Кыдзи коми сиктысь ныв лоис Карелияса хорын дирижёрӧн
Киӧн ли беддьӧн шеныштӧм – и ловзьӧ шылад: оркестр заводитӧ ворсны инструментъясӧн, а хор нюжӧдӧ медводдза нотасӧ. И тайӧ искусствоыс чужӧ дирижёр ки улын – сійӧ кутӧ ӧдсӧ, индӧ, кодлы да кор колӧ заводитны сьывны-ворсны
Искусство дорӧ муслун
Изьва районса Краснобор сиктысь Марина Терентьевалӧн олӧмыс дзолясяньыс йитчӧма искусствоӧн: нывка витӧд классянь велӧдчӧма Коми Республикаса искусство гимназияын, сійӧс помалӧм бӧрын дыр думайттӧг шуӧма босьтны тӧдӧмлун Сыктывкарын искусство колледжса дирижёрско-хорӧвӧй юкӧнын. А сэсся мунӧма Петрозаводскӧ велӧдчыны А.К.Глазунов нима консерваторияӧ. Мӧдӧд курссянь нин ныв уджалӧма челядьлӧн искусство школаын. А ӧні сійӧ методисталӧ Карелияса юркарысь йӧзкостса творчество шӧринын да веськӧдлӧ филармониябердса любительскӧй хорӧн.
Сцена дорӧ муслуныс, буракӧ, и индӧма олан туйсӧ. Ичӧт нывкаӧн на Марина водзмӧстчӧма концертъяс дырйи, петкӧдчӧма культура керкаын, нимкодьӧдӧма сиктсаясӧс колипкай кодь гӧлӧсӧн.
– Сьывнысӧ, збыль, радейті дзолядырсянь. Тшӧкыда петкӧдчи Красноборса сцена вылын, – казьтылӧ Марина Терентьева. – Нёльӧд класс помалӧм бӧрын муні велӧдчыны Сыктывкарӧ. Но шылад дорӧ муслунӧй эз кус: пырӧдчи сэтчӧс хорӧ. Велӧдчим-водзмӧстчим ӧтсӧгласӧн: отсасим ӧта-мӧдлы, уна выльтор тӧдмалім ёрта-ёртлысь. Эз вӧв ни ӧти лун, кор ме эськӧ майшаси тайӧ туйсӧ бӧрйӧм вӧснаыс.
Дирижёртӧг некыдз
Дирижёр – хорӧн, ансамбльӧн либӧ оркестрӧн веськӧдлысь. И шылада котырын сытӧг некыдз: сьылысь-ворсысьяс эськӧ «Лебедь, рак и щука» басняын моз разаласны. Дирижёр и шыладсӧ колана ногӧн «пуктӧ», и котырын ёрта йитӧдъяссӧ видзӧ-ёнмӧдӧ. Уджыс кывкутана!
Марина пасйӧ, мый оз торйӧд асьсӧ мукӧдысь – ме пӧ котыр юкӧн, могыс ставнымлӧн ӧтувъя.
Быд уджын сьӧкыдлуныс тырмымӧн. Дирижёр уджын мытшӧдыд эм жӧ.
– Искусство вылӧ видзӧдласыс быдӧнлӧн ас. Та вӧсна медся сьӧкыдыс менам уджын – вайӧдны сьылысьясӧс ӧтув мӧвпӧдз, шыладсӧ ӧтмоза гӧгӧрвоӧмӧдз, – висьтасьӧ дирижёр. – Ме петкӧдла композиция вежӧртассӧ, восьта ассьым видзӧдласӧс, вочавидза, мыйла тадз, а абу мӧд ногӧн.
Марина веськӧдлӧ Карелияса филармонияын любительскӧй хорӧн. Сэтчӧ пырӧдчӧ 60 артист. На лыдын и лавкаын вузасьысь, и бурдӧдысь, и стӧрӧж, и студент, и пенсионер… И сӧмын сизим кымын морт велӧдчылӧмаӧсь музыкаӧ. Гашкӧ, таын и бурыс: петкӧдлыны, мый творчествоӧ ӧдзӧсыс восьса быдӧнлы, кутшӧм кӧть профессияа тэ.
– Быдӧнӧс колӧ тӧдны да гӧгӧрвоны, сёрнитны сьылысьяскӧд колана ногӧн. Дерт, видзӧдласным тшӧкыда торъялӧ: ог пыр воӧдчӧй ӧти кывйӧ. Но та вылӧ видзӧдтӧг сьӧлӧмсянь радейтам уджнымӧс да пыдди пуктам ӧта-мӧднымӧс, – юксьӧ мӧвпъяснас Марина.
Гуся «сёрни»
Дирижёрлысь киӧн либӧ беддьӧн шенасьӧмсӧ видзӧдысьыд, дерт, оз гӧгӧрво. Тайӧ «сёрнисӧ» тӧдӧны сӧмын артистъяс. Ӧтув жестъяс кындзи быд дирижёрлӧн эм аслас гуся пас-индӧд, кодӧс гӧгӧрвоасны куш сылӧн ансамбльын сьылысьяс.
– Студенталігӧн велӧдчим дирижируйтны беддьӧн. Ок, и гажа вӧлі! – серамсорӧн казьтыштіс Марина. – Кӧлдунъяс моз шенасим! А ӧні сӧмын киӧн дирижируйта да чужӧмӧн петкӧдла артистлы сылысь дзугсьӧмсӧ. Некымын воӧн велалісны нин: эз кӧ сідз мыйкӧ вӧчны – видзӧдла на вылӧ, да дзик пыр ставсӧ гӧгӧрвоӧны.
Пыр окота сьывны
Быдлунъя олӧмын дирижёръяс тшӧкыда шенасьӧны-ӧвтчӧны киӧн: весиг узигӧн татшӧмыс овлывлӧ. Рочӧн кӧ, ӧтиторсӧ дырӧн вӧчӧмысь артмӧ профдеформация. Марина нюмсорӧн пасйӧ: студенталігас шенасьӧма тшӧкыда – киӧй ачыс пӧ кайӧ, а ӧні татшӧмторйыс гежӧдджыка овлӧ. Профдеформацияыс пӧ мӧдторйын петкӧдчӧ – сьывны пыр окота, репетиция дырйи кӧть керкагӧгӧрса удж вӧчигӧн.
– Дирижёръяслы торъя конкурс абу: консерваторияса студентъяслы да том специалистъяслы сӧмын. Видзӧдӧны
уджсямсӧ, водзмӧстчӧмсӧ, сьылан котырӧн веськӧдлӧмсӧ – ставсӧ, мый ковмас водзӧ, – юксис Марина. – А самодеятельнӧй хорӧн веськӧдлысьяс пӧвстын татшӧм ордйысьӧмыс абу. Зэв жаль! Окота видлыны ачымӧс. Миянлысь кужанлунсӧ позьӧ донъявны сӧмын ансамбль сьылӧм серти.
Карелияса дирижёр ышӧдӧ том сьылысь-ворсысьӧс:
– Радейтӧй уджнытӧ кагатӧ моз. Ӧшыбкаясыс коркӧ вунасны, а муслуныс лоӧ пыр. Эскӧй асланыд вынӧ, сэки ставыс артмас
Анастасия Попова
Снимокъясыс Марина Терентьевалӧн