Мый вӧчны, аддзан кӧ ывлаысь эновтӧм гортса пемӧсӧс? Гашкӧ, сійӧ вошӧма, али кӧзяеваыс, дышӧдӧма дӧзьӧритнысӧ да, шыбитӧмаӧсь. Тшӧкыда ывла вылӧ веськалӧны кань-пон, и оз быдӧн миян пиысь уськӧдчы налы отсавны. Но век жӧ эмӧсь шань сьӧлӧма йӧз. Буретш татшӧм лыдас «Кошкин дом» котырысь волонтёръяс, кодъяс кад, вын да и сьӧм жалиттӧг тӧждысьӧны нёль кокаяс вӧсна.
Гортӧ босьтлӧмӧн
«Кошкин дом» – татшӧм нима некоммерческӧй котыр зільӧ дас воысь дырджык. Медводз сэтчӧ ӧтувтчӧма некымын морт, кодъяслӧн сьӧлӧмыс висьӧ эновтӧм, дӧзьӧртӧг кольӧм каньяс вӧсна.
Сыктывкарса администрация сетлӧма налы Улыс Човйын пемӧсъяслы юр сюянін, но, кыдзи юӧртӧны «Кошкин дом» котырын зільысьяс, шогмытӧм нин стрӧйбаыс пӧ, би ни ва эз вӧв. Кыдзи позис сэні дӧзьӧритны кысукъясӧс?! Уна во сайын эновтлӧм кык судтаа керка дзоньталӧм вылӧ колӧма уна сьӧм, и волонтёръяслы лоӧма эновтчыны стрӧйбасьыс.
2014 восянь каньясӧс видзӧны сідз шусяна передержка вылын. Кодлы окота, босьтлӧ пемӧссӧ ас дорас гортас кутшӧмкӧ кад кежлӧ, бурдӧдӧ-лечитӧ сійӧс да корсьӧ выль кӧзяеваӧс. Сэсся нӧшта ӧти кысукӧс бара жӧ тадзи ас дорас сибӧдӧ да бур йӧзлы иналӧ.
2020 воын «Кошкин дом» котырса кӧртымалӧмаӧсь выль ин, кӧні ӧні видзӧны каньяссӧ, но ставнысӧ оз вермыны меститны сэтчӧ. Та понда и нимкодь, кор кодкӧ босьтӧ кысуксӧ гортас.
Абу, дерт, кокни, но шань сьӧлӧма йӧзыд сьӧкыдлунысь оз повны. Шуам, Дарья Терешко зільӧ «Кошкин дом» приютын волонтёрӧн да кураторӧн, окотапырысь тӧждысьӧ дӧзьӧртӧм кысукъяс вӧсна.
Сӧмын бур ки
Кык воысь дырджык Дарья отсасьӧ «Кошкин дом» котырлы. Кор-кӧ аддзӧма ӧтуввезйысь юӧр, кодкӧ пӧ вермас оз ас дорас босьтлыны эновтӧм каньӧс кутшӧмкӧ кад кежлӧ? Ныв босьтӧма пемӧссӧ, дӧзьӧритӧма сы бӧрся, а сэсся выль кӧзяеваӧс сылы аддзӧмаӧсь.
Сэки и воӧма Дарьялы юрас мӧвп тшӧкыдджыка босьтлывлыны татшӧм каньяссӧ ас дорас, кытчӧдз оз аддзыны налы выль оланін.
Вочасӧн сэсся сійӧ заводитӧма волонтёравны да вӧчны приютас кураторлысь удж.
– Меным сэк вӧлі 19 арӧс, – висьталӧ Дарья. – А сыӧдз, школаын на велӧдчигӧн, кыськӧ кӧ аддзывлі эновтӧм пемӧсӧс, пыр жӧ зіли инавны-меститны сійӧс, тшӧтш и приютъясӧ шыӧдчывлі. Сэк нин мен висьталісны, кураторыс пӧ миянлы оз тырмы, да и мукӧдсяма отсӧг колӧ.
Приютын зільысь куратор стӧча тӧдӧ, мый вӧчны инасьтӧм пемӧскӧд, кутшӧм отсӧг колӧ сылы, кытчӧ инавны да мукӧдтор.
Дарья Терешко ёртъясыскӧд медводз корсьӧны эновтӧм пемӧслы передержка, кад кежлӧ юр сюянін. Вайӧны сэтчӧ ставсӧ, мый ковмывлӧ кысуксӧ дӧзьӧритӧм могысь. Быть шыӧдчылӧны ветеринар дорӧ, медым стерилизуйтны либӧ кодзны сійӧс, а, гашкӧ, и висьӧмысь бурдӧдны. И сӧмын дзоньвидза нин каньлы корсьӧны выль оланін.
