«Коми мулӧн» тайӧ номерын йӧзӧдам Вячеслав Петрович Кузнецовлысь Екатерининскӧй канал вылӧ да Перым крайӧ ветлӧм йылысь казьтылӧмъяссӧ. Редакциялы гижӧдсӧ вӧзйис Станислав Коюшев.
Туриставны 3-ӧд классын велӧдчигӧн на куті, кор Кӧрткерӧсӧ локтіс Анатолий Антонович Смилингис да пионеръяслӧн керкаын котыртіс уна сикас кружок. Кытчӧ ми сӧмын эг ветлӧй, пырджык подӧн, а юяс кузя кӧ – пурйӧн либӧ байдаркаӧн.
Кӧрткерӧсын школа помалӧм бӧрын пыри велӧдчыны Пезмӧгса ремесленнӧй училищеӧ. Матӧ кык во Пезмӧгса школаын нуӧді туристъяслысь да чужан му туялысьяслысь кружок. Медым веськавны сэтчӧ, коліс «2»-тӧг велӧдчыны, и тайӧ унаӧс ышӧдіс урокъяс вылын ёнджыка зільны.
1962 воын куті дасьтыны челядьӧс ыджыд походӧ – Войвыв-Екатерининскӧй канал дорӧ. Тӧдмасим, кыдзи нюжӧдӧмаӧсь каналсӧ, индім ассьыным маршрут. Некод эз эскы, мый артмас миян ветлӧмыс, ӧд лӧсьӧдчим мунны сэтъясті, кӧні йӧзыс нэмсӧ эз овлыны, сикт ни грезд абу.
Дасьтысим дас витӧн. Но кодсюрӧлӧн бать-мамыс эз лэдзны челядьсӧ мекӧд туйӧ, тэ пӧ том на да вошталан найӧс. Колим витӧн. Медся ичӧтыс – менам Вася вок, сылы вӧлі дас кык арӧс.
Бур пыж миянлы вичмӧдіс Кӧрткерӧсса сплавконтора, отсаліс таын главнӧй инженерыс И.П. Горностаев. И сёян-юаннас дзескыд жӧ вӧлі, ӧд сэки няньтӧ да мукӧд медся колана вӧлӧгасӧ талон серти на сеталісны.
1963 вося июль помын ми сӧлім «Коми колхозник» паракод вылӧ да мӧдӧдчим Эжва катыд. Петім туйӧ дзик тӧдтӧминӧ, и, ме серти кӧ, челядьыс подвиг вӧчисны, эскисны, мый налӧн ставыс артмас, мый став сьӧкыдлунсӧ венасны.
Кулӧмдінӧ воим да, медвойдӧр менам ружье дорӧ пысасисны, кӧть менам вӧлі став кабалаыс. Висьталі, кытчӧ ми мунам, и ружьеыс колӧ челядьӧс быдсикас неминучасьыс видзны. Сэки сетісны торъя кабала, мед и мукӧдлаын эз дӧзмӧдчыны ружье вӧснаыс. Комсомолечьяс отсалісны сёян-юан ньӧбны, а сідзжӧ гӧгӧрвоӧдісны, кыдзи Канава посёлокӧдз, кысянь Екатерининскӧй каналыс заводитчӧ, воӧдчыны. Эжва кузя пӧ Керчомъяӧдз кыпӧдчӧй, сэсся Войвыв Кӧтйӧм ю кузя. Сёысь унджык километр пӧ ковмас пыжнад кайны.
Мӧді корсьны Керчомъяӧ транспорт. Из шом тыра баржа вӧлі катӧ, сёрнитчи накӧд, но ямӧма юыс да, водзӧсӧ эз мун. Рӧкыд вылӧ шышъяс на вӧлі буретш пышйӧмаӧсь, да миянӧс эз и лэдзны мунны. Сэки шуим лэбны Канаваӧдзыд Ан-2 самолётӧн. Но сэтчӧ пыжным эз тӧр да, козьналім сійӧс школаса директорыслы – бура примитӧмсьыс тадзи аттьӧалім.
