Радейтны да лоны радейтанаӧн
Чужанінсӧ, торйӧн кӧ, Мылдін район, унаӧн радейтӧны аслыспӧлӧс-лунсьыс да мича вӧр-васьыс, векньыдик муса ордым-уличаясысь, лӧнь олӧмсьыс. Осиповъяслӧн том семьяыс — татшӧмъяс лыдысь жӧ. Найӧ кольччисны овны да уджавны тані, эз ыштыны карса шум-гам да удж кузяныс быдмӧм вылӧ.
Ирина да Сергей тӧдмасьӧмаӧсь Покчаын школаын велӧдчигас на: зон сэн олӧма, а нывка волывлӧма сиктас пӧль ордас гӧсти. Велӧдчӧмаӧсь кыкнанныс Мылдін юрсиктса 1-ӧд номера школаын, но сыӧдз ӧта-мӧдсӧ абу казявлӧмаӧсь.
Аддзысьлӧмаӧсь-ёртасьӧмаӧсь, а сэсся вочасӧн и мусмӧмаӧсь ёрта-ёртыслы. Школа помалӧм бӧрас янсавлӧмаӧсь. Ирина мунӧма Сыктывкарӧ, велӧдчӧма сервис да связь колледжын да вӧр институтын «Экономика да бухгалтерскӧй учёт, анализ да аудит» специальносьт серти. Сергей босьтӧма тӧдӧмлун Ухтаын кӧрт туй техникумын. Но торъявлӧмыс абу падмӧдӧма, мӧдарӧ на, радейтчӧмыс нӧшта ёнмӧма-крепаммӧма.
Таво августын Осиповъяс пасйӧмаӧсь озысь (олово) либӧ роза кӧлысь, а сідзсӧ ӧтлаынӧсь 18 во нин. Осиповъяс — том, водзмӧстчысь да ёрта гозъя. Быдтӧны кык кага: мӧдӧд классын велӧдчысь Матвейӧс да вит арӧса Валерияӧс.
Сергей 2008 восянь зільӧ РЖД-ын. Быдмӧма монтёрсянь туй дзоньталысь мастерӧдз. Ӧні контролёралӧ. Сергейлы унаысь вӧзйылӧмаӧсь мукӧд карын уджавны, но муса Мылдінсьыс мунны оз окотит. Сійӧ семьяыслы зумыд мыджӧд-пыкӧд. Иринакӧд век воӧдчӧны ӧти кывйӧ, ладмӧдчӧны быдторйын. Ӧта-мӧдлы эскӧмӧн, пыдди пуктӧмӧн да радейтчӧмӧн Осипов семьяыс ӧтарӧ ёнмӧ-крепаммӧ.
—Ми дзоньвидза оласног дор, — висьталӧ Ирина. — Челядь ветлӧны спорт секцияӧ — котралӧны лызьӧн да ворсӧны футболӧн. Чайтам, тайӧ велӧдӧ найӧс дисциплинаӧ. Эмӧсь нин кутшӧмсюрӧ вермӧм-наградаяс. Ми Матвейкӧд сдайтім норматив да босьтім ГТО пас. Таысь ӧтдор ачым ветла фитнес занятие вылӧ.
Ёрта-сӧгласа Осиповъяс збыльысь зэв водзмӧстчысьӧсь. Найӧ тшӧкыда позьӧ аддзывны быдсикас ордйысьӧм, конкурс, юр жуглан ворсӧм дырйи, велосипедӧн журъялігӧн, культура петкӧдчӧм-гаж дырйи. Найӧ век ӧтлаынӧсь. Бать-мам ышӧдӧны быдтасъяссӧ унджык тӧдны, видлыны сям-кужӧмлунсӧ, лыддьысьны — тадзи ӧтдортӧны гаджетъясысь. Но гӧгӧрвоӧны, дерт, мый смартфонтӧгыд талун дзик некыдз.
—Ми асьным петкӧдлам челядьлы, мый оз ков весь пукавны-руньвидзны, колӧ вӧрӧдчыны-легны. Тӧвнас ислалам лызьӧн, конькиӧн, гожӧмнас пуксям велосипед вылӧ. Гортын чутка кыпыд-гажа шылад да, тшӧтш песам лысьӧм. Быть вӧчам зарядка, мед места вылас оз пукавны.
