӧн. И пыр вӧлі окота рисуйтчыны. Но кадыс муніс-муніс. Сэсся пандемия дырйи казялі ӧтуввезйысь Любовь Борисовалысь пейзажъяссӧ. Бара на ӧзйи, да, гашкӧ, бӧр кусі, но менам нывъёрт Татьяна Носова ышӧдіс ветлыны Наталья Геннадьевна Торлопова дорӧ мастер-классъяс вылӧ. Тайӧ вӧлі 2021 воын. Артмӧ, ме кызь во эг серпасасьлы, а со артмис уджъясысь выставка дасьтыны. Кольӧм во нин вӧзйылісны, но эг на вӧв дась. А таво со кӧсйыси.
Кӧсъя шуны, Выльгортса музейыс зэв шоныд, сэтчӧ ме ветлывла мукӧд авторлӧн выставкаяс вылӧ, и тайӧ музеяс ме ачымӧс кыла ыджыд мам ордын моз. Аттьӧ таысь Владимир Николаевич Муравьёвлы.
Пейзажӧн да натюрмортӧн кор пыдісяньджык тӧдмаси, Наталья Геннадьевна казяліс, мый менам бура артмӧ нывбабаӧс серпасавны. Вермас лоны, ачым найӧс мичмӧда да. Нимкодь, мый ӧтлаасисны ань мыгӧрыс да дзоридзьяс.
–Серпасъясын аньясыс – тӧдсаясыд, кодъяс тэ дорӧ волӧны мичмӧдчыны?
–Абу, мӧвпыштӧм.
Мам кывйыс збыльмӧма
Галина Харитонова дорӧ шырсьыны-мичмӧдчыны волысьыс уна. Сыкӧд тшӧтш зільӧны и киподтуя мукӧд мастер. Заводитӧмаӧсь юрси шырӧмсянь, а ӧні нин быдсикас услугасӧ вӧзйӧны. Кыдз шуласны, мичмӧдӧны юрсяньыд кок улӧдзыд. Содтӧд на и, 2020 восянь Галина Васильевна юксьӧ аслас сямӧн, велӧдӧ мукӧдӧс парикмахерӧ.
Галина – енбиа коми ань. Чужӧма Кӧрткерӧс районса Маджаын. Ичӧтсяньыс абу мӧвпалӧма лоны парикмахерӧн. Но, кыдзи ачыс шуис, тайӧ туйсӧ индӧма олӧмыс.
–Бать гажа юрнас шырис ӧкмыс арӧса вокӧс да, вӧлі тшупӧда артмӧма, – казьтылӧ Галина Васильевна челядьдырсӧ. – Вокӧй бӧрдӧ: кӧть и ичӧт на, гӧгӧрвоӧ жӧ, мый мисьтӧм. Жальӧй петіс да, мися, вай лӧсьӧда. А меным сэки 12 арӧс вӧлі. Тадзи и заводитчис менам парикмахералӧмӧй. Рӧдвужӧй сэсся ставныс кутісны ме дорӧ волывлыны шырсьыны.
Школа бӧрас Галина пырӧма велӧдчыны педколледжӧ (сэки 1-ӧд номера педучилище на вӧлі) художественно-графическӧй юкӧнӧ. Помалӧм бӧрас уджалӧма Маджаса школаын нёль во. Сэсся юркарӧ вуджӧма овны. Но Сыктывкарын сиктса велӧдысьлы вӧлӧма сьӧкыд, удж вылӧ дыр абу вермӧма инасьны да. Мамыс ышӧдӧма босьтчыны шырсьыны. Тэнад пӧ, нылук, артмас.
И со збыльмӧма мам кывйыс. Галина Харитоновалӧн, кыдзи пасйылі нин, аслас салон.
–Зэв бур, кор сьӧкыд здукӧ орччӧнӧсь матыссаясыд, ёртъясыд. А мича нимсӧ думыштны отсаліс Анжелика Елфимова, – шуӧ Галина Васильевна.
«Окота водзӧ сӧвмыны, йӧзсӧ баситны…»
–Галина Васильевна, омӧлик парикмахеръяс йылысь уна анекдот ветлӧ. Дерт, и тіян салонын быдӧнӧс мичмӧдӧны-баситӧны, кыдзи колӧ. А, гашкӧ, вӧлі жӧ тешкодьыс?
–Кор сӧмын на заводиті шырсьыны, локтіс ме дорӧ «пӧсь вира» мужичӧй, – казьтылӧ мастер. – Ме сійӧс час шыри-шыльӧді да, сылӧн терпенньӧыс быри. Пузис дзикӧдз, оз на пӧ эшты, юасьӧ. Сэсся сьӧмсӧ сетіс да чеччис. Кӧть эськӧ эг на помав.
А мӧдысь машинкаӧн шыра вӧлі. Мужичӧйыд ошкыштіс, кутшӧм пӧ бур машинкаыд. Но и вомдзаліс. Юр шӧрӧдзыс шыри да, жугаліс. Парикмахерскӧйын мӧд машинкаыс эз вӧв, и ковмис ножичӧн помавны.
–Бӧръя кадӧ кытчӧ он видзӧдлы, сэні и парикмахерскӧй, кодӧс он босьт, сійӧ и мичмӧдӧ йӧзӧс. А тэ ачыд велӧдан, сідз шусяна конкурентъясӧс дасьтан… Кыдзи кутчысьны, мед уджтӧг он коль?
–Та йылысь ме ог майшась, сы вӧсна мый колӧ пыр водзӧ сӧвмыны, выльторйӧ велӧдчыны. Миянӧс тӧдӧны, шырсьыны волысьыс век эм. Шыӧдчӧны миян дорӧ и театрын, и коми культура шӧринын, и искусство гимназияын, и мукӧд учреждениеын зільысьяс, кор колӧ мичмӧдчыны кутшӧмкӧ гаж кежлӧ. Окотапырысь быдлаӧ пырӧдчам. И зэв нимкодь, кор аддзам, мый йӧзыслы миян уджным кажитчӧ. Окота водзӧ сӧвмыны, миян дорӧ шыӧдчысьясӧс нӧшта на бурджыка мичмӧдны-баситны. И, дерт, мукӧдӧс велӧдны, юксьыны накӧд тӧдӧмлун-сямӧн.
<> Екатерина Макарова.
Снимокъясыс ӧтуввезйын Галина Харитоновалӧн «Вконтактеын» лист бокысь.