Вӧсньыдик чуньяс топӧдӧны аккорд, зэвтчӧм струнаяс быттьӧ тайӧс и виччысьӧны – здук, и чужӧ мыла шылад. Гитара – медрадейтана инструментъяс пӧвстысь ӧти. Сытӧг оз коль ни концерт, ни рытпук, ни семьяпытшса да странаса гаж. Сійӧ важӧн нин лои уна миллион мортлы бур ёртӧн.
«Причал» шылада котырын водзмӧстчысь, Сыктывкарысь енбиа том ныв Полина Туркина ворсӧ гитараӧн, а тшӧтш и сьылӧ
– Полина, важӧн-ӧ босьтін киад инструмент да кокниа-ӧ велалін ворсны?
– Сентябрын лоӧ дас ӧти во сійӧ здуксяньыс, кор медводдзаысь босьті гитаратӧ. Чайта, тайӧ ыджыд кадколаст. Сьӧкыд-ӧ велӧдчыны? Ёртъясӧй вочавидзӧны – кокньыд пӧ, но тайӧ абу ме йылысь. Бура дыр «йиті» кияслысь уджсӧ. Шуйга киыд босьтӧ лад, тайӧ жӧ здукас веськыдыс ворсӧдчӧ струнаясӧд. Матӧ тӧлысь мырси, кӧть став ворсысь ёртӧй уна вылӧ вежонӧн велалісны. Но, ме сӧмын дас кык арӧса и вӧлі – гашкӧ, ичӧтджык на велӧдчынытӧ. А сэсся лои кокньыдджык: вӧляникысь сӧвман, пыртан ворсӧмад выль элементъяс, выль аккордъяс, велӧдчан лыддьыны нотаяс.
– А мыйла бӧрйин гитара?
– Ме пыдди бӧрйис мамӧй (сералӧ). Ворсны гитараӧн – сылӧн ыджыд, но збыльмывтӧм гуся кӧсйӧм. Вӧзйис видлыны, а ме пыксьыны эг кут. Медводз педагогкӧд син-на-син велӧдчи, сьӧм вылӧ, сэсся казялісны зільӧмӧс да сетісны позянлун водзӧ сӧвмыны мынтысьтӧг нин. И тайӧ позянлунсӧ эг жӧ вошты. Пыр бурджыка кутіс артмыны, аслым кажитчис и. Сэсся концертъяснад тшӧкыда петкӧдчим, тайӧ тшӧтш ышӧдіс велӧдчыны водзӧ. Тадзи гитара лоис менам олӧмлӧн ыджыд юкӧнӧн.
– Ӧні тэ сьылан да ворсан Питирим Сорокин нима СГУ бердса «Причал» котырын. Висьтышт сы йылысь. Мый тіянӧс ӧтувтӧ?
– «Причалӧ» локтӧдз чайті, мый репетиция – тайӧ сӧмын репетиция. Локтан урчитӧм кадӧ, велӧдчан, некутшӧм бокӧвӧй сёрни, ставыс сӧмын сюрӧс серти. Та вӧсна медводдза аддзысьлӧм дырйиыс юалі быдсяма ковтӧмторсӧ: мыйӧ да кыдзи велӧдӧны, кутшӧм конкурсъясӧ пырӧдчӧны. Но, вӧлӧмкӧ, абу таын «Причаллӧн» озырлуныс, шӧр могыс. «Причал» – тайӧ йӧзыслӧн аддзысьланiн, сёрнитанiн, ёртасянiн. Чайта, татшӧм руыс – бард сьыланкыв концепцияын. Тайӧ ӧд абу академическӧй, а сьӧлӧмсянь мунан шылад. Бард котыръясын векджык кылан асьтӧ гортын моз. Ми юам тшай, ёрта сёрни костын кыпӧдам и репетициякӧд йитчӧм юалӧмъяс. Дерт, и велӧдчам, и выль тӧдӧмлунсӧ босьтам ог этша. Миянлы лӧсьыд ӧтвылысь коллявны кад, радейтам ӧткодь сьыланкывъяс, кутчысям ёрта-ёртӧ…
– А авторскӧй сьыланкывйын эм шылада экспериментлы ин?
