Елена Ивановна да Василий Анатольевич Кузичьяс олӧны Кулӧмдін районса Улляна сиктын. Тані чужлӧмаӧсь, тані жӧ и челядьдырныс кольӧма. Тӧдӧмлун шедӧдӧмаӧсь орчча Озъяг посёлокын. Ӧні тайӧ ордымӧдыс восьлалӧны ныв-пиныс. Виччысьӧны и коймӧд дзолюклысь чужӧмсӧ.
–Елена, чолӧм! Висьталыштӧй сиктса олӧм йывсьыныд, а тшӧтш и мыйӧн оланныд да нимкодясянныд.
–Верӧскӧд ми тані и чужлім, – висьталӧ Елена. – Некор эг мӧвпыштлӧй татысь мунны. Тані ставыс ас, ас инынӧсь ми. Миян вӧр-ваыс зэв мича, йӧзыс абу уна ни. А кодъяс эмӧсь – кызвыннас шань войтыр. Да и челядьным аддзӧны став тайӧ мичсӧ.
Сэсся и Уллянаса манастырсӧ став республика пасьтала нин тӧдӧны, окотапырысь волывлӧны татчӧ и отсасьысьяс. Эм скӧт карта.
–Тӧдмӧдӧй, сідзкӧ, и семьяныдкӧд, коді кӧні-мый уджалӧ-велӧдчӧ.
–Миян семьяным нёль морта, – водзӧ висьтасьӧ Елена. – Василий Анатольевич верӧсӧй
уджалӧ вӧрын финн техникаӧн, радейтӧ кыйны чери. Ачым уджала сёян-юан лавкаын вузасьысьӧн, радейта быдтыны дзоридз. Артур пи велӧдчӧ Озъягын 8 классын, быд лун ветлӧ тӧдӧмлунла школаса автобусӧн. Варвара нылукным Озъягса жӧ «Лесовичок» челядьлы садйӧ котралӧ, быд лун поводдя вылӧ видзӧдтӧг ачым нуа-вая машинаӧн. Ёна кажитчӧ ветлыны руль сайын, да и верӧсӧй абу паныд.
–Челядьӧс быдтӧм-велӧдӧмын кутчысянныд кутшӧмкӧ традицияясӧ?
–Верӧскӧд ми кыкнанным ыджыд пай пуктам челядьнымӧс тыр-бура воспитайтӧмӧ, – шуӧ Елена Ивановна. – Олам режим серти: 7 часын чеччам, 10 час рытын ставӧн водам. Луныс кузь артмӧ да, колӧ, мед челядь бура шойччисны.
Торъя традицияяс семьяын абуӧсь, но зілям ставсӧ вӧчны ӧтлаын.
Ыджыд уджъяс панӧм водзын верӧскӧд ӧтлаын жӧ мӧвпалам. Корсюрӧ и челядьлысь сӧвет корам.
Кузичьяслысь семьясӧ ас сиктса йӧз пыдди пуктӧны. Василий Анатольевич радейтӧ ноксьыны техникаӧн. Ас киӧн запчасьтъясысь чукӧртӧма сідз шусяна мотособака, кодӧн ӧні ёна вӧдитчӧны ас овмӧсас.
Артурлӧн медшӧр могыс – бура велӧдчӧм. Сійӧ 8 классын нин, та понда во мысти ковмас нин экзамен кежлӧ дасьтысьны.
Варвара кӧть и садйын на, аддзӧ жӧ аслыс содтӧд уджтӧ. Вокыскӧд ӧтлаын тшӧкыда серпасасьӧны, пластилинысь быдторсӧ вӧчалӧны.
–Миян батьыскӧд эм сӧмын ӧти кӧсйӧм – медым эськӧ челядь быдмисны шань, сюсь вежӧра да вежавидзысь войтырӧн, – юксьӧ мӧвпъяснас Елена. – Та понда сетам став сьӧлӧмнымӧс налы, коркӧ ошкыштам, коркӧ видыштам. Найӧ тӧдӧны нин миянлысь этшнымӧс да тӧд выланыс кутӧмӧн и висьтасьӧны-юксьӧны быдторнас. Наын и эм миян олӧмным.
* * *
Сиктса йӧзыд зэв вежавидзысьӧсь. Найӧ оз кужны нинӧм дзебны, и сэк жӧ ошйысьӧмтӧ налысь он кыв. Лӧнь-лабутнӧй олӧмныс Елена да Василий Кузичьяслӧн вуджӧ и челядьыслы. Орччӧн олысьясыслы любӧ, мый керка-йӧрас быдлаын пӧрадок, ставсӧ тэчӧма ас местаас.
Гозъя ньӧбӧмаӧсь ас керка, лӧсьӧдӧмаӧсь Кузичьяслысь шуда поз. Медводз кӧсйӧмаӧсь ӧти судтааӧс вӧчны, а сэсся паськӧдчӧмаӧсь – мӧд судта лэптӧмаӧсь.
Радейтӧны ветлыны шойччыны вӧр-ваӧ, походӧ, чери кыйны. Аскӧдныс быдлаӧ босьтӧны и челядьнысӧ. Артур да Варвара быдмӧны мам-батьыс кодь жӧ тӧлкаӧн, кывзысьӧны налысь, отсасьӧны ӧта-мӧдныслы.
Тэрмасьтӧг, бура сёрнитчӧмӧн да ӧта-мӧдсӧ кывзӧмӧн-отсасьӧмӧн Елена да Василий веськӧдлӧны семьяпытшса олӧмнас. Нимкодь, мый инӧн-ладӧн да орччӧн восьлалӧмӧн налӧн тайӧ артмӧ.
Надежда ПУНЕГОВА.
Снимокъясыс Елена КузичлӦн гортса архивысь.