Унаысь нин, гашкӧ, висьтавлі да гижлі, мый олӧмас меным тшӧкыдджыка паныдасьлӧны бур сьӧлӧма, авъя да шань йӧз, кодъяскӧд тӧдмасьӧм бӧрын окота водзӧ на аддзысьлыны да топыда ёртасьны накӧд.
А воспитательлӧн да олӧма йӧзлӧн гажъяскӧд йитӧдын окота тӧдмӧдны тіянӧс, «Коми му» газет лыддьысьясӧс, искусство гимназияын велӧдчигӧн менам мӧд мам да быдторйӧ велӧдысь Нелли Дмитриевна Ракинакӧд.
Пыр шензьӧдас да нимкодьӧдас, унаторйӧ велӧдас, колігӧн видыштас да гӧгӧрвоӧдас, мыйысь, – ставыс тайӧ Нелли Дмитриевна! Сы вылысь ме со кызь вит во нин босьта пример. Но ставсӧ сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн…
Сиктса школаын ӧкмысӧд класс помалӧм бӧрын сдайталі экзаменъяс да пыри босьтны тӧдӧмлун Юрий Спиридонов нима искусство гимназияӧ. Сэні миянлысь класснымӧс босьтісны борд уланыс велӧдысь Владимир Михайлович Ванеев да воспитатель Нелли Дмитриевна Ракина. Кык во сэсся налысь кывзысьӧмӧн и олім.
Владимир Михайлович вӧлі пыр орччӧн, сӧмын, гашкӧ, шойччан лунъясӧ янсӧдчывлім, колігӧн ӧдйӧ и воліс отсӧг вылад. А Нелли Дмитриевна вӧлі мам кодьӧн, пыр миянкӧд, кӧть кытчӧ ог мунӧй. Сійӧ быдӧн йылысь ставсӧ тӧдіс, некутшӧм гусятор ми ас пытшкын дзебны эг вермӧй. Ог тӧд, сы мозсӧ сэсся кодкӧ миянкӧд ноксьыліс эз… А татчӧ колӧ пасйыны, мый ми вӧлім буретш 15-16 арӧсаяс, быдӧн аслас ичӧт сиктысь карӧ воӧм 17 ныв-зон…
Медводдза лунсяньыс Нелли Дмитриевна шензьӧдіс аслас ылькъян энергиянас. Мукӧддырйи вӧлі чайтан, кытысь и босьтӧ сы мындасӧ? Асывсянь рытӧдз сылӧн луныс вӧлі пасйӧда: миянӧс чеччӧдны урок вылӧ да, тӧв кӧть гожӧм, паськыда восьтыны став ӧшиньсӧ, чери аквариум пелькӧдны, завтракайтны, урокъяс бӧрын миянӧс виччысьны, колльӧдны содтӧд занятие вылӧ, ветлыны миянкӧд театрӧ да с.в. Став шойччан луныс сылӧн миянкӧд кольліс, ӧтлаын пасйим гаж и чужан лун. Некор ми эг аддзывлӧй сійӧс букышӧн.
А миянысь кындзи сійӧ, вӧлӧм, аддзӧ кад и олӧма войтыркӧд ноксьӧм вылӧ. И кымын во нин тайӧ уджсӧ бергӧдӧ! Сідзжӧ чолӧмалӧ чужан лунӧн да гажъясӧн, корлӧ ӧтув тшай юны, дасьтӧ козинъяс, аддзысьлӧ накӧд…
Нелли Дмитриевна чужлӧма Кулӧмдін районса Помӧсдінын. Быд во сійӧ аддзӧ кад кайлыны чужанінас. Школаас велӧдчӧм бӧрын помалӧма Коми пединститутын химия-биология юкӧн. Сэсся вит во уджалӧма Кулӧмдінын велӧдысьӧн. Прӧст кадӧ пырӧдчӧма спортӧ. Ас кодьыс жӧ велӧдыськӧд асывнас котралӧмаӧсь, ордйысьӧмъясын петкӧдчӧмаӧсь, а сэсся и школаын урокъ-ясысь кындзи челядькӧд быдсяма гаж-аддзысьлӧм нуӧдлӧмаӧсь.
А 1989 воын семьянас локтӧмаӧсь юркарӧ, да Нелли Дмитриевна пырӧма искусство гимназияӧ. Уджалӧма и велӧдысьӧн, и воспитательӧн, и профсоюз котырын пыр водзмӧстчӧма. Спорткӧд абу жӧ янсӧдчылӧма: волейбол-баскетболысь ворсӧма, бассейнын уялӧма, корсюрӧ и лызьӧн котравлӧма.