Тшакла, вотӧсла, сӧстӧм сынӧдӧн лолыштны век окотапырысь ветлӧны. А войколӧн кӧ — кык пӧвста нимкодьлун. Торйӧн нин Матвейлы да Валериялы. Вӧр керкаын шойччӧмыс налы зэв сьӧлӧм сертиыс. Челядь виччысьӧмӧн виччысьӧны, кор нин пуксясны пыжӧ да Печора кузя мӧдӧдчасны кузь туйӧ.
Колӧ шуны, таво Осиповъяс семьянас петкӧдчисны Комсомольск-на-Печореын «Семейная рыбалка» районса конкурсын да, налысь юквасӧ ставӧн ошкисны.
Быд во Осиповъяс ветлӧны саридз дорӧ — тайӧс тшӧтш радейтӧны. Сьӧд саридз берегсӧ матӧ ставнас кытшовтӧмаӧсь. Сьӧлӧм вылас торйӧн нин воӧма тӧвся Крым. Гозъя шуӧны, туйӧ быд петалӧмысь пӧ кольӧны нэм кежлӧ шоныд казьтылӧмъяс.
Прӧст кадӧ Сергей чери кыйӧ либӧ вӧралӧ, Ирина кыпӧдӧ ловсӧ фотографируйтӧмӧн. Нывбаба ичӧтдырсяньыс снимайтчӧ, фотоаппаратыс век сьӧрсьыс. Торйӧн нин радейтӧ челядьӧс, вӧр-ва да ас семья-котырсӧ снимайтны. Декретын пукалігас весиг лӧсьӧдӧма гортас неыджыд фотостудия, та могысь ньӧбӧма оборудование да техника.
Горт овмӧсас став удж-ноксӧ гозъя зільӧны бергӧдны ас вынӧн. Но колана здукӧ век дасьӧсь воны отсӧг вылӧ медся матыссаясыс да донаясыс — мамъясыс. Внукъясыслы став сьӧлӧм шоныдсӧ козьналӧны Лидия Константиновна да Надежда Всеволодовна.
Осиповъяс вылӧ донъялӧны ӧта-мӧдныскӧд орччӧн коллялӧм быд здук. Гортаныс ӧткӧн пызан сайӧ некод оз пуксьы. Асыв, лун и рыт нуръясьӧны-пажнайтӧны век ӧтув. Семьяпытшса татшӧм дзоляник сӧвет дырйи юксьӧны ӧта-мӧдныскӧд сьӧлӧмкылӧмъясӧн, тӧжд-майшасьӧмӧн да нимкодьлунӧн, водзӧ кежлӧ могъясӧн.
Мылдін районса чужан лунӧ Ирина да Сергей Осиповъясӧс водзмӧстчӧмсьыс да семья тӧдчанлун кыпӧдӧмсьыс пасйисны аттьӧалана письмӧӧн.
—Зэв окота тӧдчӧдны: челядьлы колӧ тӧдны да кывны, мый найӧс радейтӧны, пыдди пуктӧны, вылӧ донъялӧны да кывзӧны, — содтіс Ирина. — Накӧд колӧ восьсӧн сёрнитны дзик быдтор йылысь, медым тӧдісны — найӧс гӧгӧрвоасны да отсаласны венны мытшӧд-падмӧгсӧ. Быть колӧ велӧдны асшӧра овны, пыдди пуктыны орчча-матыссасӧ. Семьяыд — миян олӧмын медся донаторйыс. Ӧтув ми быдмам, сӧвмам, лоам бурджыкӧн. Челядь велӧдӧны миянӧс радейтны да лоны радейтанаӧн, чуйдӧны лоны сьӧлӧмаджыкӧн да повтӧмӧн. Ми помтӧг шудаӧсь, мый эмӧсь ӧта-мӧднымлӧн.
<> Наталья Алексеева. Снимокъясыс ОсиповъяслӦн гортса архивысь.