Миян пӧвстысь уналы юрас весиг оз волы, кутшӧм ми шуда-озырӧсь – аддзам енэжсӧ, мича вӧр-васӧ, матыссалысь да мукӧд йӧзлысь чужӧмсӧ. И сӧмын ывлавылын еджыд бедь-тростя либӧ поводыр-понъя морткӧд паныдасигӧн визьнитлӧ та йылысь мӧвпыс.
Кольӧм четвергӧ, ноябрь 13 лунӧ, мир пасьталаын пасйисны Синтӧмъяслысь войтыркостса лун. Тайӧ жӧ лунас миян корреспондент воліс Сыктывкарын синтӧмъяслӧн ставроссияса котырӧ. Сыӧн веськӧдлысьыс Алексей Гусев нуӧдіс Савин уличаса 28-ӧд номера мичаник да пелькиник стрӧйба-теремокын экскурсияӧн да висьталіс налӧн котырӧн збыльмӧдан аслыспӧлӧс уджтасъяс йылысь.
Вит воӧн унатор вӧчӧма
Алексей Александрович веськӧдлӧ синтӧмъяслӧн котырнас матӧ вит во. И тайӧ кадколастнас ачыс унаторйӧ велӧдчӧма и мукӧдсӧ таӧ ышӧдӧма-чуйдӧма. Пырӧдчылӧмаӧсь гранта конкурсъясӧ, котыртлӧмаӧсь быдсикас гаж-петкӧдчӧм, спортын ордйысьӧм, лӧсьӧдӧмаӧсь тренажёра зал, велӧдӧмаӧсь Брайль шыпасъясӧн гижны-лыддьысьны, вӧдитчыны шыалан гаджетӧн… Ставӧн ӧтув зільӧны олӧмсьыс не кольччыны да быдторйын отсавны тӧжд-могӧн шыӧдчысьяслы: документ-кабала дасьтыны и карса уличаясті лючки ветлӧдлыны. Тайӧ ставыс миянӧс, бура аддзысьясӧс, эскӧдӧ – кӧсъян кӧ, вермытӧмсӧ верман.
–Быд во ми пырӧдчам Сыктывкарса администрацияӧн нуӧдан гранта конкурсъясӧ, и зэв нимкодь, мый миянӧс мукӧд СОНКО лыдын тшӧтш бур боксянь пасйӧны, – висьталӧ Алексей Гусев. – Сідз, менӧ веськӧдлысьӧн бӧрйӧмсянь медводдза грант весьтӧ ньӧбим асланым спортзалӧ котралан торъя дорожка. Дзоньвидзалунсӧ котралӧмӧн бурмӧдны окотитысьяслы тайӧ зэв кивыв. Администрациясянь мӧд грант вылӧ вурӧдім быд 2-3 тӧлысь мысти синтӧмъяс пӧвстын волейбол, голбол, теннис да пызанвывса ворсӧмъяс кузя ордйысьӧмъяс вылӧ ветлысь спортсменъяслы спорт паськӧм.
Карсянь вичмӧдӧм нӧшта ӧти грант отсӧгӧн ньӧбим актӧвӧй залӧ трансформер-пызанъяс да лабичьяс. Тані велӧдам гижны да лыддьысьны Брайль шыпасъясӧн, вӧдитчыны торъя программа-яса смартфонӧн, а сідзжӧ нуӧдам быдсикас гаж-петкӧдчӧм – праздникъяс кежлӧ найӧс дасьтӧны школаын велӧдчысьяс.
–Тайӧ жӧ залас овлӧны проектора конференцияяс, – водзӧ висьталӧ синтӧмъяслӧн котырӧн юрнуӧдысь. – Дерт, миян унджыкыс дзик оз аддзыны, налы шыавны колӧ, но эмӧсь и омӧля аддзысьяс, татшӧмъясыслы проектора презентацияяссӧ нуӧдам. Неважӧн со тӧдмӧдім-петкӧдлім республикаса вӧр-ва озырлун Воркутасянь Леткаӧдз. Унаӧн выльладорсянь восьтісны аслыныс чужан-оланінсӧ. Дасьтам и мукӧд татшӧм проект.
Быдтор вылӧ мастерӧсь
Синтӧмъяслы котыртлӧны уна сикас аддзысьлӧм-чукӧртчылӧм. Таын отсасьӧны И.А.Куратов нима педколледжысь, а бӧръя кадас и медколледжысь томулов-волонтёръяс.
