«Коми му» газет лыддьысьясӧс тӧдмӧдам Наталия Новосёловакӧд – акань вӧчалысь мастеркӧд. Таысь кындзи сійӧ верстьӧлы да челядьлы нуӧдӧ мастер-классъяс.
Наталиякӧд и сёрнитыштім сылӧн хобби-радейтана удж йылысь, да кыдзи сылӧн артмис быдмыны асшӧр мастерӧдз.
–Наталия, чолӧм! Вайӧ тӧдмасям!
–Бур лун! Ме чужи-быдми Интаын. Школа помалӧм бӧрын повзи колледж-вузӧ пыран экзаменъясысь, кӧть и бура велӧдчи, да кольччи гортӧ, ӧти во уджалі «Серпас» йӧзкостса творчестволӧн мастерскӧйын.
1996 воын пыри велӧдчыны И.А.Куратов нима педколледжӧ. И со сійӧ кадсяньыс ола-уджала юркарын.
–Гашкӧ, казьтыштанныд, кор гӧгӧрвоинныд, мый окота ас киӧн вӧчасьны?
–Ӧкмыс арӧсӧн дыр кежлӧ веськалі бурдӧдчанінӧ. Палатаын куйліс сизим нывка. Менам арлыдаӧсь. Сӧмын ӧти вӧлі ыджыдджык – 14 арӧса. Сійӧ нинӧм вӧчтӧмысла либӧ гажтӧмысла корис миянӧс ворсны вузасянінысь да ательеысь. А мам-бать миян корӧм серти вайисны аканьяс, дӧраторъяс, сунис-ем, быдсяма кизьсӧ.
И заводитчис миян ворсӧм. Ӧти крӧвать вылын «воссис» дӧра-матерьеӧн вузасянін, мӧд вылын вӧзйим «ньӧбасьысьяслы» кизьяс да лентаяс, а коймӧдын «уджаліс» ателье.
Тайӧ ыджыдджык арлыда нывкаыс менӧ велӧдіс шӧравны акань паськӧм да вӧчны петляа вурыс. И чайта, мый тайӧ ыззьӧдіс менӧ босьтчыны вӧчасьны ки помысь. Заводиті котравны пионеръяслӧн дворечӧ «Умелые ручки», а сёрӧнджык нин – «Кройка и шитьё» кружокъясӧ.
–Наталия, а матыссаяс пӧвстад эмӧсь киподтуя йӧзыс?
–Миян семьяын кысьысь-вурсьысьӧн вӧлі Надя баб. Сійӧ быдтор кужис вӧчны. И класснӧй-моднӧй гольфы-носки кыис, и выльвося костюм миянлы дасьтіс, и выль сикас да ас вӧчӧм техникаӧн вышивайтчис. Пыр казьтывла, кыдзи ыджыд сёян пызанным вӧлі сылы ковёр вышивайтанінӧн.
А пӧжасис кӧ – кывтӧ ньылыштан! Сэтшӧм чӧскыдӧсь вӧліны пирӧг-куличьясыс!
Жаль сӧмын, мый сэки, ичӧтнад, эгӧ велӧдчылӧй сылысь, нинӧм эгӧ юасьлӧй.
А мамлӧн ичӧт чойыс – Татьяна – отсаліс меным лоны рукодельничаӧн. Сійӧ тшӧкыда босьтлывліс менӧ «Серпасас» – аслас удж вылӧ. Дерт, прӧста сідзи сэні ме эг пукавлы. Первой кадсӧ шаблон серти чертиті колана детальяс да кӧрӧбъяс. А сэсся лэдзисны клеитчыны. Сёрӧнджык нин велалі вӧдитчыны кучикӧн да нярӧн (замша), колана ногӧн зэвтны аканьлысь чужӧмсӧ, чукӧртны торъя детальяс, веськӧдны-шыльӧдны гӧн, уджавны прессӧн, вышивайтчыны бисерӧн. Сэні ме велалі пӧрадокӧ, лоны пелькӧн да технология боксянь стӧчӧн.
–А кор сувтінныд асшӧр туй вылӧ?
–Во вит сайын менам олӧмын лоины вежсьӧмъяс. Буретш сэки веськалі Татьяна Девятова мастер дорӧ. Сійӧ нуӧдіс акань вӧчӧм кузя мастер-класс (ӧні тайӧ аньыс – нималана пусьысь да блогер. – Н.П.). Сыкӧд ми вурим Тильда акань. Мастер быдторйын отсаліс, кыпӧдіс сьӧлӧмкылӧмнымӧс, юктӧдіс пӧсь тшайӧн… И со дӧра-прӧшви пиысь мыччысисны аканьясным.
Сы бӧрын ме уна мастер-классӧ на пырӧдчывлі, велӧдчи вурны кок йылын сулалысь аканьясӧс, но пыр сьӧлӧмӧй эз бурмы.
А ӧтчыд гожся ярманга дырйи тӧдмаси Кировысь мастеркӧд. Сылӧн вӧлі кольӧ-ма акань вуран мастер-классын ӧти места. И ме сэтчӧ веськалі! Велӧдчӧмыс меным сэтшӧма кажитчис, мый окота лои вӧчасьны и вӧчасьны, быдторсӧ тӧдмавны.
