–Ті радейтанныд Сыктывкар да та вӧсна зіля пырӧдчанныд сылӧн олӧмӧ, – татшӧм кывъясӧн шыӧдчис коми войтырлӧн конференция вылӧ чукӧртчӧмаяс дорӧ юркарса администрацияӧн веськӧдлысь Владимир Голдин.
Тайӧ бура тыдовтчис сёрӧнджык, кор делегатъяс кутісны юксьыны асланыс мӧвпъясӧн, вӧзйӧмъясӧн.
А сыӧдз «Коми войтыр» ӧтмунӧмлӧн Сыктывкарса представительствоӧн юрнуӧдысь Алёна Нестерова вӧчис вося уджыслы кывкӧртӧд, а карса веськӧдлан котырлӧн да ӧтмунӧмын зільысьяслӧн ӧтувъя удж йылысь висьтасис администрацияӧн веськӧдлысьӧс вежысь Елена Семейкина.
Налы сёрнитан кадсӧ урчитісны кызь минутӧн, мукӧдыслы жӧ вичмӧдісны сӧмын витӧн. Регыд каднад эз быдӧн удит подулавны ассьыс вӧзйӧмсӧ, и Сыктывкарса общественнӧй сӧветӧ пырысь Надежда Быковская шуис весиг, ми пӧ татчӧ чукӧртчим эг отчётъяс, а йӧзыслысь сёрнисӧ кывзыны. И унаӧн сыкӧд ӧти кывйӧ воисны, отчёт-юӧртӧ ӧд и водзвыв быдӧнлы разӧдны позьӧ, и ӧтуввезйын йӧзӧдны, а карса олысьяслы тӧжд-майшасьӧм йыв-сьыс висьтасьны позянлунсӧ быть колӧ сетны.
Йӧзыслӧн тӧждыс и збыльысь уна да уна сикас. Со госслужба да веськӧдлыны велӧдан академияысь Анна Гагиева пасйис, вузъяс пӧ дасьтӧны республикалы специалистъясӧс, но найӧ век жӧ оз тырмыны. Та йылысь жӧ висьтасис «Коми гор» телерадиокомпанияысь журналист Любовь Жангурова, уджалысьыс пӧ оз тырмы и редакцияясын, и видз-му, и вӧр да мукӧд овмӧсын. А помкаыс пӧ важысянь нин бура тӧдса: том специалистъяслы мынтӧны этша, уналӧн, торйӧн нин сиктысь воӧмаяслӧн, абу оланіныс, да сійӧс кӧртымавны удждоныс оз тырмы. Со пӧ вуз помалысьяс сэсся и медасьӧны лавкаын вузасьны, кык пӧв унджык сэні нажӧвитӧны да.
–Том специалистъяслы уджӧ босьтчӧм бӧрас медводдза кык восӧ удждон дорӧ войвыв содтӧдсӧ оз мынтыны, а колӧ эськӧ уджавны босьтчӧмсяньыс вештыны, – шуис Любовь Михайловна да корис том йӧзӧс радиоӧ корреспондентавны, ми пӧ виччысям комиӧн бура гижысь да мичаа сёрнитысь войтырӧс.
Выль восянь республикаса ӧткымын петас да райгазет редакцияяс ӧтувтасны холдингӧ. Сэні уджалысьяс майшасьӧны асланыс аскиа лун вӧсна да, корӧмаӧсь Любовь Жангуроваӧс висьтавны та йылысь конференция дырйи. Мед пӧ матысса вежон-мӧдӧ чукӧртласны миянӧс да ясыда гӧгӧр-воӧдасны, мый виччысьӧ миянӧс водзын.
Республикаса юралысь бердын искусство гимназияысь содтӧд тӧдӧмлун сетысь педагог, том коми войтырлӧн «МИ» котырӧн веськӧдлысьӧс вежысь Ксения Таскаева медвойдӧр пасйис, юркарса 61-ӧд номера детсад дорӧ пӧ туйыс шогмытӧм, машинаӧн ныв-питӧ нуны сэті он и лысьт. Колӧ пӧ дзоньтавны сэтысь, а сідзжӧ Катаев уличаса 9-ӧд да 19-ӧд номера керкаяс дорӧ, кӧні СГУ-лӧн ӧтуволанінъясыс, туйяссӧ. Ксения Сергеевна юксис тшӧтш «МИ» котырсалӧн опытӧн, том йӧзлӧн водзмӧстчӧмъясӧн.
Сылысь висьтасьӧмсӧ водзӧ нуӧдіс «Юрган» телеканалысь журналист, «Шуда котыр» клубӧн юрнуӧдысь Анастасия Михайлова. Колӧ пӧ эськӧ, медым татшӧм клубсӧ, кӧні челядьӧс ичӧтсяньыс сибӧдӧны коми кыв, ас культура дорӧ, быд кар-районын вӧлі котыртӧма. «Шуда котыр» кодь клубъяс пӧ кыпӧдӧны и семья тӧдчанлунсӧ.
–Ми ставӧн кӧсъям чужан кывнымӧс сӧвмӧдны-паськӧдны, но асьным та могысь нинӧм ог вӧчӧй, – шуис Анастасия Александровна. – Медводз ас семьяын челядькӧд комиӧн колӧ сёрнитны. Медым тайӧс вӧчны, унатор оз ков – сӧмын кӧсйӧм!
Надежда Быковская казьтыштіс, мирас пӧ быд кык вежонӧ кутшӧмкӧ кыв бырӧ-кусӧ. Но ме пӧ эска, мый коми кывным оз быр. Аслас сёрниын сійӧ сідзжӧ транспортын реформа да киссянвыйӧдз воӧм керкаясысь йӧзӧс выль оланінӧн могмӧдӧм йылысь висьтасис.
