Быд во январь 19 лунӧ православнӧя эскысьяс пасйӧны тӧдчана двунадесятӧй праздник – Ва вежӧдӧм, либӧ Вежа Богоявленньӧ. Тайӧ лоӧмтор йывсьыс медводдзаысь пасйӧма II нэмын Александрияса Климент. А со кыдз та йылысь казьтыштӧма Библияын – Вежа гижӧдын:
«Исус локтіс Галилеяысь Йӧрдан ю дорӧ, мед Иоан пыртас Сійӧс. Иоан ӧлӧдіг шуис: «Тэ-ӧ локтін ме дінӧ? Тэныд колӧ менӧ пыртнысӧ!». Исус шуис: «Эн пыксьы Меным. Миянлы колӧ вӧчны веськыдлуныс серти». Сэки Иоан пыртіс Сійӧс.
Пыртӧм бӧрас Исус петіс ваысь. Сэки енэжыс воссис, и Исус аддзис, кыдзи Енлӧн Лолыс гулю моз лэччис Сы вылӧ. Енэжсянь кыліс гӧлӧс шы: «Тайӧ Менам муса Пиӧй, Ме нимкодяся Сыӧн» (Матв. 3:13-16).
Кор комын арӧса Исус пыртчис, «Иоан веськыда висьталіс: «Ме аддзылі, кыдзи енэжсянь гулю моз лэччис Лов да кольччис Сы вылӧ. Ме эг тӧдлы Сійӧс, но ваӧн пыртны менӧ Мӧдӧдысь шуис меным: «Кор Тэ аддзан, мый код вылӧ кӧ лэччас Лов да кольччас Сы вылӧ, буретш Сійӧ кутас пыртны Вежа Лолӧн». «Ме аддзылі тайӧс да эскӧда тіянӧс: Сійӧ – Ен Пи» (Иоан. 1:32-34).
Крещенньӧ дырйи весиг кранысь петӧ вежа ва…
Кор ваыс лоӧ вежа? Кытысь сійӧс босьтны? Быдӧнлы-ӧ позьӧ пыравны йӧрданӧ?
Тайӧ да мукӧд юалӧм вылӧ вочавидзис Сыктывдін районса Придаш сиктысь Вежа Троича храмса настоятель, иеромонах отеч Николай (Размыслов).
–Вичкоын медводдзаысь васӧ вежӧдӧны январь 18 лунӧ рытъя литургия бӧрын. Мӧдысь тайӧс вӧчӧны Крещенньӧ асъя служба дырйи. Кодсюрӧ чайтӧ, мый буретш тайӧ ваыс «вынаджык» да «вежаджык». Тайӧ абу тадзи. Кыкнан ваыс дзик ӧткодь, васӧ вежӧдігӧн лыддьӧны ӧти и сійӧ жӧ молитва да куимысь лэдзлӧны ваас крест. Та вӧсна агиасмасӧ – вежӧдӧм васӧ – смела позьӧ босьтны вичкоысь рытъя служба бӧрас нин.
Вежа юкмӧс-ключысь васӧ босьтӧны во чӧж. Но вичкоса уджалысьяс и сэтчӧ волӧны вежӧдны.
Дерт, священникъяс вежӧдӧны васӧ и йӧрданысь.
–Уна-ӧ позьӧ босьтны васӧ?
–Ты-юысь, ключысь кӧть мыйта гумлалӧй. Но вичкоӧ оз ков босьтны сьӧрсьыд канистраяс. Тырмымӧн литра сулея. Ӧд дзик ӧткодь, юанныд кӧ стӧкан тыр вежа ва либӧ дзик ӧти войт.
–Кӧні да кыдзи видзны агиасмасӧ?
–Вежӧдӧм ваыс оз тшык. Ӧти манастырысь аддзылі 1976 вося ва тыра стеклӧ банка. Агиасмаыс синва кодь сӧстӧм. Дозсӧ оз ков видзны холодильникын. Дырнад, мӧдарӧ, сёян-юан дукыс вермас йиджны ваас да тшыкӧдны сійӧс. Медбур ва тыра дозсӧ сувтӧдны ен ув пельӧсса джаджйӧ ӧбразъяскӧд орччӧн.
Но, чайта да, воысь дырджык видзны нинӧмла. Ӧд Крещенньӧ дырйи позяс босьтны выльӧн нин вежӧдӧмсӧ.
Мыйтакӧ колис кӧ, верманныд киськавны дзоридз. Но оз позь кисьтны канализацияӧ либӧ койыштны ывлаӧ.
–Мый позьӧ вӧчны ванас?
–Медводз, дерт, быд асыв сёйтӧдзыд юыштны. Позьӧ кӧтӧдны-мыськыны чужӧмтӧ, ки-коктӧ либӧ висянінтӧ. Ванас вежӧдӧны сёян-юан, керка-патера, машина да мукӧд эмбур. Но вӧчны тайӧс колӧ эскӧмӧн, молитва лыддьӧмӧн. Сӧмын сэки ваыс бурдӧдас вир-яйтӧ да ловтӧ, видзас лёксьыс.
