2023 воыс Россияын урчитӧма Велӧдысь-туйдӧдысь воӧн. Кӧкъямысдас вит вотӧ олігӧн менам чукӧрмис тӧдчана-мӧрччана вӧвлӧмтор да менӧ велӧдысь-туйдӧдысь йылысь уна казьтылӧм. Тайӧ йӧзыс и сетісны меным сям, тӧдӧмлун, отсалісны сувтны веськыд туй вылӧ, лоны да нӧшта на и кольны мортӧн.
Война помасьӧм бӧрын миян семья овліс Изьва ю берегса квайт грездын, да воысь-во меным мойвиис тӧдмасьны выль велӧдчан ёртъяскӧд, велӧдысьяскӧд, босьтны налысь сям, тӧдӧмлун, коді сэсся нэм чӧж унаысь отсаліс венны олӧмын сьӧкыд лунъяс.
Мыйӧнкӧ сэсся, гашкӧ, и ачым кужи юксьыштны том войтырыскӧд, отсыштны налы. Та йылысь и висьтышта.
Менам бать, Тимофей Павлович Чупров, Ыджыд война дырйи сьӧкыда ранитчыліс Польшаса Краков кар мездігӧн да бурдӧдчӧм бӧрын 1945 вося арын локтіс гортӧ, Изьва берегӧ, Сизяб сиктӧ. Уджаліс «Трактор» колхозса складын.
Войнаӧдзыс батьӧй зільліс вый вӧчанінын, да 1947 воын сійӧс корисны Кельчиюрса вый да рысь вӧчанінӧ. Миян семья вуджис овны Кельчиюрӧ, коді пуксьӧма Изьва веськыд берегын, ю вомсяньыс вит километр ылнаын. Грездыс кыр йылын, сӧстӧм ваа визув шор поткӧдӧ сійӧс кык пельӧ — кывтыд да катыд вылӧ.
Мамӧй, Марина Афанасьевна Чупрова, пырис уджавны батькӧд.
Ми — ай-мамӧй, батьлӧн мамыс, Анастасия Кузьминична Чупрова, Петя да Митрофан вокъяс — овмӧдчим Емель да Марья пӧрысь гозъя керкаӧ торъя жырйӧ.
Ыджыд керка мӧд юкӧнын олісны Мария да Емельян Сметанинъяс, налӧн ныв Люба, Дмитрий пиныс Ольга Егоровна гӧтырыскӧд.
Кельчиюрса школаын медводдза да мӧдӧд классъясын велӧдчигӧн Ольга Егоровна вӧлі менам медводдза велӧдысьӧн. Зэв ыджыд аттьӧ сылы менӧ школаысь вӧтлігӧн дорйӧмысь!
Медводдза классын велӧдчысь зонъяскӧд ми пырим, а гашкӧ, и сӧмын кӧсйим пыравны «Правильный путь» колхоз град йӧрӧ лук турун сёйны. Мыжа зонъясӧс пыртісны дирекцияӧ, видісны да ичӧт мыж понда прӧститісны. Менӧ эз вермыны пыртны стрӧг директор дорӧ. Чайта, меным отсаліс «ваын пӧдысьлӧн вын».
Чукӧртісны школаса велӧдысь-велӧдчысьӧс, и директор дисциплина торкӧм йылысь сёрнисӧ помаліс тадзи: вӧтлыны школаысь Валентин Чупровӧс.
Уна во нин колис, а ӧнӧдз ог тӧд, коді мый висьталіс нӧшта сэтшӧмсӧ, мый эг тӧдлы «исключён из школы без права продолжения учёбысӧ». А вот Ольга Егоровналӧн менӧ мездан кывъясыс ӧнӧдз на оз вунны: «Семьяын налӧн ыджыд шог, Настасья бабыс кулӧма». Прӧститісны олӧмсӧ гӧгӧрвотӧм понда ичӧт мортлысь ыджыд мыжсӧ, сетісны лача водзӧ велӧдчыны.
Скӧр 1947 воын школаысь вӧтлӧм ар даса Витя Сметанинӧс вайӧдліс школаӧ том велӧдысь, коді патеруйтіс налӧн керкаын. Но «исключён» пӧ, оз вермы водзӧ велӧдчыны.
