Россияын медся чӧскыд сыр вӧчӧны Марий Эл Республикаса Сернур посёлокын. Сэні меститчӧма Европаын кӧзаясӧс медся ыджыд видзанін — «Лукоз» агрохолдинг. А мойвиис тӧдмасьны сэні зільысьяскӧд да чӧсмасьыштны налӧн вӧчӧм йӧла вӧлӧгаӧн Марий Элса культура, печать да национальнӧй политика министерство отсӧгӧн, коді котыртліс финн-йӧгра регионъясысь журналистъяслы пресс-тур.
Кӧні кисьмӧ сыр
Вочааліс миянӧс Сернурса сырзаводысь шӧр технолог, производство кузя директорӧс вежысь Сергей Черных. Сылӧн кывъяс серти, сыр вӧчан заводсӧ восьтӧмаӧсь 1972 воын. Сэки жӧ заводитӧмаӧсь видзны кӧзаясӧс. Дерт, водзті кызвын уджыс вӧлӧма ки помысь, ӧні жӧ ставыс вӧчсьӧ Италияса оборудованиеӧн. Сменаӧ вермӧны переработайтны 120 тонна йӧв. Вӧчӧны кефир, ряженка, рысь, йогурт, вый, нӧк да, дерт, сыр. Зільӧ сэні 240 морт, тӧлысся удждоныс 28-30 сюрс шайт.
Агрохолдинглӧн весиг эм аслас легенда. Кы-дзи йӧзыс висьталӧны, кӧзаясӧс видзны мед- водз заводитӧма Лукоянов ова мужичӧй, коді лӧсьӧдӧма вит пемӧс. Та вӧсна и нимтӧмаӧсь — «Лукоз» (Лукоянов да кӧзаяс). Водзӧ сы йылысь некод нинӧм оз тӧд, эз тай кужны висьтавны-а. Век жӧ аслыспӧлӧс совхоз нимыс кольӧма ӧнӧдз. Сӧвет кадӧ пӧ быдлаын вӧліны «Заря» да «Путь Ильича», а мариса Сернурын — «Лукоз».
Куим во сайын Сернурса сырзаводын воссьӧма челядьлы кӧза йӧлысь вӧлӧга вӧчан цех.
—Чайта, тайӧ миян зэв бур воськов. Ӧд кӧза йӧв мӧс йӧлысь бурджык, витаминаджык, — шуис Сергей Черных.
Сернурса заводын уджалӧ некымын цех. Кы-дзи пасйылі, вӧчӧны уна сикас вӧлӧга. Йӧлыс мунӧ трубаясӧд да веськалӧ торъя пельсаӧ, кытӧн сэсся артмӧ либӧ рысь, либӧ сыр да мукӧд вӧлӧга. Киӧн нинӧм оз гудравны, ставсӧ механизируйтӧма.
Журналистъясӧс пыртлісны сыр видзан цехӧ. Джуджыд да ыджыд жырйын джаджъясын тайӧ вӧлӧгаыс кисьмӧ.
—Быдсикас сыр кисьмӧ торъя температура дырйи 20 лунсянь воӧдз. Дыр кисьмӧны италияса сыръяс. Цехын абу вывті кӧдзыд и абу шоныд. ӧні тайӧ гӧбӧчас 200 тонна сыр. Эм нӧшта мӧдлаын. Пӧшти сы мында жӧ. Быд сырлӧн эм аслас паспорт, кытысь позьӧ тӧдмавны, кутшӧм тайӧ сыр, кор пуӧмаӧсь да кутшӧм йӧлысь, — висьталіс Сергей Черных.
Бакшасьӧмӧн — Францияӧ
Технологлӧн кывъяс серти, заводын уджалӧ сідз шусяна дегустационнӧй комиссия. Сідзкӧ, лавкаӧ вузӧс вылӧ нутӧдз сырнӧй сомелье донъя-лӧ вӧлӧгасӧ уна ног: кӧр, дук, мыгӧр сертиыс да с.в. Оз кӧ лӧсяв сійӧ либӧ мӧд нормалы, ыстасны переработка вылӧ…
Водзӧ лыддьӧй талунъя «Коми му» газетысь, кодӧс позьӧ судзӧдны пошта пыр, позьӧ ньӧбны «Ордым» лавкаын. Медым лыддьыны электроннӧй версия, личкӧй татчӧ. Эмӧсь кӧ юалӧмӧяс, гижӧй komi-kerka@ya.ru.
Екатерина МАКАРОВА.