– Найӧ, кодъяс оз кывзыны бардъясӧс, тшӧкыда чайтӧны, мый нырвизьыс буссялӧма нин: шуӧны, тайӧ пӧ миян дед-бабъяслӧн томдырся сьыланкывъяс. Но ме аддза – авторскӧй сьыланкыв сӧвмӧ, вежсьӧ… Ме кыла сійӧс… абстрактнӧйӧн. Ӧні уна енбиа музыкант нимкодьӧдӧны творчествонас, ми весиг концертъяс вылӧ ветлам. Но сэк жӧ ме ог видлав сьыланкывсӧ эксперимент боксянь, а корся сюрӧссӧ кывъясысь. Шуам, мукӧд нырвизьыс, шансон кӧть эстрада, оз вермыны ошйысьны татшӧм жӧ пыді мӧвпа гижӧдъясӧн.
А тайӧ козьналӧ музыкантлы выль видзӧдлас: тэ верман донъявны сьыланкывсӧ, восьтыны аслад сьӧлӧмкылӧм пыр, корсьны кутшӧмкӧ мӧд ру. Попса, кӧні припев вермас вӧчны нёль-ӧ-вит кытш, тайӧ позянлунсӧ оз сет.
– А эм-ӧ тэнад медся радейтана сьыланкыв ли сьылысь?
– Стӧча верма шуны, сьыланкывйыд – абу. Меным кажитчӧ унатор, и бӧрйыны ӧтиӧс ог вермы. Но, дерт, кутшӧмкӧ сьыланкывъяс овмӧдчӧны плейлистын. Но «кажитчӧ» да «ме тайӧ шыладсӧ ворса» костын оз сулав равно. А со сьылысьяс пӧвстын менам «медводдза любовыс» – Павел Фахртдинов, а мӧд «любовыс» – Василий Уриевский (нюмъялӧ). Но налӧн шыладсьыс ме быдми нин, а выль нимъяс эг на восьты, та вӧсна кывза важ, но радейтана сьыланкывъяс.
– Полина, а мыйла та мындаӧн бӧрйӧны гитара?
– Вочакывйыс веркӧсас: гитара – шань инструмент. Велалін кӧ ворсны нёль
аккорд, сямман ворсны кӧть кутшӧм шылад! Тайӧ миян, важӧн нин ворсысьяслӧн, медрадейтана шмонь. Дерт, кор уна во ворсан, нёль аккордыд абу тырмымӧн. Шуам, «Причалын» вылӧ донъяласны, кужан кӧ чуймӧдны выльторйӧн. Но, овлӧ, и ачым бӧръя кокньыдджык туй – ворса шыладсӧ тӧдса аккордъясӧн. Долыд ӧд мырсьытӧг велавны выль сьыланкывйӧ.
– И бӧръяпом нӧшта ӧти юалӧм. «Йӧлӧга» лыддьысьяс тӧдӧны нин тэнӧ кыдзи серпасасьысьӧс. Ӧтлаасьлӧны-ӧ тайӧ кык творчествоа нырвизьыс – шылад да серпас?
– Серпасасьӧм – менам удж, музыкаыд – хобби, творчествоа тайӧ кык визьыс торъялӧны. Шыладыс менӧ шойччӧдӧ, та вӧсна и йитны сійӧс мӧдторкӧд абу окота… Но, овлӧ, шыладын тӧдӧмлунӧй ковмывлӧ. Ӧтчыд ми серпасалім скрипкаа композиция. Найӧ, кодъяс некор эз ворслыны инструментӧн, пасъялісны нотасӧ сідз-тадз. А ме ӧд тӧда, музыкант кӧ аддзӧ серпасысь нотаяс – кӧсйӧ «лыддьыны» найӧс и скӧралӧ, кор оз артмы. Тайӧ менӧ зэв ёна ышӧдіс, да дзик став нотасӧ стӧча вуджӧді композицияысь серпасӧ – мед шылада войтырлӧн сьӧлӧмыс бурмас. И со тайӧ уджсӧ ӧшӧдісны ӧти велӧдчан шӧринын, буретш музыкальнӧй кабинет ӧдзӧс паныд. Некод на эз норась, сідзкӧ, бура вӧчсьӧма!
Сёрнитіс Мария Игушева
Снимокъясыс Полина Туркиналӧн
гортса архивысь