Юркарын миян ӧкмыс судтаа керкаын мӧдӧд вежон нин мунӧ дзоньтасян удж. Вежӧны лифт. Но, кыдзи вежӧны… Тайӧ дас луннас уджалысьяслысь котшкӧдчӧмсӧ кывлі сӧмын ӧтчыд, а сэсся пыр чӧв-лӧнь, некод некӧн оз мыччась…
Кор кывсис, мый гожӧмбыд лифтыд оз ло, дерт, ёна эськӧ бротки да. Метӧ ладнӧ, том на да, верма воӧдчыны аслам 8-ӧд судтаӧдз, а мукӧдыслы?..
Но сэсся кывлі, мый Усть-Катавса вагон стрӧитан заводын, коді пырӧ «Роскосмосӧ», ку- тасны вӧчны дзик выль пӧлӧс лифтъяс. Ӧдзӧс пӧдласьӧм бӧрас пӧ сэні Юрий Гагарин гӧлӧсӧн шуасны «поехали» кыв, и сӧмын сэк вӧрзьӧдчан. И кайигчӧжыд тэнӧ пондас гажӧдны шылад!
А мый сэсся «Роскосмосыдлы» и кольӧ вӧчны, кор америкаысь предприниматель, инженер да миллиардер Илон Маск войтыркостса космическӧй станцияӧ вайӧдіс астронавтъясӧс аслас выль частнӧй ракетаӧн нин.
Ӧнӧдз, мед воӧдчывны космосӧдзыд, суйӧрсайса быд страна медавліс миянлысь «Союз» ракетанымӧс. И сылӧн быд лэбзьылӧмысь мынтывлӧмаӧсь матӧ 30 миллион доллар!
«Союзсӧ» мӧвпыштлӧма нималана авиаконструктор Сергей Королёв 1960-ӧд воясӧ. Сэксянь, пӧшти 60 во, тайӧ ракетаыс лэбалӧ технология боксянь дзик некыті выльмӧдтӧг.
Ӧд та вылӧ сьӧмыс «Роскосмосыдлӧн» оз вичмы. Сэтчӧс веськӧдлысь Дмитрий Рогозин медводз ассьыс зепсӧ тыртӧ да. Дмитрий Олеговичлӧн пӧ удждоныс сизим пӧв ыджыдджык НАСА-ӧн веськӧдлысь Джеймс Брайденстайнлӧн дорысь, коді вонас босьтӧ 185 сюрс доллар (миян ног кӧ, матӧ 13 миллион шайт).
А неважӧн «Роскосмос» босьтчӧма нӧшта ӧти ыджыд проектӧ – заводитӧма 1916 воын на кы-пӧдлӧм М.В.Хруничев нима ракетно-космическӧй заводлысь муяссӧ юклыны да тыр ӧдӧн аслыныс офис-оланінъяс грымӧбтыны-лэптыны.
Дмитрий Рогозин миянӧс пыр такӧдіс: эн пӧ полӧй, мирас некодлӧн абу ракетаыд, мед космическӧй станцияӧ астронавтъясӧс новлӧдлыны. Оз ӧд пӧ батутӧн пондыны качӧдны сэтчӧ йӧзсӧ. Во вит кымын, помнита да, тадзи помся шуаліс.
И со, «батутыд» артмӧма…
Тӧдысь йӧз висьталӧны, мый тадзитӧ во дас мысти космос сӧвмӧдӧмад ми нин кутам суӧдны ог сӧмын Америкаӧс ли Китайӧс, а весиг Бразилияӧс да Израильӧс, кӧні тайӧ юкӧнас восьлалӧны тыр ӧдӧн. А миян…
А миянлы «Роскосмослӧн» выль лифтъяснад вӧдитчӧмысь, кӧнкӧ, тшӧктасны сы мында вештысьны, мый асьнымӧс космонавтӧн кутам кывны…
Анжелика Елфимова.