Кольӧм лунъясӧ водз асыв вӧзйисны гижыштны волонтёралан удж йылысь да, унзільвылысь дзик пыр кӧсйыси. А сэсся пыдісянь мӧвпыштчи… Мый и гижнысӧ? Мыйсянь панны висьтасьӧмӧс?
Гӧгӧрвоӧм да ӧтувтчӧм
Пӧжалуй, СВО-салы медводдза лунъяссяньыс отсалӧмӧн «висьмӧм» пӧвстысь дзик быдӧн сконъясис кутшӧмсюрӧ мытшӧд-падмӧгӧ. Медводз — ёртъяс-тӧдсаясӧн лоӧмторсӧ донъялӧм-видзӧдлас торъялӧм вӧсна. Ас серти шуа: мӧд ног вӧчнысӧ кӧ эз позь, то ме аслам страна да зонъяс дор помӧдзыс. Кӧть эськӧ и менам матысса-рӧдвужысь сэні некод абу. Эмӧсь тӧдсаяс, ылыс тӧдсаяс, тӧдсалӧн да ёртъяслӧн тӧдсаяс. Прӧстӧ СВОи.
Талун боечьяслы отсалӧны миян республикаысь уна волонтёр котыр, торъя фонд да ӧтувтчӧм. Волонтёръяс тшӧкыдджыкасӧ чукӧртӧны да пӧсылкаӧн ыстӧны паськӧм, медикамент-бурдӧдчантор, техника да инструмент. И зэв нимкодь, мый дыр кадӧн унджыкыс гӧгӧрвоисны: колана да тӧдчана уджын бурджык кутчысьны ӧтув. Боечьяслы кыӧны маскируйтчан тывъяс, кисьтӧны окопын ломтан сисьяс, вурӧны дронысь дзебсясян шебрас, вӧчӧны кос душ… Миян пӧвстысь быдӧнлы талун колӧ кӧть неуна, но матыстыштны мир пуксян лунсӧ! Ми талун изъя стен сайын моз мужичӧй-зонъяслӧн мыш сайынӧсь.
Миян команданым — абу фонд ни организация, ичӧтик котыраным некымын водзмӧстчысь ныв да ӧти зон, коді унаысь нин ветліс-нуис зонъяслы гуманитарнӧй груз. Водзын чукӧрмылім 10-12 мортӧдз, но уджысь прӧст кадсӧ семья-ёртъяскӧд орччӧн коллялӧм пыдди содтӧд тӧжд-нокыс кодсюрӧӧс падмӧдіс.
Колана эмбур-кӧлуйсӧ нывъяс босьтчылісны чукӧртны гортаныс, гӧбӧч-гаражын, а Коми Республикаса юралысь отсӧгӧн ӧні миян эм Сыктывкар шӧрын кыпыд да шоныд неыджыд жыр.
Мыйсянь ставыс пансис
Торъя военнӧй операция пансьӧмсянь ми семьяӧн быд тӧлысь волонтёръяс пыр ыстывлім боечьяслы чӧскыдторъяса кӧрӧбка. Сэсся окота лои чукӧртны-мӧдӧдны татшӧмсӧ торъя мортлы.
Шыӧдчи отсӧгла тӧдсаяс дорӧ. И со тані — медводдза печик. Кодсянь отсӧг-гӧгӧрвоӧмсӧ медъёна виччыси, эз чукӧстчыны. Отсӧг вылӧ воисны найӧ, кодъяс вылӧ лачасӧ весиг эг кут. Чукӧртім. Ыстім. Некымын тӧлысь виччыси вочакыв, мый том боечлы гортсянь шоныдыс воис.
Сійӧ ӧні ме тӧда нин, кыдзи чукӧрмӧ гуманитарнӧй отсӧгыс, кыдзи да мыйӧн сійӧс мӧдӧдӧны да мукӧд гусятор. А сэки юрын вӧлі ӧти мӧвп — мед эз ло ылӧдлӧма пӧсылкасӧ чукӧртны отсалысь йӧзсӧ. И сӧмын том мортсянь аттьӧалана кывъяс воӧм мысьт шуи лоны волонтёр-нывъяскӧд радын.