1950 воӧ Кулимса сизим класса школаын велӧдчигӧн вобыд дисциплина торкалӧмысь вӧлі вӧтлӧма менсьым одноклассник Андрей Филипповӧс, коді оліс Мошъю веськыд берегын…
Война бӧрын верстьӧлы, абу кӧ сійӧ колхозын, вежисны уджалан местасӧ, медым эз вермы лӧсьӧдны антипартийнӧй группа да торкавны партия индӧдъяс.
Дмитрий Емельянович Сметанин вӧлі зэв сибыд. Велӧдіс менӧ сунисысь гартны вугыр кӧв, сетіс вугыр шатин да висьталіс, кодкӧд да кӧні позьӧ вуграсьны. Бӧрынджык велалі гартны кузь продольникъяс да верви нырагез.
Айму дорйигӧн Дмитрий Емельянович сюрлӧма пагӧдан-виан газ улӧ, сьӧкыда висис да кувсис Сыктывкарса больничаын.
Бӧрынджык Ольга Егоровна муніс верӧс сайӧ Изьва районса партия комитетын видз-му овмӧс юкӧнын уджалысь Терентий Иванович Братенков сайӧ. Лӧсьыд, мича гозъя шуда олісны сӧгласӧн уна во, быдтісны, веськыд туйӧ сувтӧдісны челядьӧс.
Ольга Егоровна кувсис 92 арӧсӧн Изьва юрсиктын. Югыдін да шоныдін менам медводдза велӧдысьлы!
1947 вося сентябрын сьӧкыда висьӧм бӧрын кувсис менам муса морт, ыджыд мам Анастасия Кузьминична Чупрова, вӧлі Емдінса Каневъяс рӧдысь.
Кузьмалӧн батьыс, Андрей Канев, кувсьыліс Сизябын Благовещенньӧ вичко вылӧ крест кыпӧдігӧн. Пуысь вӧчӧм стрӧйба юрйылыс усьӧма, плӧтникъяс доймӧмаӧсь, кыкӧн — Андрей Канев да сылӧн ёртыс — кувсьӧмаӧсь.
Война воясӧ Наста баб отсаліс меным да Петя воклы коллявны тшыг кад, лыддьывліс уна мойд да бурсиӧм. Гуалӧма сійӧс Кельчиюрса важ шойнаын. Ме тшӧкыда ветла Наста баб гу вылӧ да казьтыла сійӧс бур кывъясӧн. Югыд паметь тэныд, менам туйдӧдысьлы.
1948 вося гожӧмын Изьваса маслопром ыстіс батьӧс уджавны Ласта грездса вый вӧчанінӧ.
Сентябрын ме муні велӧдчыны коймӧд классӧ Ласта грездса нёль класса школаӧ. Велӧдіс Тамара Сергеевна (Гамысь, овсӧ ог тӧд).
Тӧдмасис миянкӧд да шуис: «Кутам лыддьысьны, гижны, серпасасьны, сьывны, нуӧдны физкультура да вӧчны гортса удж».
Тӧвнас ме лои пионерӧн. Тамара Сергеевна урокъяс бӧрын велӧдіс пионеръясӧс лоны мукӧд ныв-зонлы примерӧн. Сьылім пионер сьыланкывъяс.
Нёльӧд классын велӧдіс Михаил Васильевич Немчинов. Чужлӧма Бакурын. Радпырысь велӧдім коми да роч кыв. Математикаын задачаяссӧ лӧсьӧдӧмаӧсь быттьӧ верстьӧлы.
Аттьӧ миянкӧд жӧ велӧдчысь Октябрина Каневалы, коді кужис бура гӧгӧрвоӧдны ставсӧ аслас нывъёртъяслы и зонъяслы.
Ластаын ми олім Наталья Григорьевна да Андрей Никифорович Каневъяс керкаын. Андрей Никифорович (Микиш Ӧндрей) вӧлі плӧтникӧн, пач вӧчысьӧн, кузнечӧн, вӧралысьӧн да чери кыйысьӧн.
