Март заводитчигӧн Россияса телевидениелӧн Первой каналын «Поле чудес» ворсӧмын петкӧдчис Сыктывкарысь Анна Душейко (та йылысь неуна пасйылім «Коми му» газетлӧн воддза петасын). Меным уси шуд матӧджык тӧдмасьны тайӧ аньыскӧд.
Анна веськӧдлӧ «Койгорт» национальнӧй паркын туризм да экология юкӧнӧн. Газетлӧн тайӧ петасын том ань паськыдджыка висьталас Леонид Якубовичкӧд аддзысьлӧм йылысь, а нӧшта тӧдмӧдас аслас уджӧн да уна мукӧдторйӧн.
Анна чужлӧма Казахстанын, но сэсся бать-мамыскӧд вуджӧма Киров обласьтса Луза карӧ – тайӧ инсӧ и лыддьӧ аслас ичӧт рӧдинаӧн, кӧні и кольӧма челядьдырыс. Школа помалӧм бӧрын пырӧма велӧдчыны Сыктывкарса университетӧ да сійӧс помалӧм бӧрын кольччӧма овны юркарӧ. Кольӧмвося апрельсянь уджалӧ «Койгорт» национальнӧй паркын.
–«Койгорт» нацпарк – Европаын медся ыджыд вӧраин, кытӧн парма-ягыс дзик на вӧрзьӧдлытӧм. Вӧр-ваыс тані аслыспӧлӧс мича! Тані олӧны-лэбалӧны гежӧд звер-пӧтка, кодъясӧс пыртӧма Россияса да Коми Республикаса Гӧрд небӧгъясӧ. Талунъя лунӧ ме водзын могыс – нимӧдны миянлысь паркнымӧс, ӧд сійӧс неважӧн на лӧсьӧдӧма, и этшаӧн на сы йылысь тӧдӧны. Колӧ котыртны йӧзыслы интереснӧй аддзысьлӧмъяс, медым найӧс кыскис татчӧ, ӧти кывйӧн кӧ, сӧвмӧдны туризм, – висьталӧ ань. – Аслам уджӧй кажитчӧ сыӧн, мый босьтчим дзик выльторйӧ, кӧні позьӧ петкӧдлыны став кужанлун-сямтӧ да, рочӧн кӧ, креативтӧ. Да и уджалан котырыс ёртасьысь, веськӧдлысьыс зэв бур и. Ставӧн ми сьӧлӧмсянь тӧждысям национальнӧй парклӧн аскиа лун вӧсна, медым кольны ас бӧрсяньным колана удж вӧчӧмын ыджыд пай.
Анна Душейко заповедникын уджлысь аслыспӧлӧслунсӧ бура тӧдӧ, абу медводдза во тӧдса тайӧ сылы. Водзмӧстчылӧма и «Югыд ва» национальнӧй паркын, но миян пӧ ӧні ӧтувъя команда, ӧд «Койгорт» парк – «Югыд валӧн» юкӧн.
Тӧдчӧдам, мый том ныв вермылӧма «Менам страна – менам Россия» ставроссияса конкурслӧн «Экология моей страны» нимпасын. Дасьтӧма проект, кыдзи ышӧдны-корны доброволечьясӧс «Югыд ва» нацпаркӧ. Вит во нин уджтасыс ӧтувтӧ найӧс, кодъяс зільӧны видзны UNESCO-лысь тайӧ озырлунсӧ.
–«Югыд валӧн» нималӧмыс вермӧ вайны сэтчӧс экологиялы лёктор. Та понда доброволечьяс дӧзьӧритӧны нималана маршрутъяссӧ, кытчӧ волӧны зэв унаӧн, лӧсьӧдӧны сідз шусяна экотуйяс, туристъяслы сувтлан-шойччанінъяс, тӧд вылын кутӧны вӧрса пемӧс-лэбач лыдсӧ, садитӧны пуяс. Тӧдчана нырвизь – экология велӧдан удж нуӧдӧм. Тайӧ – колана юӧра аншлагъяс дасьтӧм, йӧзкӧд интерактивнӧя уджалӧм. Уджтаслӧн аслыс-пӧлӧслуныс – войтыркостса да регионъяскостса волонтёръяслысь экспедицияясӧ корӧм, медым веськавны войвылын сэтчӧ, кытчӧ туйыс абу. Тӧдчана и сійӧ, мый доброволечьяс мунӧны 100-300 километр, медым лӧсьӧдны туристъяслы сувтлан-шойччанінъяс. Нацпаркын ӧткымынлаӧ верман веськавны сӧмын гӧра юӧд лэччӧм-кывтӧмӧн, ӧд туй абутӧм понда транспортӧн он воӧдчы, – аслас проект йылысь висьталӧ Анна Душейко.
* * *
Буретш «Менам страна – менам Россия» ставроссияса конкурсын вермӧмыс сетӧма позянлун том нывлы веськавны «Поле чудесӧ». Нималана капитал-шоуын вӧчӧмаӧсь торъя передача, кытчӧ корлӧмаӧсь конкурсын вермысьяссӧ. Анна Душейко козьналӧма Леонид Якубовичлы «Коми йӧзӧдчан керкалӧн» «Лок татчӧ» коллекцияысь коми футболка, «Сёрнитыштам комиӧн» небӧг, гын сапӧг, сола ельдӧг да уна мукӧдтор.
–Кор меным вӧзйисны ветлыны «Поле чудес» вылӧ, дзик пыр кӧсйыси, – шуӧ ань. – Тайӧ передачаас веськавны – менам ичӧтдырсянь нин ыджыд-ыджыд кӧсйӧм. Чайта, ог сӧмын ме окотит сэтчӧ веськавны. Ӧтитор, кор видзӧдан телешоусӧ телевизор пыр, и дзик мӧдтор, кор ачыд сэні, син на син сёрнитан Леонид Аркадьевичкӧд, сетан сылы козинъяс, шуан «Призы в студию», бергӧдлан барабан – тайӧ ставыс быттьӧ мойдын.
Зэв ёна майшаси-полі эфир снимайтігас, кӧть эськӧ йӧз водзын тшӧкыда петкӧдчыла. Тӧді, мый зэв уна тӧдса кутас видзӧдны телевизор пыр. Кыдз тыдовтчис, весиг мукӧд странаысь рӧдвуж менӧ медводдзаысь на аддзылӧмаӧсь. Тайӧ лунъясыс нэм кежлӧ кольӧны паметьӧ. Кӧть эг ло вермысьӧн, но, веськыда шуа, таысь ньӧти ог шогав. Аттьӧ олӧмыслы уна позянлун сетӧмысь!
Екатерина МИКУШЕВА.
Снимокъясыс Анна Душейколӧн архивысь.