Ӧні босьта Красноярскса, Перымса, Санкт-Петербургса, Москваса мастеръяслысь ӧтуввез пыр мастер-классъяс, видзӧда-донъяла да велӧдча налысь аканьяс вӧчавны. А сэсся нин кыся-вурся-вышивайтча, мичмӧда аканьяслысь паськӧмсӧ, причёскасӧ, вӧчала полимерысь дзоридзьяс.
Вит во кӧртымалі мастерскӧйяс, медым нуӧдны мастер-классъяс. Чукӧрті та могысь став коланаторсӧ. Весиг керкаӧй кутіс лоны «камера хранения» кодьӧн.
А таво пырӧдчи Ольга Савастьяновалӧн «Северная мозаика» гранта конкурсӧ да лои вермысьӧн. И тайӧ сетіс позянлун восьтыны ассьым мастерскӧй, вӧчны сэні ремонт, ньӧбны колана пызан-улӧс да оборудование.
И тӧданныд, менам творчествоӧй топыда йитчӧма чемоданкӧд. Да-да! Эн сералӧй! Ӧтчыд ме аддзи важ чемодан да вӧчи декупаж. Ӧні сэні видза ассьым став лента-кружеваӧс, коланасӧ и абу ёна коланасӧ. А казьтыштны кӧ менам семьяын да аслам олӧмын чемоданкӧд йитчӧм вӧвлӧмторъяссӧ – унакодь чукӧрмас.
Вайӧда ӧтиӧс. Менам тётя Света, сэки вит арӧса нывка на, вошӧма Москваса ГУМ-ын. И кӧні сійӧс ад-дзӧмаӧсь? Челядьлӧн чемоданъяс дорысь. Сулалӧ пӧ да шуалӧ: «Кӧсъя чемодан!».
Мӧдӧс. Менам Надя бабӧй шойччыны ветлывліс пыр кык чемоданӧн. Кӧлуйсӧ тэчліс век ичӧтас. А сійӧс сюйліс ыджыдас. Чайтанныд, мыйла? Медым вайны уна шоколад кампет, кодӧс сэки Интаын эз вузавны. И вайӧм кампетсӧ Надя баб Выль воӧдз видзис чемоданын! А сэсся тэчліс найӧс миянлы кулёкъясӧ.
Та понда, кор ме восьті киӧн вӧчасян школа, менам эз вӧв мытшӧдыс, кутшӧм ним бӧрйыны – «Чемодан настроения». Стӧч, лӧсялана, менсьым олӧмӧс восьтана. А чемодан – тайӧ гуся ин. Сэні эм ставыс, мый колӧ. Сійӧ кыпӧдӧ менсьым сьӧлӧмкылӧмӧс. И медся-медсяыс тӧданныд мый? Мастерскӧйын чемодан лыдыс кутіс содны!
Ӧні менам лои позянлун ӧтувтны мастеръясӧс, юксьыны накӧд опытӧн, велӧдчыны.
–Наталия, матыссаясыд тіянлысь водзмӧстчӧмнытӧ бура аддзӧны. Оз дӧзмыны, мый став каднытӧ талы сетанныд?
–Оз. Верӧс менӧ пыр ошкӧ да быдторйын отсалӧ. Вӧзйӧмсянь – мастерскӧйын мужичӧй удж бергӧдӧмӧдз. Аканьясӧс сійӧ жӧ медводдзаӧн донъялӧ. Пыр шуас, кыті-мый оз кажитчы. Весиг паськӧмсӧ вермас кулитны. Сійӧ жӧ меным сьӧлӧм сетіс, кор сӧмын на мӧвпалі восьтыны мастерскӧй да майшаси. Восьты пӧ, видлы!
–Регыд Выль во. Мый виччысянныд локтанасьыс? Кутшӧм могъяс сувтӧданныд водзӧ вылӧ?
–Ӧні менам мастерскӧйын ставыс югъялӧ. Дасьтам открыткаяс, выльвося чачаяс, серпасасям, кысям, вурам радейтана аканьяс.
А водзӧ вылӧ могыс – вӧчасьны да тайӧ уджӧн ӧтувтны ӧтилаын кага, сылысь мамсӧ да бабсӧ. Окота восьтыны «Дочки-матери» клуб, кӧні кутам чукӧртчыны ас киӧн вӧчасян рытъяс вылӧ. Медым мамъяс да налӧн челядь вӧліны шудаӧсь!
–Мый сианныд Выль во кежлӧ газет лыддьысьяслы?
–Чайта, быд мортлы колӧ семья. И сэтшӧм, кӧні шоныд да лӧсьыд, ӧта-мӧдсӧ пыдди пуктӧны, уна кад ӧтлаын коллялӧны. Тшӧкыдджыка топӧдчылӧй матыссаыдкӧд, эскӧдӧй, мый радейтанныд, нюмъялӧй!
Надежда Пунегова.
Снимокъясыс Наталия НовосёловалӦн гортса архивысь.