Таво Комиын «Семья года» ним шедӧдісны — Мишук, Аня, Максим, налӧн Алёна мам да Андрей бать — Сыктывкарысь Нестеровъяслӧн шуда котыр. Асьныс гозъя – Кӧрткерӧс районса Ыджыдвидз сиктын чужлӧмаӧсь. А кыдзи найӧ олӧны-вылӧны, тӧждысьӧны ӧта-мӧд вӧснаыс – висьталіс-юксис Алёна Нестерова.
— Алёна, мыйӧн нӧ торъялӧ уна челядя семья мукӧд котырысь?
— Чайта, ыджыд торъялӧмыс и абу. Сюрӧсыс ӧд сыын, мый быд семья аслыспӧлӧс, мыйӧнкӧ торъялӧ мукӧдысь. Гашкӧ, унджык кӧ челядьыд — тӧжд-могыс содӧ жӧ, но найӧ ӧд и отсасьысьясыс… Ставсӧ кӧ вӧчны ӧтвылысь — сэки и быдлунъя уджыс кутас вайны шуд. Миянлы озджык тырмы кадыс, кор позис эськӧ чукӧртчывны ставнымлы, юксьыны выльторъясӧн, радлунӧн да шогӧн, ӧта-мӧдкӧд нуӧдны ёрта, шоныд сёрни. Чайта, мый тайӧ мам-батьлӧн мог — унджык кад коллявны челядьпиянкӧд, удж да кад тырмытӧм вылӧ элясьтӧг. Кино ӧтув видзӧдӧм, вӧр-ваӧ петалӧм, семьяпытшса гаж — татшӧмторйыс вӧчӧ ёрта-ёрт костын йитӧдсӧ нӧшта на топыдджыкӧн.
— А ті верӧсныдкӧд кутшӧм семьяясын быдминныд?
— И менам, и Андрейлӧн семьяын — нёль челядь. Сӧмын ме медыджыд чой, а сійӧ медічӧт пи. Та вӧсна ыджыд семьялӧн примерыс — син водзаным. Гортын отсасьлім, быдсикас удж бергӧдлім, квайт арӧсын сямми нин аслым пусьыны, а кӧкъямысын верми став семья пажынӧн вердны. Аттьӧ мам-батьлы, мый велӧдісны уджсьыс не повны. Век кывкутлі и ичӧтджык чой-вок вӧсна, ӧні найӧ менам медбур ёртъяс, и тайӧ зэв тӧдчанатор, мый эм йӧз кодлы эскан, и кодъяс эскӧны тэныд.
— А кутшӧм ногӧн ассьыныд челядьтӧ быдтанныд?
— Медшӧрыс — ӧта-мӧдлы эскӧмын. Быдӧн миян пиысь тӧдӧ — сійӧс кылӧны. Коді, оз кӧ бать-мам, кывзас да сьӧлӧм бердас босьтас кагалысь сьӧлӧмкылӧм, выльтор, нимкодясяс вермӧмӧн. Ми век радпырысь кывзам, ышӧдам, юкам челядькӧд шудсӧ.
Миян семьяын эм аслыспӧлӧс «фишка»: медым тӧдчана лоӧмторъяс, тешкодьторъяс колясны век кежлӧ — пасъялам найӧс торъя блокнотӧ. /ні, дас ӧти арӧса нывкаӧй да дас куим арӧса пиӧй окотапырысь лыддьӧны челядьдырся «анекдотъяссӧ». И век нюмъялӧны, кӧть оз пыр эскыны, мый збыльысь татшӧмторйыс вӧлӧма.
Чайта, кывкутӧмӧн колӧ кывзыны и медводдза гусяторъяссӧ, кодӧс висьталӧны челядь, серавтӧг. Сэк бать-мам да кага костын йитӧдыс оз ор.
— А, мый вӧчны, медым челядь эз веляммыны?
— Дерт, лэдзны челядьлы вӧчны ставсӧ, мый дум выланыс воас — оз позь, колӧ висьтавны-гӧгӧрвоӧдны кутшӧмсюрӧ здук. Шуам, “дваысь” быть видыштны, но сэк жӧ и отсыштны колӧ. Верстьӧ морт — тайӧ туйдысь, отсасьысь. Челядьлы колӧ сетны позянлун бӧрйыны да кывкутны асланыс туй вӧсна. Максим да Аня со бура дыр эз тӧдны, кутшӧм содтӧд тӧдӧмлун босьтны. Быдсикас кружокӧ ветлісны, но дыр кежлӧ эз кольччывны, вочасӧн аддзисны жӧ кажитчана нырвизь да ӧні зільӧны сӧвмыны на серти. Максим — музыкаын, Аня — творчествоын. Нывлы век кажитчис кипом удж, челядьлӧн жырйын — кызвын джаджйыс сылӧн. Кабалаторъяс, дозмукъяс, мыйыс сӧмын абу — и ставыс пӧ коланатор.