Сійӧ велӧдіс менӧ да Ластаса зонъясӧс вийӧдны сирва да дьӧгӧдь, кыйны чери да пуны чӧскыд юква.
Ӧндрей дядькӧд ми ветлім пывсьыны да пывсьӧм бӧрын киськасим кӧдзыд ваӧн. Тайӧ унаысь видзис менӧ кынмалӧмысь. Аттьӧ бур сьӧлӧма Андрей Никифоровичлы миянӧс вӧр-ва дорйыны велӧдӧмысь.
Сылӧн уна ныв-пи быдмисны топыд сюрӧса семьяын, лавкаысь ньӧбисны сӧмын чай-сакар.
Чери-яй, тшак-вотӧс, град выв пуктас, ид, рудзӧг — ставсӧ дасьтісны асьныс сӧгласа оланінын. Картупель, сёркни да мӧс сёркни эз тӧр гӧбӧчӧ, да арын дзебисны джуджыд гуӧ идзас пиӧ, а тӧв помасигӧн судзӧдісны сэтысь чӧскыд град выв пуктас.
Витӧд классын ми Ластаса ныв-зонкӧд велӧдчим Мошъюгаса сизим класса школаын.
Тані директорӧн вӧлі Айму дорйысь Вениамин Мисаилович Пальшин. Сійӧ велӧдіс история, сёрнитіс комиӧн и рочӧн, но класснӧй удж тшӧктіс гижны сӧмын рочӧн.
Сёрджык ме гӧгӧрвои, мый гижӧмыс бура тӧдмӧдӧ да отсалӧ сям-тӧдӧмлун босьтӧмын. Быдӧнлысь уджсӧ торйӧн донъялӧм бӧрын эз вунӧд висьтавны колана кывъяс да ошкыны: «Есть сдвиг, ещё лучше напишешь».
Вениамин Мисаилович рытъяснас киномеханикаліс, школаса да Кулимса артистъяскӧд лӧсьӧдіс спектакльяс, ачыс ворсіс медшӧр рольяс.
Майын школаса витӧд-сизимӧд класса ныв-зон, велӧдысьяс да техническӧй уджалысьяс ветлім Мошъю берегса вӧрӧ, школалы да интернатлы во кежлӧ дасьтім пес. Айму дорйысь, танкӧвӧй ротаса командир Вениамин Мисаилович Пальшин воӧдчылӧма Берлинӧдз, локтіс гортас нёль орденӧн да уна медальӧн.
Айму дорйысь жӧ Николай Дмитриевич Рочев нуӧдіс физкультура, ӧдйӧ котраліс лызьӧн да велӧдіс миянӧс венны мудзӧм. Висьтавліс, кыдзи разведчикъяскӧд войнас ветлӧмаӧсь враг станӧ «языкла». Лыйсьыны пӧ оз позь, верман дзугны операциясӧ, а наганӧн юрас кучкӧмӧн врагӧс унмовськӧдан да ёртъяскӧд видзчысьӧмӧн ваян часьтӧдзыд.
Торйӧн кыпыд сьӧлӧмӧн казьтышта вояс, кор меным мойвиис пыдісянь тӧдмасьны коми кыв да литература велӧдысьяскӧд.
Антонина Ивановна Доронина Кулим школаын пуктіс уна вын изьва сёрниа ныв-зонмӧс литературнӧй кывйӧ велӧдӧмын.
Изьваса шӧр школаын квайтӧд классын коми кыв да литература кужӧмӧн велӧдіс Владимир Семёнович Гуляев, нималана кыв туялысь Евгений Гуляевлӧн вокыс. Владимир Семёновичлӧн олӧмыс, уджалӧмыс вӧлі йитчӧма коми литература тӧдчанлункӧд. Прӧст кадӧ асьсӧ эз ёна жалит, водз муніс олӧмсьыс.
