Пандемия, штамм, локдаун, самоизоляция, плато да коронавирускӧд йитчӧм уна мукӧд кывкӧд тшӧтш миян олӧмӧ пырисны удалёнка да дистант.
Верстьӧӧс, кодъяслӧн эм позянлун уджавны ӧтуввез пыр, ыстісны гортаныс.
Январь 24 лунсянь февраль 7 лунӧдз бара пӧдласьлісны школа-колледж да мукӧд велӧдчан учреждение.
Кутшӧм тырмытӧмторъяс тыдовтчисны ӧтуввез пыр велӧдчигӧн? Быдлаын-ӧ эм татшӧм позянлуныс? И кыдзи юкны семьяын, бать-мамлы али челядьлы сетны дзик ӧти компьютерсӧ?
Тайӧ да мукӧд юалӧм вылӧ вочавидзис Коми Республикаын велӧдӧм, наука да том йӧзлӧн политика кузя министрӧс вежысь Олег Холопов.
– Олег Александрович, 2020 вося ноябрын ӧтуввез пыр ставӧн тӧдмалісны Омск обласьтса грездысь Алексей йылысь. Вузыс, кӧні сійӧ велӧдчӧма, вуджӧма дистант вылӧ. Но гортас сылӧн вӧлӧма сӧмын ичӧт ӧда 2G ӧтуввез, мый оз тырмы пырны Zoom платформа вылӧ. Студентыс смартфоннас кытшовтӧма грезд гӧгӧрыс да аддзӧма кыдз пу, код дорын смартфоныс бура «кыйӧма» ӧтуввезсӧ. Тадзи и мӧдӧма велӧдчыны – быд лун кӧкъямыс метр вылнаӧдз ув вылӧ кавшасьӧмӧн пукалӧма квайт час. А Комиын эм на сикт-грездыс, кӧні сьӧкыд «кыйны» ӧтуввезсӧ?
–Миян республикаын став школасӧ йитӧма сідз шусяна паськыд полосаа ӧтуввезйӧ. «Цифровая образовательная среда» уджтас серти карса школаясын урчитӧма секунднас 100, а сиктын – 50 мГб ӧда ӧтуввез. Регыд нин школаса быд классын лоас сідз шусяна локальнӧй йитӧд. Ӧтуввез пыр урок дырйи позяс вӧдитчыны интерактивнӧй оборудованиеӧн.
–А кыдзи велӧдчыны уна челядя семьяысь ныв-зонлы, гортаныс кӧ ӧти компьютер?
–Дерт, та боксянь позянлуныс торъялӧ. Ӧткымын семьяын быдӧн-лӧн эм компьютер, планшет да смартфон, а мӧдын – дзик ӧти. Татшӧм семьяыслы ме эськӧ вӧзйи шыӧдчыны отсӧгла школаӧ. «Образование» да «Цифровая образовательная среда» уджтасъяс вылӧ мыджсьӧмӧн бӧръя кадӧ налы вичмӧдісны уна компьютер. Чайта, вермасны отсавны техникаӧн.
–А эм татшӧм лышкыд школаыс?
–Сыктывкарын 12-ӧд номера школа да А.С.Пушкин нима гимназия могмӧдӧмаӧсь велӧдчысьяссӧ колана техникаӧн.
–Нӧшта кутшӧм тырмытӧмторъяс петкӧдчисны дистант дырйиыс?
–Емдін да мукӧд кар-районса школаясын велӧдчысьяслӧн бать-мам юӧртісны, мый ӧткымын велӧдысь ёна кокньӧдӧма ассьыс уджсӧ. «Дистанционнӧй технологияяс отсӧгӧн тӧдӧмлун сетан программа збыльмӧдӧмыс» налы лоӧма гортса удж вӧчӧмӧн. Велӧдысьыс пӧ челядькӧд да бать-мамыскӧд гижасьӧ сӧмын электроннӧй дневникын. Ыстӧ налы гортса удж, ныв-зон мый сяммӧны, вӧчӧны ас кежсьыныс да бӧр ыстӧны велӧдысьыслы. Та дырйи ӧтуввез пыр некутшӧм урок пӧ абу. Но ӧд гежӧд бать-мам вермас отсавны кагаыслы тӧдӧмлунсӧ босьтны, торйӧн нин пӧ оз сетчыны математика да физика.
Сыктывкарын ӧлӧдӧмаӧсь нин тадз «мудеритысьяссӧ» – куим школаӧ ыстӧмаӧсь стрӧг кабала, нӧшта та мында жӧ учреждениеын видлалӧны на норасьӧмъяссӧ.
Бать-мам кӧ казяласны татшӧм ногӧн «велӧдӧмсӧ», позьӧ шыӧдчыны образование бӧрся видзӧдан управлениеӧ +7(8212) 301664 номера телефон пыр.