–А кыдзи вежӧдны керка-патера?
–Шуйга киад босьтӧй вежа ваа доз, а веськыднад резӧй быд пельӧсӧ. Заводитӧй асыввывладорсянь да бергӧдчӧй шонді кытшовтӧм моз. Та дырйи лыддьӧй «Отче наш» либӧ мукӧд молитва, мый тӧданныд. Но, дерт, оланінтӧ вежӧдӧм могысь век жӧ колӧ корны вичкоса священникӧс.
–Ва вежӧдігӧн унаӧн сунлӧны йӧрданӧ. А кор тайӧс бурджык вӧчны?
–Революцияӧдз на вичко вӧлӧма татшӧм сунласьӧмыслы паныд. Но бӧръя кадӧ пыр унджыкӧн мӧдісны тайӧс вӧчны. Кодсюрӧ чайтӧ, мый йиа ваыс мыськас став грексӧ. Но збыльвылас тайӧ мода сяма нин лоис, и сӧмын татшӧм ногӧн грексьыд он мын.
Йӧрданӧ пырӧны сӧмын вичкоӧ ветлӧм да священникӧн васӧ вежӧдӧм бӧрын. Бур, таӧдз кӧ висьтасинныд да даръясинныд.
Йиа ваас пырӧны бласлӧвитӧм да молитва лыддьӧм бӧрын.
Карын йӧрдан дорас чукӧрмылӧ уна йӧз. Та вӧсна эн пӧрччысьӧй водзвыв, кӧмтӧг эн дыр сулалӧй йи вылас. Ваас пыртӧдз позьӧ кӧтӧдны ки-коктӧ, чужӧмтӧ. Куимысь сунлӧй да та мындаысь жӧ пасъясьӧй. Васьыс петӧм бӧрын чышкысьӧй да ӧдйӧ пасьтасьӧй. Бӧрас позьӧ юны пӧсь тшай. Йӧрданӧ пыртӧдз да и бӧрас оз позь шонтысьны курыд зелляӧн.
–Рӧштвосянь Ва вежӧдӧмӧдз, январь 19 лунӧдз – Вежадыр. Кодсюрӧ тайӧ каднас гадайтчӧ…
–Роч православнӧй вичко оз ошкы некутшӧм гадайтчӧм, кӧть Вежадырйи, кӧть мукӧд лунӧ.
–Шуӧны, мый Крещенньӧ дырйи весиг кранысь петӧ вежа ва…
–Специалистъяс туялӧмаӧсь, январь 16 лунсянь пӧ ваас вежсьӧ ион-радикал лыдыс да pH-ыс, сійӧ заводитӧ югзьыштны.
Найӧ содӧны январь 18 лунӧдз, а лун кык мысти ваыс бӧр лоӧ воддза кодьыс. Весиг пӧ лымйыс тайӧ лунас мӧдпӧлӧсджык.
Ва вежсьӧмысь ӧтдор унаӧс чуймӧдӧ и мӧдтор.
Кор Кристос пырӧма Йӧрдан юас, ваыс мӧдӧма визувтны мӧдарӧ. И быд во январь 19 лунӧ Йӧрданас ваыс быттьӧ сувтӧ, сэні артмӧ уна вабергач да гы, сэсся юыс надзӧник заводитӧ визувтны мӧдарӧ. Та дырйи ваыс лоӧ сола, ӧд сійӧ заводитӧ петны Мёртвӧй саридзысь.
–Гажӧдчӧм-кодалӧмысь мый нӧшта оз позь вӧчны тайӧ праздник дырйиыс?
–Кыдзи и мукӧд двунадесятӧй праздник дырйи, эновтчылӧй горт гӧгӧр уджысь, оз ков пелькӧдчыны, торйӧн нин песласьны. Ставсӧ тайӧс вӧчӧй водзвыв. Оз позь бӧрдны, пинясьны, суклясьны, лӧгавны.
* * *
Ва вежӧдӧм лунся поводдя серти видзӧдӧмаӧсь, кутшӧм лоас воыс.
Войнас кӧ тӧлысьыс тыр да югыд – тулыснас лоас ыджыд ытва,
тӧлысьыс кӧ сӧмын чужӧ – комын лун лоас зэв кӧдзыд.
Войыс кӧ тӧлыся да кӧдзыд – гожӧмыс лоас кос да жар.
Войыс кӧ пемыд да кӧдзыд – бур урожай водзын.
Лымйыс кӧ абу – немтор оз чуж.
Войнас кӧ кодзула – арыс лоас тшака.
Луннас кӧ шондіа – лоас жар гожӧм.
<> Николай РАЗМЫСЛОВ. Снимокъясыс авторлӧн да ӧтуввезйысь.