Щельяюрса шӧр школаын сизимӧд классын коми кывлысь вын-озырлунсӧ сетіс меным Лидия Ивановна Канева. Антонина Доронина, Владимир Гуляев да Лидия Канева ас кадӧ помалісны Коми пединститут, кӧні быд боксянь туялісны коми кыв да диалектъяс тӧдчанлунсӧ, изьва сёрни аслыспӧлӧслунсӧ, литературнӧй сёрни мичсӧ да кужӧмӧн сетісны миянлы тайӧ озырлунсӧ.
Печораса речнӧй техникумын велӧдчӧм менам олӧмын вӧлі лӧсьыд, гажа кадӧн. Тані босьті уна тӧдӧмлун, сюрис спорт да пароход-земснарядъяс вылын уджалӧм.
Техникум помалӧм бӧрын судомеханик дипломӧн петі ас туйӧ, уджалі ыджыд пароходын механикӧс вежысьӧн.
Аттьӧ техникумса велӧдысьяслы да ёртъяслы! Ластаса Филипп Егорович Каневкӧд (Дзурк Филь) велӧдчим коймӧд, нёльӧд да витӧд классъясын да нёль во олім техникум общежитиеын ӧти жырйын, юким сьӧкыдсӧ и бурсӧ.
Владимир Тимин, бӧрыннас народнӧй поэт, а сэки ми кодь жӧ велӧдчысь, кык во вӧлі миян старӧстаӧн, бура тӧдіс история, литература, ёртъяскӧд оліс зыктӧг, шмонитӧмӧн. Техникум помалан 1958 воын сійӧ ӧти войӧн вӧлі серпасалӧма да гижӧма стенгазет, кодӧс урчитӧма кызь ӧкмыс велӧдчысь ёртлы.
Владимир Тиминлӧн творческӧй сямыс чужлӧма школаас на, а техникумын сійӧ гижліс судомеханик юкӧнын велӧдчысь ёртъяс йывсьыс. Чужлісны и шмонитана сьыланкывъяс. Рифмаыс сэки нин вӧлі тӧдчана да вына:
Когда-нибудь, перебирая строки
Ещё не позабытых прошлых дней,
Ты вспомни, что ты не одинокий —
Нас было двадцать девять молодых парней.
Сыктывкарын ми сыкӧд волысим-ёртасим семьяясӧн. Владимир Тимин «мырдӧналіс» пырны менӧ велӧдчыны Ленинградса лесотехническӧй академиялӧн Сыктывкарса филиалӧ, кодӧс помалӧм бӧрын олӧмӧй ёна вежсис, воссис вылӧджык донъялӧм уджаланінӧ кывкутана туй.
1958-1962 воясӧ служиті Балтика флотын торпеднӧй катер вылын газотурбинистӧн, вӧлі Эстонияса Таллинын, Латвияса Лиепаяын, Россияса Балтийскын да Литваса Клайпедаын.
Ветлім командаӧн Ташкентӧ новобранечьясла. СССР-са быд республикаын вӧлі лӧсьыд олӧм, ёртасьӧм да тырвыйӧ сёян-юан.
Миян катерын служитысь старшӧй матрос Юрий Костюк гӧтрасис Литваса ныв вылӧ. Менӧ, комсомолса секретарӧс, корлісны кӧлысясьны. Уна кывйӧн сёрнитысь ёртъяскӧд служитігӧн велалі украина кывйӧн сёрнитны. Грузин Чкония Карло Калиникович велӧдіс сьывны чужан кывнас «Сулико». Талун на сьывла тайӧ мыла сьыланкывсӧ, казьтыла Балтикаын сьӧкыд да колана служитӧмӧс, унатор аддзылӧмӧс да сям-тӧдӧмлун босьтӧмӧс.
«Вычегдалесосплав» объединениеса конструктор бюроын менам вӧлі творчествоа удж, Ленинградса да Москваса выставкаясын участвуйтӧм да наградаяс босьтӧм.
ВДНХ-лӧн медаль отсаліс сэсся босьтны «Ветеран труда» ним.
Шӧр конструктор, Феликс Григорьевич Куковицкий, Россияса нималана изобретатель, чорыда кутіс дисциплина. Ми велӧдчим да асьным велӧдім.