2004 воын гимназиясянь петӧма пенсия вылӧ. Но уджъёртъяссӧ, вӧвлӧм велӧдысьясӧс, ӧні, дерт, олӧма нин ань-мужичӧйясӧс, оз вунӧд, тшӧкыда накӧд аддзысьлӧ. Сійӧ веськӧдлӧ гимназияса ветеран сӧветӧн. Со регыд бара кутасны ӧтлаын тшаюйтны – пасйыны Олӧмаяслысь лун. А сыӧдз Нелли Дмитриевна звӧнитчӧ, корӧ йӧзсӧ волыны, дасьтӧ козинъяс да уна мукӧдтор. И вӧчӧ ставсӧ кыпыд сьӧлӧмӧн!
Ань сідзжӧ и Сыктывкарса почёта ветеран. Пенсия вылас петӧм бӧрас весиг во абу шойччӧма, майшасьӧма, кыдз нӧ пӧ нинӧм вӧчтӧгыс кута овны? Лесозаводын, гортсяньыс абу ылын, сійӧ кадӧ уджалӧма олӧмаяслы социальнӧй шӧрин. Коркӧ сэсся аньыд сэтчӧ и пырӧма видзӧдлыны-туявны, мый сэн вӧчӧны сы кодь жӧ да гырысьджык арлыдаясыс. А вӧлӧмкӧ, налы сэні сетӧ-ны медицина отсӧг, вӧчӧны массаж, котыртӧмаӧсь быдсикас кружоксӧ, медым прӧст кадсӧ арлыдаяс вермисны коллявны мыйкӧ пӧльзаӧн вӧчӧмӧн.
Ӧдйӧ и гижсьӧма Нелли Дмитриевна велӧдчыны гобеленӧн кысьыны, атлас лентаӧн вышивайтчыны да ньӧрйысь вӧчасьны. Таысь кындзи сылы сьӧлӧм вылас воӧма зарядка вӧчӧм да массаж.
Шӧринӧ ветлӧдлысьяс пӧвстын олӧма войтыр котыртӧмаӧсь «Вдохновение» группа. Дас сизим водзмӧстчысь ань уна во нин вежоннас куимысь окотапырысь волывлӧны зарядка вӧчны, «Динамо» базаын скандинав ног ветлыны. Кодъяскӧ тӧвнас лызьӧн котралӧны, волонтёралӧны, а таысь кындзи аддзысьлӧны-чолӧмалӧны ӧта-мӧднысӧ гажъясӧн, ветлӧны экскурсияясӧн, ӧтув шойччӧны.
– Социальнӧй шӧринын тӧдмаси Занфира Бореевна Яковлевакӧд, – висьталіс Нелли Дмитриевна. – Национальносьт сертиыс татарка, 81 арӧс тыртӧ, но мыйсӧ сӧмын оз куж вӧчны тайӧ аньыс! Ми сы дорын кылам асьнымӧс велӧдчысьясӧн на. Сы ордӧ гортас ветлам музейӧ моз: и кысьӧ, и алмаз техникаӧн быдсикас серпассӧ вӧчӧ, и вышивайтчӧ.
Таысь кындзи окота пасйыны зарядкаяснымӧс. Водзті миян вӧлі инструктор, но сэсся муніс Москваӧ. А миянлы колис ассьыс вӧзйӧмъяссӧ. И со уна во нин асывнас вежоннас куимысь зарядкаасям. И быд пӧрйӧ ог ӧткодя. Шуам, выльлунӧ асыввывса зарядка вӧчам, «Восемь шёлковых нитей» шусьӧ, мед бурджыка лолавны. Середаӧ ты да сюрса лы ёнмӧдам, а пекничаӧ беддьӧн Китайса зарядка вӧчам, «Мандариновая» шусьӧ.
Нелли Дмитриевна мӧд ногсӧ овны оз и куж. Сы серти, мортыдлы ӧтарӧ колӧ вӧрны, асьсӧ песны. И тайӧ пӧ отсалӧ венны быдсикас мытшӧд-падмӧгсӧ. Нелли Дмитриевна вылӧ видзӧдӧмӧн окота кыпыд руӧн овны. Мед пыр тадзи и лоӧ! <>
Надежда ПУНЕГОВА.
Снимокъясыс Нелли Дмитриевна РАКИНАЛӦН гортса архивысь да авторлӧн.