Эжваысь 30-ӧд номера школа кузя воис медуна норасьӧм. Сэні бать-мамлы водзвыв некод абу юӧртӧма, мый школасӧ вуджӧдӧны дистант вылӧ. Сэсся оз жӧ пӧ быдысь нуӧдны онлайн-уроксӧ, а кор котыртӧны татшӧмсӧ, велӧдысьясыс асьныс оз тӧдны, мый колӧ вӧчны платформанас. Ӧтчыд онлайн-уроксӧ ковмӧма дугӧдны, сы вӧсна мый сэтчӧ сюйсьӧмаӧсь бокӧвӧй йӧз, а велӧдысьыс абу сяммӧма найӧс «пӧдлавны». Мукӧдысьсӧ челядь оз тӧдны, кор колӧ йитчыны велӧдысьыскӧд.
Ёна майшасьӧны найӧ, кодъяслӧн каганыс начальнӧй классын на. Огӧ пӧ тӧдӧй, кыдзи кагукным велӧдчӧ, кор ми лунтыр удж вылынӧсь.
Ставыс тайӧ шензьӧдӧ, ӧд тӧдӧм-лун сетан республикаса шӧрин таӧдз Сыктывкарын дасьтіс педагогъясӧс дистанционнӧя велӧднысӧ. Тыдалӧ, ковмас нӧшта котыртлыны татшӧм велӧдчӧмсӧ.
–Коронавирус «нямыштіс» велӧдчан воысь уна кад. А, гашкӧ, колӧ нюжӧдны велӧдчан восӧ, шуам, июньӧдз? Ӧд образование йылысь оланпасын урчитӧма гожся каникул вылас кык тӧлысь.
–Та йылысь кыптыліс нин сёрни. Мӧйму ноябрса карантин и сідз нин нюжӧдас велӧдчан восӧ. Сэсся колӧ кутны тӧд вылын июньса экзаменъяс, кодъясӧс оз позь вештыны.
Кор да дыр-ӧ каникулавны, быд школаын урчитӧны асланыс календар-графикын. Та дырйи тӧд вылын кутӧны педсӧветлысь, бать-мам котырлысь да гырысь классъясын велӧдчысьяслӧн сӧветлысь мӧвп-вӧзйӧмсӧ.
Но ми олам Войвылын, и миян медшӧр мог, медым гожӧмнас челядь удитісны шойччыны да бурдӧдчыны.
–Кывлі, кодсюрӧ дӧжнасьӧны, мыйла пӧ воддза моз эз сетны велӧдчысьяслы сідз шусяна кос паёксӧ.
–Да, 2020 воын тулыснас локдаун дырйи начальнӧй классъясын велӧдчысьяслы федеральнӧй да республикаса бюджет весьтӧ сеталісны вӧлӧгаа кос паёк. Но сэки тайӧ вӧлі семьялы социальнӧй отсӧг. Ӧд локдаун вӧсна бать-мам эз уджавны, уна предприятие-учреждение пӧдласис да. Сэки республикаын 60 сюрс кагалы вичмӧдісны паёксӧ. Быд вежон та вылӧ видзлісны 20 миллион шайт.
Талун предприятиеяс уджалӧны, сідзкӧ, кутшӧм социальнӧй отсӧг вермас лоны?
–Предприятие-учреждениеӧн веськӧдлысь кӧ ыстӧ ассьыс уджалысьсӧ удалёнка вылӧ, и та дырйи пӧ вермӧ могмӧдны сійӧс колана оргтехникаӧн. Но мортыс кӧ пӧ уджалӧ аслас компьютерӧн, сылы позьӧ корны таысь компенсация. А велӧдысьяслы, кодъяс вӧдитчӧны асланыс техникаӧн, оз вичмӧдны компенсациясӧ?
–Тайӧс позьӧ вӧчны, эм кӧ та йылысь пасйӧд колдоговорын либӧ кутшӧмкӧ нормативнӧй актын.
* * *
Россияса главнӧй государственнӧй санитарнӧй врачлӧн индӧд серти февраль 6 лунсянь детсадйысь группа, школаысь либӧ мукӧд велӧдчанінысь класс мӧдасны вуджӧдны дистант вылӧ сӧмын сэки, кор висьмас 20 прӧчент велӧдчысьыс. Таӧдз тырмымӧн вӧлі кӧть ӧти нёрпалысь.
СССР-ын, Россияын тшӧтш йӧзӧдлісны грипп да ОРВИ кузя карантин, кор классас либӧ группаас висьмыліс 20 прӧчент велӧдчысьыс.
Талун велӧдчысьлысь кӧ казялісны COVID-19, сійӧ бурдӧдчӧ гортас, та дырйи классӧ карантин вылӧ оз пӧдлавны. Гортас кӧ сылӧн нёрпалӧны бать-мамыс да матыссаясыс, а сылысь вируссӧ абу казялӧмаӧсь, школаӧ ветлыны позьӧ.
Николай Размыслов.
Снимокъясыс ӧтуввезйысь.