«Босьт учебнӧй, ӧчереднӧй, мынтысьтӧм отпуск да велӧдчы», — висьтавліс сійӧ конструкторъяслы. Тайӧ казьтылӧмыс оз вун, талун окотапырысь мынта внукъяслы велӧдчӧмсӧ.
Ф.Г.Куковицкий петіс пенсия вылӧ, муніс Израильӧ, некымынысь воліс Сыктывкарӧ аддзысьлыны изобретательяскӧд.
Выль шӧр конструктор Геннадий Анатольевич Коноплёвкӧд ёна чинӧм котырӧн уджалім договорнӧй уджъясӧн, тшӧкыда заказчик мынтысис бартерӧн. 1996 воын нималана конструктор бюро пӧдласис.
Зэв бур туйдӧдысьӧн менам вӧлі Игорь Александрович Элкснит, Гӧрд Затонса речникъяслӧн шӧр технолог.
Сійӧ вылӧ донъяліс менсьым пароходъясын, военнӧй техникаын, конструктор бюроын уджалігъясӧ босьтӧм тӧдӧмлунӧс да велӧдіс сибӧдчыны производствоӧ, ӧтвыв уджавны речнӧй портса цехъясын уджалысьяскӧд.
Бур туйдӧдысьӧн тані вӧлі Няшабӧжысь Кирилл Гаврилович Рочев, высшӧй категорияа зарни киа слесар, сям сетысь-наставник.
Зэв окота шуны бур кывъяс Сыктывкарса вӧр институтын мекӧд велӧдысь-уджалысьяслы.
Студентъяслы гидравлика да гидропривод велӧдны менӧ корис институтса доцент Николай Андреевич Корычев. Сылӧн вужъясыс Сёськаысь. Бур тӧдӧмлун босьтӧма институтын да аспирантураын, лыддис вит дисциплина да мудзтӧг сӧвмӧдіс институтын велӧдан база. Вӧлі кывкутысьӧн да весиг коймӧдысь прӧверитӧм бӧрын колана ногӧн донъяліс менам студентъяслысь велӧдан конспектъяссӧ.
Уна тӧдӧмлун сетіс меным енбиа велӧдысь-туйдӧдысь Николай Корычев.
Сыктывкарса вӧр институтысь директор, профессор Николай Михайлович Большаков ёртасис Изьваса шӧр школакӧд, кодӧс помалӧм бӧрын уна том изьватас босьтісны вӧр институтын профессия.
Изьва районӧн веськӧдлысь Николай Терентьевич Братенков воліс институтӧ, отсаліс Изьваысь локтӧм студентъяслы ӧтувтчыны асланыс торъя котырӧ.
Николай Терентьевич унаысь чукӧртліс Сыктывкарса вузъясын, техникум-колледжъясын велӧдчысь том изьватасӧс. Сёрниыс муніс ас му история, Изьва культура сӧвмӧдӧм да прӧст кад коллялӧм йылысь. Таын ыджыд отсӧг сетісны Сыктывкарын олысь изьватас велӧдысьяс, бурдӧдысьяс да юристъяс.
Бур кывйӧн казьтышта Сыктывкарса вӧр институтысь мӧд директор Валентина Васильевна Жиделеваӧс.
Талун директоралӧ Любовь Александровна Гурьева. Кыкнанныс ыджыд сяма водзмӧстчысь педагог, кужӧны веськӧдлыны ыджыд коллективӧн, стрӧга корӧны удж вӧчӧм, донъялӧны бура вӧчӧм удж.
Пыдісянь туявны наука да талунъя выль технологияяс меным отсалісны институтын наука юкӧнӧн веськӧдлысь Елена Васильевна Хохлова да вузын войтыркостса юкӧнӧн веськӧдлысь Наталия Михайловна Седусова.
Найӧ отсалісны меным да группаса студентъяслы петкӧдчыны Сыктывкарын да Ухтаын научнӧй конференцияясын.
Наталья Михайловна тӧдмӧдіс менӧ суйӧрсайса наука туялысь войтыркӧд, «Мондиын» колана темаяс олӧмӧ пӧртӧмысь меным да студентъяслы вичмылісны озыр козинъяс, а сідзжӧ лача пыдіа туявны-йӧзӧдны выль технологияяс.