–Миян котырын водзмӧстчӧны-зільӧны омӧля аддзысь-синтӧм войтыр, торйӧн кӧ, компьютерщикъяс велӧдӧны мукӧдсӧ вӧдитчыны сюсь техникаӧн да тшӧтш и сёрнитан программаа смартфонӧн, – гӧгӧрвоӧдӧ Алексей Гусев. – Шуам, Елена Палкина отсалӧ окотитысьяслы лыддьысьны-гижны Брайль шыпасъясӧн. Сылӧн Сергей верӧсыс велӧдӧ синтӧмъясӧс ветлӧдлыны-ориентируйтчыны карын: локтӧ морт дорас гортӧдзыс, сэсся новлӧдлӧ-нуӧдӧ сійӧс лӧсялана туйясӧд лавка-аптекаӧ, мед мӧдысь ачыс нин кужас воӧдчынысӧ. Вячеслав Николаев кывкутӧ культмассӧвӧй юкӧн вӧсна, мичаа ворсӧ баянӧн да нуӧдӧ «Зорюшка» ансамбльлы репетицияяс.
Вячеслав Бульдинӧс велӧдӧмаӧсь синтӧмъяслы тренерӧ, да ӧні сійӧ дасьтӧ спортсменъясӧс. А неважӧн бур йӧз отсӧгӧн, на пӧвстын и омӧля аддзысьяс, кыпӧдӧмаӧсь кӧлуй-эмбур улӧ стрӧйба – став колананас Алексей Гусевлӧн корӧм серти могмӧдӧма юркарса ӧти предприятие.
Гаджет, пон…
Синтӧмъяслӧн котырын зільысьяс ёна отсасьӧны йӧзлы, кодъяслы медик тшӧктӧм серти колӧны, рочӧн кӧ, технические средства реабилитации (ТСР): видеоувеличитель, «Сёрнитан небӧг» плеер, шыалан тонометр да термометр да с.в.
Котырас шыӧдчылӧны том и арлыда войтыр. Тані налы отсалӧны смартфон да «Госуслуги» пыр босьтны колана документ, а сэсся и бӧрйыны бурдӧдчӧм могысь лӧсяланатор. Гаджет кындзи нӧшта и поводыр-пон.
Шуам, Виктория да Виталий гозъялы Алексей Гусев чуйдӧма ветлыны Купавна карӧ, кӧні дасьтӧны татшӧм понъяссӧ. Сэні найӧ аддзысьлӧмаӧсь-сёрнитӧмаӧсь психологкӧд, и налы бӧрйӧмаӧсь лӧсялана нёль кока ёртӧс да велӧдӧмаӧсь сыкӧд ноксьыны. Кык вежон мысти шуда гозъя бергӧдчӧмаӧсь Сыктывкарӧ Чарли лабрадоркӧд.
–Виктория висьталӧ, понйыс пӧ зэв бур, но автобусын да ывлавылын йӧзыс видзӧдчӧны сійӧс малыштны-меліалыштны. А тайӧс вӧчны ньӧти оз позь: кутюыс та дырйи ылавлӧ да вунӧдчылӧ, мый сылӧн шӧр могыс – нуӧдны мортсӧ, – шуӧ Алексей Александрович. – Нӧшта ӧти мужичӧйлы коліс «Сёрнитан небӧг» плеер. Сійӧс вӧчан заводын доныс вӧлі 33 сюрс шайт, а сертификат серти вичмӧдӧмаӧсь сӧмын 29 сюрс. Отсасьысьясӧй йитчылісны заводӧн веськӧдлысьясыскӧд, ставсӧ спути-спуть висьталісны-гӧгӧрвоӧдісны, да ӧд, он эскӧй, гаджетсӧ кызь ӧкмысысь вузалісны! Со татшӧмӧсь боевӧй отсасьысьясӧй. Найӧ – менам зумыд мыджӧд. Налӧн быдӧн вӧсна висьӧ сьӧлӧмыс.
Миян дорӧ волывлӧны и чужӧмсяньыс синтӧмъяс, но унджыкыс доймылӧм понда синтӧммӧмаӧсь. Тӧдмасям накӧд матысяньджык да зілям шымыртны асланым удж-нокӧн, тадзи петкӧдлам, мый и синтӧм мортыд вермӧ овны дзоньвидза моз.
Аддзанныд, Савин уличаса 28-ӧд керканым миян теремок кодь? Ми вӧчам ставсӧ, медым и пытшкас вӧлі кыпыд, югыд, гажа да шоныд, мед быдӧн кыліс тані асьсӧ коланаӧн, тӧдіс, мый сійӧс кывзасны, гӧгӧрвоасны да отсаласны.
Елена Музыкант.
<> Комиӧдіс Елена Плетцер. Снимокъясыс авторлӧн да синтӧмъяслӧн котырысь.