Та могысь Дарья йӧзӧдӧ ӧтуввезйын юӧр да меститӧ кысуклысь снимоксӧ. Быть сёрнитӧ выль кӧзяеваыскӧд, медым тӧдмавны, збыльысь-ӧ вермасны колана ногӧн дӧзьӧритны. Сэсся тӧлысь чӧж волывлӧ на дорӧ, видзӧдӧ, кыдзи каньыс овмӧдчӧма, ставыс-ӧ сыкӧд лючки-бур.
– Овлӧ, шыӧдчӧны миян дорӧ, корӧны кутны ывлаысь либӧ пӧдвалысь йӧзысь ӧтдортчысь да полысь нин каньӧс. Ми босьтам сідз шусяна котоловка да мунам «кыйсьыны». Ичӧт каньпиыд ӧдйӧджык сибалӧ йӧз дорад, а верстьӧыд оз. Сӧмын бур киӧ кӧ веськалас, нимкодьпырысь мойдны-кургынытӧ кутас, – висьталӧ ныв.
Колӧ отсӧг
Дарья Терешко серти, «Кошкин домлы» колӧ уна пӧлӧс отсӧг. Торйӧн кӧ, оз тырмы сьӧм, ӧд дӧзьӧртӧм каньӧс приютас босьтӧм бӧрын колӧ нулыны ветеринар дорӧ, ньӧбны сылы лекарство, да и сёян вылӧ уна сьӧмыс колӧ. Со и чукӧрмӧ рӧскодыс. Сэсся тшӧкыда ковмывлӧ кытчӧкӧ нулыны-вайны пемӧсъясӧс, нуӧдны ӧтуввезйын «Кошкин дом» котырлысь лист бок. Уна тӧжд-могыс да, овлӧ, волонтёр-кураторъяслӧн оз тырмы выныс да кадыс.
– Миян дас гӧгӧр куратор, кодъяс дугдывтӧг отсасьӧны. Но ми гортаным уна кань босьтлыны ог вермӧй, приютӧ ставнысӧ абу жӧ позянлуныс инавны. Та понда бур йӧзсянь виччысям отсӧг, корам меститлыны гортаныс бӧжа ёртъяснымӧс. Ӧні миян приютын 15 кань. 50 кысуклы корсям юр сюянін, а ставыс 80 гӧгӧр кань. И на пӧвстын абу этша нёрпалысьыс да вермытӧмыс, кодъясӧс нэм чӧжыс колӧ дӧзьӧритны. Тшӧтш и зэв ичӧт каньпиянӧс видзам ас дораным, – аслас мӧвпъясӧн юксьӧ Дарья.
Сійӧ майшасьӧ, мый кодсюрӧ тӧдӧмӧн мынтӧдчӧны гортса пемӧссьыс. Помкаыс тан уна. Шуам, мукӧдлаӧ овны мунӧны, кага чужӧ да с.в. Волонтёръяс жӧ медводз зільӧны отсавны дӧзьӧртӧм каньяслы, кодъяслӧн юр сюяніныс абу, а сэсся нин отсалӧны кӧзяевалы, кодъяс иналӧны пемӧсъяссӧ.
Пасъям, мый водзмӧстчысь ныв-зон нуӧдӧны ӧтуввезйын лист бок, кӧні йӧзӧдӧны гортсьыс вошӧм каньяслысь снимокъяссӧ. И кымын унджык йӧз лоӧ «Кошкин дом» котырас, сымын ӧдйӧджык вошӧм пемӧсыд бӧр воас гортас.
– Мыйӧн позьӧ миянлы отсавны? Волыны приютӧ пелькӧдчыны, вайны каньяслы колана эмбур-кӧлуй, а сідзжӧ сьӧм. Зэв бур, кипасаланныд кӧ ӧтуввезйын миян котырлысь гижӧд-снимоксӧ да быдсикас юӧрсӧ. Тадзи унджыкӧн тӧдмаласны миян йылысь. Позьӧ кутшӧмкӧ акция ӧтув нуӧдны. Шуам, ки помысь вӧчӧмтор вузавны, а нажӧвитӧм сьӧмсӧ видзны инасьтӧм каньяслы бур вылӧ. Виччысям волонтёръясӧс, натӧг миянлы некыдз. Тшӧтш и ветеринаръяскӧд окота кутны топыдджык йитӧд. Миян ӧтув зільӧмӧн кысукъясыдлы дӧзьӧрыс ёна унджык вичмас, – висьталӧ ныв.
Екатерина Микушева.
Снимокъясыс Дарья Терешколӧн да «Кошкин дом» котырлӧн.