Вит лун мысти сӧмын лэбим Канаваад, ас синмӧн аддзим Екатерининскӧй каналсӧ. Кутім корсьны туй петкӧдлысьӧс да выль пыж. Но нуӧдысьыс эз сюр, бӧрсӧ локны пӧ ва паныд ковмас да, некод эз кӧсйысь. Пыжсӧ миянлы вузалысьыс кабала вылын серпасаліс, кыдзи Лунвыв Кӧтйӧмті воӧдчыны Ольховка посёлокӧдз. Юыслысь став вожсӧ да орчча тысӧ серпасаліс.
Ми ӧдйӧ тӧдмасим канавасакӧд, найӧ миянӧс и чери кыйны нуӧдлывлісны. Часӧн позис ведра тыр кыйны, килограмм сьӧкта мыкъяс да ёкышъяс шедлісны.
Каналыс гожӧмнас ямӧма да шор кодь лоӧма. Походын кӧкъямысӧд луннас ми гезйӧн кыским пыжнымӧс. Август нин да, войясыс пемыдӧсь вӧліны, узьмӧдчим палаткаын. Быдӧн кык час дежуритіс, а вой шӧрсянь 4 час асылӧдз челядьлысь унсӧ видзи ме. Туйын дасӧд луннас воим Лунвыв Кӧтйӧмӧдз.
Кор юыс паськыд тыӧн лои, ковмис ёна сынны. Дас кык вой на узим вӧрас. И сӧмын дас куим лун кывтӧм бӧрын аддзим турун ытшкысьясӧс. Лагерын пукалысьяс вӧлӧмаӧсь. Найӧ кутісны горзыны, сув-тӧй пӧ миян дорӧ. А сэсся асьныс сӧлісны пыжӧ да миянлань сынны кутісны. Ме перйи ружьеӧс, мися, ме челядьлӧн олӧм вӧсна кывкута да, матыстчанныд кӧ – лыйла тіянӧс. Найӧ серӧктісны сӧмын да водзӧ миянлань сынны мӧдісны. Сэки ме лыйи вывлань, а сэсся – налӧн юр весьтӧ. Гӧгӧрвоисны, мый ог шмонит, да бергӧдчисны.
Туйын челядь зэв ёна вежсисны бурлань, кывзысисны менсьым. И ёнмисны. Кӧть сынны коліс ёна, но сёйисны бура, чериыс и пӧткаыс вӧля вӧлі да. И некод эз няргы, мыйла пӧ и муні походас. Шуд вылӧ, миянӧс суӧдіс пуръя катер. Кори босьтны пур вылас, но катерыс эз сувт. Сэки став вынӧн сынны кутім да суӧдім катерсӧ. Сӧлім пур вылас да сёр рытын нин воим Ольховкаӧдз. Сэні колим пыжнымӧс, миянлы сійӧ эз нин ковмы да.
Лагерса начальникыс вичмӧдіс миянлы жыр, и уна лун мысти ми вермим морт нога шойччыны. Эз нин ков повны вӧрса зверъясысь да шышъясысь. А асывнас и пукалысьяссӧ аддзылім – нывбабаяслӧн лагер сэні вӧлӧма. Начальникыс сетіс миянлы машина да, походын кызь нёльӧд лунӧ воим Чердінӧ. Сэтчӧс комсомолечьяс бара на отсалісны сёян ньӧбӧмӧн, и ми мӧдӧдчим Соликамскӧ.
Соликамскын вӧзйисны кык лун пионерлагерын шойччыны. Перымысь телевидение снимайтіс миян йылысь фильм. Ветлім и Березники карӧ, пыралім 450 метр джуджда шахтаӧ.
Березникиысь комсомолечьяс да кино снимайтысьяс бӧр вайӧдісны миянӧс Соликамскӧ, сэні ньӧбим Перым карӧдз билетъяс. Перымсянь мунім Кировӧ, а сэсянь – Сыктывкарӧ. «Оплеснин» паракодӧн коді Кӧрткерӧсӧдз кайис, коді Пезмӧгӧдз. Туйӧ петӧмсянь 32 лун мысти бӧр воим гортӧ.
Снимок вылын шуйгавывсянь: «Белка» турклубса ветеранъяс Вячеслав Петрович Кузнецов, Вячеслав Павлович Рогов, Вальтер Николаевич Худяев, Николай Иванович Коюшев.
Снимоксӧ вӧчӧма 2011 воын.