Сыктывкарса вӧр институтын уджалысьяс отсӧгӧн ме волывла вузӧ сёрнитны наука туялӧм йылысь, пасйыны февраль 8 лунӧ Россияса наука лун.
Тавося майын Сыктывкарса вӧр институтын национальнӧй войтырлӧн «Тувсовъя гажлун» вылын велӧдысь-велӧдчысьяс тӧдмӧдісны гӧсьтъясӧс Воркутаын из шом перйӧмӧн, Изьва, Кӧрткерӧс, Мылдін, Кулӧмдін, Чилимдін, Емва, Удора да мукӧд районса культураӧн.
Петкӧдлісны и юркар мичсӧ. Наталия Седусова веськӧдлӧм улын первокурсникъяс восьтісны Изьва ю да татчӧс му дорӧ муслун. Изьватас история, культура, традицияяс петкӧдлісны мича серпаса хороводӧн, кодӧс лӧсьӧдіс В.Чисталёв нима колледжын велӧдчысь, изьватас жӧ Мария Худяева.
Пасъям, Мариялӧн велӧдчӧм помалана шӧр уджтасыс йитчӧма Изьва ю берегын нюжалӧм грездъяскӧд. Вузса том артистъяслы отсаліс тырвыйӧ петкӧдлыны изьватаслысь национальнӧй сарапан, кузь сыръя чышъян да шӧвк дӧрӧм. «Изьва» ансамбль сьыліс енбиа изьватас ань Генриэтта Сусловалысь «Мада юӧй, Изьваӧй» сьыланкыв. Гудӧкасис Александр Горчаков. Аттьӧ Александр Гениевичлы, «Изьва» землячестволы «Ыджыд тышын Ыджыд Вермӧм» гаж дасьтӧмысь да сійӧс май 8 лунӧ Ёртасян керкаын нуӧдӧмысь. Жюри донъяліс гаж нуӧдысьясӧс дас нимпасын. Вермысьӧн лоины Изьва район петкӧдлысьяс.
Сыктывкарын олысь изьватас 1990 вося декабрын котыртісны «Изьва» ӧтмунӧм, кодлӧн шӧр могыс — видзны изьватаслысь аслыспӧлӧс история, традицияяс, пырӧдчыны республикаса экономика, политика да культура олӧмӧ.
Землячество котыртан восянь «Изьва» ансамбль петкӧдчӧ Сыктывкарын, Изьваын, республикаса мукӧд районын коми да роч сьыланкывъясӧн. 2014 вося сентябрь 14 лунӧ Усинскын «Изьва» ансамбль босьтіс Гран-при «Уна рӧма Войвыв» регионъяскостса фестивальын. Сэні петкӧдчис 120 котыр, вӧліны и профессиональнӧй артистъяс.
Гаж видзӧдысьяслы да жюрилы сьӧлӧм вылас воисны ансамбльын сьылысьяслӧн мича чышъян-сарапанъясыс, шӧвк дӧрӧмъясыс, йӧктӧмыс да, дерт, «Ижемская шаль» сьыланкывйыс (шыладсӧ лӧсьӧдіс Г.Кочанов В.Кушмановлӧн кывбур вылӧ).
Ансамбльын сьывны менӧ медводз велӧдіс Зинаида Александровна Холопова. Изьватас сьылан котырлӧн став нималӧмыс да вермӧмыс сылӧн зільӧмӧн жӧ. Талун на ме вӧдитча енбиа туйдӧдысьӧн сетӧм сямӧн.
Сыктывкарса вӧр институтын «Ивушка» сьылан котырын менам туйдӧдысьӧн вӧлі Любовь Леонидовна Глазырина, В.Чисталёв нима культура колледжын студентъясӧс гудӧкасьны велӧдысь.