–Сыктывкарын бӧръя вит вонас нелямын кык аварийнӧй керкаын олысьясӧс выль патеранас могмӧдісны, а татшӧм керкаыс карын кӧкъямыссё гӧгӧр. Та вылӧ 42 миллиард шайт колӧ, и гугась кӧть банась, та мында сьӧмсӧ корсьны он вермы, сідзкӧ, и программасӧ збыльмӧдны он жӧ, – висьталіс Надежда Николаевна. – Транспортын реформа могыс – вӧчны сідзи, медым уна патераа керкаяссянь автобус сувтланінӧдз 500 метрысь, а асшӧр керкаяссянь – 800 метрысь ылынджык эз вӧв. Реформасӧ 2030 воӧдз урчитӧма збыльмӧдны, и уна вежсьӧм на миянлы паныдасяс. Автобус быд сувтланінын нимсӧ да маршрутъяссӧ мед вӧлі пасйӧма.
А висьтасьӧмсӧ Надежда Быковская помаліс «Юркарнымӧс вӧчам юркарӧн, а ог бӧжкарӧн» кывъясӧн. Сылӧн вомсянь да Ен пельӧдз жӧ мед эськӧ да…
Автобус сувтланінъяс йылысь сёрнисӧ водзӧ нуӧдіс Надежда Абаулина. «Национальнӧй музей» остановкаын пӧ маршрутъяс йылысь юӧрсӧ веськыда Яков Перепелица йылысь гижӧд вылӧ ляскӧмаӧсь, а кӧрт туй вокзал дорын автобус ветлан расписаниесӧ сюръяӧ лепитӧмаӧсь.
–Тадзи вӧчысьяс, гашкӧ, кӧсйӧмаӧсь висьтавны, со пӧ кутшӧм миян культураным, – янӧдіс и композитор, и ветлысь-мунысь вылын тешитчысьясӧс Надежда Васильевна.
Диана Холопова вӧзйис Сӧветскӧй да Орджоникидзе уличаяс падвежасянінын сувтӧдны пас да гижны, тані пӧ 1970-ӧд воясӧдз сулаліс керка, кӧні аслас ыджыд семьянас овлӧма Нёбдінса Виттор – сизим челядя бать.
Вылыс Чов посёлоксалӧн майшасьӧмъясӧн юксис Светлана Игнатова. Зэв пӧ абу мича модельнӧй библиотекатӧ пӧдвалӧ меститны. Уна судтаа керкаысь пӧ медводдза судтасьыс куим жыръя патера колӧ та могысь вичмӧдны. Культура керка пӧ колӧ посёлокас и.
–Вылыс Човйын сынӧдсӧ промышленнӧй предприятиеяс сы выйӧдз тшыкӧдӧны, мый войнас лолавны весиг он вермы, – висьталіс Светлана Сергеевна. – А сынӧд сӧстӧмлунсӧ донъялан пункт лӧсьӧдӧм могысь сьӧмсӧ некыдз оз вермыны аддзыны-вичмӧдны.
Конференция вылӧ Ия Мамонтова вайӧма сьӧрсьыс Сыктывкар бердса посёлокъяс йылысь небӧг. Сэні пӧ Выльтыдорнымӧс весиг абу казьтыштӧмаӧсь. Тӧдӧмысь пӧ, миян посёлок йылысь вунӧдны кӧсйӧны.
Матӧ кӧкъямысдас во сайын сійӧс лӧсьӧдлӧмаӧсь, сизимсё гӧгӧр мортӧдз водзті овлӧма, на пиысь куимсёыс уджавлӧма «Сысолалес» предприятиеын. А ӧні пӧ ставыс киссьӧ, колисны сӧмын тайӧ предприятиенас кыпӧдӧм керкаяс. Кызь кӧкъямыс керкасьыс кызь нёльыс пӧ аварийнӧй нин.
–Вуштӧны миян паметьысь посёлокнымӧс, быттьӧ эз и вӧв Выльтыдорным, – шога висьтасис Ия Николаевна. – А медым сійӧ водзӧ оліс, колӧ предприятиеяс лӧсьӧдны.
–Медым збыльмӧдны конференциядырся вӧзйӧмъяссӧ, ковмас сьӧм. Та вӧсна сылысь помшуӧмъяссӧ колӧ ыстыны регионса Госсӧветӧ да министерствоясӧ, мед сэні видлаласны да пыртасны бюджет йылысь республикаса оланпасӧ, – висьталіс Госсӧветса депутат Татьяна Саладина. – Локтан во кежлӧ бюджет баласӧ Госсӧвет вынсьӧдас ноябрь 28 лунӧ, и тайӧ жӧ лунас куим кар-районын нуӧдасны коми йӧзлысь чукӧртчӧмъяс. Сідзкӧ, налысь помшуӧмъяс збыльмӧдӧм вылӧ бюджетысь сьӧмсӧ локтан воӧ оз нин торйӧдны. Та вӧсна конференцияяссӧ колӧ нуӧдны водзджык, октябрын.
Сыктывкарса комияслӧн чукӧртчылӧмлысь пом-шуӧмъяссӧ индісны дасьтыны ноябрь 29 лун кежлӧ. Сэки республикаса бюджетсӧ лоӧ нин вынсьӧдӧма, и сьӧкыд шуны, лоас-ӧ сьӧмыс юркарса войтырлысь вӧзйӧмъяссӧ збыльмӧдӧм вылӧ.
<> Павел СИМПЕЛЕВ. Снимокъясыс ӧтуввезйысь.