Февраль 25 лунӧ Коми Республикаса войтырлӧн Ёртасян керкаын «гӧгрӧс пызан» сайын сёрнитісны регион сӧвмӧдӧмын «Коми войтырлӧн» чукӧртчӧмъяслӧн тӧдчанлун йылысь. Аддзысьлӧмсӧ сиисны став зыряналӧн медводдза съездлӧн 100 вося юбилейлы да коми войтырлӧн медводдза чукӧртчылӧм нуӧдӧмсянь 30 во тырӧмлы.
Сёрнисӧ заводиттӧдз на чукӧртчӧмаяс тӧдмасисны нёль выставкаӧн. «Коми войтырлы» сиӧм экспозиция сьӧда-еджыда да уна рӧма снимокъяс отсӧгӧн петкӧдліс ӧтмунӧмлысь сӧвмӧмсӧ котыртӧмсяньыс ӧнія кадӧдз, казьтыштіс медтӧдчана тшупӧдъяссӧ.
«Коми газет да журнал: тӧрыт, талун, аски» выставка висьталіс «Коми йӧзӧдчан керкалӧн» петасъяс йылысь. Быдӧнлӧн вӧлі позянлун листалыштны важ да ӧнія коми газет-журнал, выльысь лыддьыны ӧтмунӧм йылысь уна воӧн петавлӧм гижӧдъяс.
Нӧшта чукӧртчӧмаясӧс тӧдмӧдісны коми кыв да литература сӧвмӧдӧм-паськӧдӧмын электроннӧй позянлунъясӧн, детсадъяслы дасьтӧм коми кыв велӧдан программаясӧн, методикаӧн да ворсан пособиеясӧн.
«Гӧгрӧс пызан» сайын сёрнисӧ паніс «Коми войтыр» ӧтмунӧмӧн веськӧдлысь Алексей Габов. Сійӧ юӧртіс войтырсикас традицияяс видзӧмын да республика сӧвмӧдӧ-мын котырыслӧн тӧдчанлун йылысь да пасйис, кута пӧ лача, мый и нӧшта на 30 во мысти тадзи жӧ чукӧртчылам, медым юксьыны том войтыркӧд асланым опытӧн да тӧдӧмлунӧн.
Тшупӧда пасӧн чукӧртчӧмаясӧс чолӧмаліс Коми Республикаса юралысь Владимир Уйба. Сійӧ казьтыштіс, мый 1991 воыс сьӧкыд вӧлі ставнас страналы, тшӧтш и миян республикалы. Но сэки пӧ коми войтырлӧн медводдза чукӧртчылӧм бӧрйис ӧтмунӧмлы колана туйвизь – ӧні, 30 во мысти, тайӧс ми аддзам нин.
–Тайӧ кадколастас нуӧдӧма 12 чукӧртчылӧм, и быд съезд лоис Коми Республикаса общественнӧй олӧмын зэв тӧдчанаӧн, – пасйис юралысь. – Коми войтырлӧн чукӧртчылӧмъяс кыпӧдӧны медколана юалӧмъяс, торйӧн кӧ, сиктъяслӧн да республикалӧн социально-экономическӧя сӧвмӧм, вӧр-ва сӧстӧмлун вӧсна тӧждысьӧм, национальнӧй культура да кыв йылысь.
Владимир Уйба висьталіс, мый чукӧртчылӧмъяслысь пом-шуӧмсӧ век кутӧны тӧд вылын регион сӧвмӧдӧмын нырвизьяс индігӧн, на вылӧ асланыс уджын подуласьӧны оланпас дасьтан да найӧс олӧмӧ пӧртан власьт тэчасын, меставывса веськӧдланінъясын зільысьяс. Дерт, медводдза съездсянь пӧ унатор вежсис, но 30 во сайын урчитӧм подувъясыс вӧлӧмаӧсь зумыдӧн да колины вӧрзьытӧмӧн. Ӧні пӧ «Коми войтыр» ӧтмунӧм водзӧ нуӧдӧ республикаын олысьяслысь инӧдъяс да тӧждъяс доръян уджсӧ.
–Ті ставныд – ӧтмунӧмын водзмӧстчысьяс, сыӧн юрнуӧдысьяс, – шыӧдчис чукӧртчӧмаяс дорӧ Владимир Уйба. – Эска, век верма тырвыйӧ надейтчыны тіян вылӧ. Сиа тіянлы шедӧдны Коми Республикалӧн шуда аскиа лун вӧсна уджын гырысь вермӧмъяс, ӧд миян водзын уна тӧдчана мог на сулалӧ.
Республикаса правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь Галина Габушева тӧдчӧдіс, мый «Коми войтырлӧн» помшуӧмъяс лоисны коми кыв да культура сӧвмӧдӧмкӧд, вӧрӧн вӧдитчӧмкӧд йитчӧм оланпасъяс дасьтігӧн подулӧн да отсалісны вынсьӧдны на-йӧс.
Ӧтмунӧмын водзмӧстчысьяслӧн пӧ торъя юалӧмъяс вылӧ вермис лоны асланыс видзӧдлас, но налӧн век артмывліс воӧдчыны ӧти кывйӧ да аддзыны ӧтувтана нырвизьсӧ. Тайӧ пӧ и сетіс позянлун ӧтмунӧмлы лоны республикаса общественнӧй олӧмын тӧдчана юкӧнӧн.
Комын вонас «Коми войтыр» вӧчис чужан кыв, культура да литература видзӧмын, йӧзлӧн олӧм-вылӧмлы да экономикалы инмана юалӧмъяс видлалӧмын зэв ыджыд удж, – татшӧм кывъясӧн заводитіс ассьыс сёрнисӧ Каналан Сӧветысь социальнӧй политика комитетӧн веськӧдлысь Надежда Дорофеева. – Ӧтмунӧмӧн котыртӧм, сы отсӧгӧн да вӧзйӧмӧн нуӧдӧм став чукӧртчылӧм-аддзысьлӧмыс паськыда нималӧны оз сӧмын Комиын, но и мукӧдлаын. На пӧвстын тшӧтш и «Райда» конкурс, «Лямпиада» фестиваль.
Депутат содтіс, мый ӧтмунӧм пыр ёнмӧдӧ Россияын да суйӧр сайын олысь комияскӧд, а сідзжӧ финн-йӧгра войтыркӧд йитӧдъяс.
Та бӧрын «гӧгрӧс пызан» сайӧ чукӧртчӧмаяс сёрнитісны коми ӧтмунӧмлӧн история, медводдза съездлӧн тӧдчанлун йылысь, висьтасисны, мый майшӧдлӧ найӧс ӧні. Тайӧ, торйӧн кӧ, детсадйын да школаын коми кыв, литература велӧдӧмын мытшӧдъяс. Ӧтмунӧмсаяс зільӧны и, медым ӧдйӧджык вӧлі кыпӧдӧма вужвойтырлӧн шылада-драмаа театрлы выль стрӧйба, медым ӧтуввезйын паськыдджыка вӧдитчисны коми кывйӧн.
* * *
Ӧткымын сёрнитысьлысь висьтасьӧмсӧ йӧзӧдам «Коми му» газетлӧн тайӧ петасын 7-ӧд лист бокын да матысса номеръясын.
Антонина Микушева.
Снимокъясыс Коми Республикаса войтырлӧн Ёртасян керкалӧн сайтысь.