Любовь Глазырина бӧрынджык корис менӧ «Сыктыв му» сьылан котырӧ. Талун Сыктыв ю берегын чужӧм сьылысьясӧс велӧдӧ сьывны да мичаа петкӧдчыны Сыктывкарса коми культура шӧринын Зинаида Леонидовна Пупышева, гудӧкасьысь, шылад тэчысь. Сыкӧд ми, сьылан котырӧ пырысьяс, гажӧдам культура шӧринӧ волысь войтырӧс. Май 9 лунӧ сьылім «Быт керка» да Киров нима паркын лӧсьӧдӧм сцена вылын.
Чужан му дорӧ муслун йылысь гижӧмын менам медводдза туйдӧдысьӧн вӧлі Герцен Александрович Филиппов, «Гӧрд Печора», «Выль Войвыв», «Новый Север» газетъясын уджалысь журналист. Герцен Александрович зілис изьватас газетъясын дас шӧр редакторкӧд, ачыс вӧлі шӧр редакторӧн.
Ыджыд арлыд вылӧ видзӧдтӧг уджаліс талунъя «Новый Север» газетлӧн Наталья Владимировна Николаева шӧр редакторкӧд.
Изьва му йылысь ассьыс уна вося туялӧмъяс сетіс меным Никон Кондратьевич Хатанзейский. Петавліс миян ӧтвылысь гижӧм «Далёкое и близкое Сизябска» небӧг.
Изьва юбердса грездъяс да вичкояс история йылысь Ольга Рудольфовна Филиппова отсӧгӧн «Коми гор» радиоын юргис менам изьва ног сёрнитӧмӧн дас сизим передача.
Ай-мам кывйӧн менам сёрни артмис, а изьва кывйӧн гижӧмын менам велӧдысьӧн да туйдӧдысьӧн вӧлі Людмила Зарниевна Втюрина.
Зарни Люся корис менӧ С.Я.Маршак нима челядь библиотекаӧ, ачыс лӧсьӧдіс менсьым гижӧдӧс да йӧзӧдіс «Сьӧлэм гаж — Изьва кыы» аслас небӧгын, кодӧс лэдзисны изьватас жӧ Семён Терентьевкӧд.
Тайӧ неыджыд книгаын изьватаслӧн аслыспӧлӧс висьталӧмӧн йӧзӧдӧма том да верстьӧ авторъяслӧн проза да поэзия. Та бӧрын меным окота лои вӧдитчыны чужан кывйӧн.
* * *
Велӧдысь-туйдӧдысьлы сиӧм восӧ йӧзӧдӧма, мед туйдӧдысь водзмӧстчӧмӧн отсавны тӧдӧмлун-сям босьтысь том йӧзлы водзӧ сӧвмыны. Та понда унджык колӧ гижны, радио-телевидение пыр висьтавны наставничество йылысь, котыртлыны аддзысьлӧмъяс, нуӧдны мастер-классъяс да конкурсъяс, кӧні водзмӧстчысь туйдӧдысь вермас казявны сям-тӧдӧмлун босьтысьӧс, донъявны колана ногӧн сылысь уджсӧ.
Быдмӧны топыд сюрӧса уджач челядь, кодъяс сӧвмӧдасны ай-мамӧн тэчӧм олӧмсӧ, озырмӧдасны странанымӧс, Коми Республиканымӧс, кар-грездъяснымӧс.
Снимокъяс вылын:
- Валентин Тимофеевич Чупров.
- В.Т.Чупровлӧн бать-мамыс да вокъясыс. Валентин сулалӧ саяс, шӧракостас (Ласта, 1948 во).
- Валентин батьыскӧд да вокъясыскӧд. 1972 во.
- Печораса речнӧй техникум. 1954-1958 воясся выпуск. Валентин Тимофеевич вылысладорсяньыс мӧдӧд радас веськыдладорас. Улыс радас шуйгаладорсянь мӧдыс — Владимир Васильевич Тимин. Улыссяньыс мӧд радас шуйгаладорсяньыс мӧдыс — Филипп Егорович Канев.
- «Вычегдалесосплав» объединениеса конструктор бюроын уджалысьяс. 1986 во.
- «Изьва» ансамбльын сьылысьяс.
- «Уна рӧма Войвыв» регионъяскостса фестивальын Гран-при босьтігӧн. 2014 во.
<> Валентин Чупров.
Снимокъясыс авторлӧн.