Изьва районса челядьлы содтӧд тӧдӧмлун сетан шӧринын велӧдысь, Коми Республикаын национальнӧй спорт сикасъяс федерацияӧн веськӧдлысь, Россияын тайӧ спортыслӧн федерацияын водзмӧстчысь Михаил Артеев 27 во нин сӧвмӧдӧ национальнӧй спорт сикасъяс.
–Михаил Исидорович, позьӧ шуны, ті вӧлінныд Изьва районын национальнӧй спорт вужйӧдысьӧн. Кыдз ставыс пансьыліс?
–1992 воын Россия пасьталаысь Изьваӧ чукӧртчылісны кӧр видзысьяс. Сэки жӧ медводдзаысь вермасисны войвыв многоборьеын. Та бӧрын челядьлӧн спорт школаӧн веськӧдлысь Владимир Терентьев вӧзйис котыртны Изьваын челядьлы национальнӧй спорт группа.
Таӧдз ме котравлі лызьӧн. Но многоборье йылысь бура тӧді. Квайтымынӧд воясын тшӧкыда аддзывлі, кыдзи тренируйтчисны Раиса Петровна Сметаниналӧн Илья да Геннадий вокъясыс. Найӧ сэки нин вӧліны войвыв многоборье кузя спортса мастеръясӧн, Россияса чемпионъясӧн. Ичӧтдырйи на ме сідзжӧ чеччавлі норт-кӧр додь вомӧн.
Медводдза группаын вӧлі 40 сайӧ ныв-зон. Позьӧ шуны, ме накӧд тшӧтш велӧдчи, кор ветлывлім вермасьны Нарьян-Марӧ, мукӧд карӧ. Россияса тшупӧда ордйысьӧмъяс дырйи тренеръяслы нуӧдӧны семинаръяс, кӧні петкӧдлӧны, кыдзи да мый колӧ вӧчны. Сэсся ыстылісны Москваӧ национальнӧй спорт сикасъяс федерацияӧ, кӧні тӧдмаси опытаджык тренеръяскӧд. Быд гожӧм челядькӧд ветлім гожся велӧдчан лагеръясӧ. Тадзи надзӧник и мунім медводдза вермӧмъяслань.
–Районын уна-ӧ зонпосниӧс талун шымыртӧма тайӧ спортнас?
–Сё гӧгӧр ныв-зонмӧс. Ме бӧрын кык во мысти челядькӧд уджӧ босьтчис Кипиевысь тренер-педагог Александр Чупров. Сэсся войвыв многоборье воис Кыдзкарӧ да Мошъюгаӧ.
И со нин миян эм спортса вит мастер. Эмӧсь и кандидатъяс. Талун Борис Карпенко да Яков Чупров дасьтысьӧны Россияса чемпионат кежлӧ. Ме, тренер Александр Чупров, районын спорт да физкультура отделӧн веськӧдлысь Валерий Рочев – национальнӧй спорт сикасъяс кузя Россия тшупӧда первой категорияа судьяяс.
Кольӧм воын Константин Чупров неолимпийскӧй да национальнӧй спорт сикасъяс кузя ставроссияса IV фестивальын шедӧдіс бронза медаль. Таӧдз 2017 воын Борис Карпенко войвыв многоборье кузя Россияса чемпионатын лоис мӧдӧн.
–Нывъяс пырӧдчӧны тайӧ спортас?
–Медводдзаясыс локтісны группаӧ 1997 воын кымын, кор ми во вит нин песім асьнымӧс. 2015 воын Вера Канева нывъяс пиысь Комиын медводдзаӧн лоис национальнӧй спорт сикасъяс кузя мастерӧ кандидатӧн. Таво Настя Парамоновалы куимысь чеччыштӧмын спортса мастер нормативӧдз эз тырмы 3 сантиметр.
–27 во нин ті сӧвмӧданныд районын национальнӧй спорт. Но ӧд Изьва пыр нимавліс лызьӧн котралысьясӧн. Мыйла буретш войвыв многоборье бӧрйинныд?
–Тайӧ спортсӧ ме сідзжӧ лыддя районса традицияӧн. Сійӧс миянлы колисны пӧль-пӧч. Кӧр видзысьяс праздникъяс дырйи пыр вермасьлісны ӧта-мӧдныскӧд. Няртала шыблавлісны харейӧ, шыблавлісны чер, беддьӧн котравлісны гурана-вутшкаинті, кык кокӧн ӧттшӧтш йӧткыштчӧмӧн чеччыштлісны куимысь помся, чеччавлісны и норт вомӧн. Ставыс тайӧ и эм сідз шусяна пятиборье. Челядь ичӧтсяньыс быд ногыс песӧны асьнысӧ. Налӧн содӧ вын-эбӧсыс, винёвлун-тэрыблуныс.
Многоборье бӧрын челядь вермӧны шедӧдны гырысь вермӧмъяс и мукӧд спорт сикасын: котралӧмын, чеччалӧмын, лызьӧн котралӧмын, пауэрлифтингын. Сідз, зонъяс, кодъяс омӧльджыка котравлісны, вуджисны пауэрлифтингӧ да недыр мысти нин лоисны спортса мастерӧ кандидатъясӧн.
Казьтыштам, Изьва район национальнӧй спорт сикасъясын пыр медводзын. Некымын во помся «Изьваса вермасьӧмъяс» спорт фестиваль дырйи тані нуӧдӧны войвыв многоборье кузя ордйысьӧм.