— А отсасьӧны-ӧ тіянлы?
— Ми верӧскӧд быдмывлім семьяясын, кытӧн пыдди пуктылісны удж. А кыдзи тӧданныд, челядьлы медбур пример — мам-бать. Со та вӧсна и зілям ӧтвылысь. Дача, кӧть чужан сиктын: ёг нетшкам, мудйысям, турун пуктам. Весиг Миша ичӧт лейкаысь киськасьӧ. А гортын челядь пелькӧдчӧны, тасьті-пань мыськалӧны сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн. Мишук радпырысь босьтчӧ отсасьны быдсикас уджын, сӧмын тай кор воӧ кад ассьыс чачаясӧ меститны — окоталуныс чинӧ. Но ыджыдджык чой-вокыс век отсӧг вылӧ воӧны. Нӧшта ошйысьышта — верӧсӧй, ок, чӧскыд блин пӧжалӧ, челядь век жӧ дінас, дасьӧсь отсасьны. А кутшӧм долыд садьмыны шойччан лунӧ, кор керка тырыд чӧскыд пӧжас кӧр!
— Дерт, и семьяпытшса традицияяс эмӧсь…
— Чайта миян медшӧр традиция — тайӧ чужан коми кыв пыдди пуктӧм. Кыв да культура дорӧ муслун зілям вуджӧдны и челядьлы. Коркӧ, кор Максим да Аня вӧліны ичӧтӧсь, эг тырвыйӧ кад да вын вичмӧд та вылӧ. /ні найӧ ёнджыка рочӧн сёрнитӧны… А челядькӧд быть колӧ комиӧн сёрнитны, рочыд и сідз быдлаын миянӧс кытшалӧ. Коми — озыр кыв. Новлӧдлӧй челядьӧс коми петкӧдчӧмъяс вылӧ, лыддьысьӧй, ёртасьӧй коми тшӧтшъяяскӧд. И тайӧ ме висьтала ог кодлы кӧ, а аслым! Дерт, садйын кага «рочмӧ», но сёрнита сыкӧд чужан кывйӧн, да став рӧдвужӧс, тӧдсаясӧс кора ме моз вӧчны. Миша, дерт, ичӧт на, но тӧдӧ нин, мый коми морт дорӧ колӧ шыасьны комиӧн, а роч дорӧ — рочӧн.
Ог шу, мый гырысьджык ныв-пи оз тӧдны кывсӧ — тӧдӧны, прӧста менам чайтӧм серти, оз тырвыйӧ бура. Но и налӧн эмӧсь вермӧмъяс, олимпиадаясын, конкурсъясын. Аня со отсасьӧ «Оз тусь» студиялӧн уджын.
— Уджаланныд библиотекаын. Юксьӧй гусяторйӧн — кыдзи пестыны кагаын лыддьысьӧм дорӧ муслун?
— Тані тшӧтш сӧмын бать-малӧн пример. Кага кӧ ичӧтсяньыс аддзӧ верстьӧлӧн киясысь небӧг — воас кад аслыс лоӧ интереснӧ, кутас видзӧдны, мый нӧ сэні… А сэсся тайӧ интерессӧ лунысь-лун колӧ сӧвмӧдны. Водтӧдз мойдъяс лыддьыны, ичӧтъяслы — потешкаяс, позьӧ и неыджыд петкӧдчӧмъяс небӧг серти дасьтыны. Ми тшӧкыда вӧзям ыджыдъясыслы лыддьыны мыйкӧ Мишуклы, ӧтвылысь ветлам библиотекаӧ, небӧг лавкаясӧ. Да и гортса библиотека — бур отсасьысь.
— Мый сианныд лыддьысьыслы?
— Радейтӧй дона йӧзтӧ, кужӧй кывны матыссатӧ, эскыны, отсасьны ӧта-мӧдлы и тшӧкыдджыка сёрнитӧй, и сэк семьяын ставыс лоӧ бур!
Полина РОМАНОВА.
Комиӧдіс Мария ИГУШЕВА
Нестеровъяслӧн семья йылысь интервью паськыдджыка позьӧ лыддьыны ndbmarshak.ru сайтысь.
Снимокъясыс Нестеровъяслӧн гортса архивысь.
«Йӧлӧга» газетысь, кодӧс позьӧ судзӧдны пошта пыр, позьӧ ньӧбны «Ордым» лавкаын. Медым лыддьыны электроннӧй версия, личкӧй татчӧ. Эмӧсь кӧ юалӧмӧяс, гижӧй komi-kerka@ya.ru.