Быдлунъя удж-нок
И заводитчис… Чукӧртӧм. Торйӧдлӧм-сортируйтӧм. Гартлӧм-кӧртавлӧм. Сӧвтчӧм. Ыстӧм. Вочакыв виччысьӧм. И ставыс выль пӧв…
Косьта. Вура. Кыа. Дзайга. Ньӧбася. И бара на ставыс выль пӧв…
Унаысь окота вӧлі сьӧлыштны став вылас, эновтчыны, дугӧдчыны. Вӧлі кӧ кидджык, збыльысь сідз и вӧчи. Но кутчыся на. Лун бӧрся лун, тӧлысь бӧрся тӧлысь.
Куньса синмӧн верма тӧдмавны медикамент (дерт, ог ставсӧ), тӧда, кутшӧм аптекаӧ бурджык шыӧдчыны отсӧгла. Кӧрт тув да саморез, бензопила да генератор, мешӧк да вевттян плёнка… Тӧда весиг, кутшӧм ломтас-мавтас шогмӧ генераторлы, а кутшӧм лӧсялӧ пилалы. Корсям донтӧмджыкӧс, ӧткодялам донъяссӧ, шыӧдчам тӧдсаяс да ылыс тӧдсаяс дорӧ. А медся тӧдчанаыс — тӧдмасям да ёртасям зэв бур йӧзкӧд, кодъяс оз ӧвтыштчыны СВО-саясысь.
Ми могмӧдам зонъяслысь корӧмъяссӧ. Отсалам, а ог могмӧдӧй дзик став колананас. Отсалам вын серти, ӧд, овлӧ, тыш-кось бӧрын мужичӧйяслы вежсьынысӧ весиг паськӧмыс абу. Быд направленньӧын да подразделениеын овмӧдчӧны коді кыдзи кужӧ. Овлӧ, талун эм став коланаыс, а аскинас — тусь ни пызь… Кодлӧнкӧ эм позянлун ветлыны орчча сикт-грездӧ ньӧбасьны ли босьтны пӧсылка, а кодкӧ тайӧс вӧчны оз вермы. Унджыклаас ваыс весиг абу. Чайта, оз ков гӧгӧрвоӧдны, мый тайӧ татшӧмыс.
Волонтёралӧмын медся сьӧкыдыс — абу сьӧм чукӧртӧмын либӧ снаряженньӧ ньӧбӧмын. Шог босьтлӧ, кор йӧзыс тэнӧ оз гӧгӧрвоны. Но нимкодьлуныс вевтыртӧ, кор зонъяс пӧвстысь кодкӧ юӧртӧ, ловъя пӧ, пӧсылкаыд воис. А сьӧлӧм вылад медся сьӧкыд, кор отсавнысӧ он удит…
Векджык шыӧдчылӧны Комиысь зонъяс. Сарапана радио пыр. Ми зілям отсавны ставныслы. И группаас кӧ дасӧн миян республикаысь, а витӧн мӧд регионысь, ог юкӧй найӧс ас йӧз да бокӧвӧй вылӧ. Группалы кӧ — группалы. Носки, улыс гач, резина кӧм ли сланцы, мыссян-песласянтор — ставныслы ӧтмында.
Вежсисны-ӧ зонъяслӧн корӧмъясыс? Неуна. Ӧні пыр тшӧкыдджыка корӧны дронысь видзчысян дона техника. Ыстанногыс тшӧтш вежсис: чукӧртӧмторсӧ ӧні мӧдӧдам пӧпуттьӧ машинаӧн либӧ транспорт компанияӧн. Дерт, пӧпуттьӧтӧ оз быдӧн босьт, да и транспорт компанияяслы асланыс корӧмъяс. Абу ыджда, сьӧкта да дон сертиыс, медшӧрыс — вермасны-ӧ боечьяс петавны босьтны ыстӧмторсӧ, либӧ сюрас-ӧ граница дорын кывкутысь волонтёр, коді водзӧ нуас отсӧгсӧ зонъяслы.
Таво миянӧс ёна нимкодьӧдӧ баба гожӧм. Но дзик нин регыд арыд босьтас водзӧссӧ. СВО-саяслы талун колӧны лекарство-медикамент (медвойдӧр — вируслы паныд водзсасян, дой лӧньӧдан, противошокӧвӧй да бинт-марля), газ горелка да сылы баллон, кӧтасьтӧм плащ, маскируйтчан тыв да с.в. Век колӧны лапыд ки чышкӧд да мыссян-бритчан-песласянтор, улыс дӧрӧм-гач.
Кыдз гарыштлі нин, отсӧгсӧ ыстігӧн медсясӧ кутам тӧд вылын, мый торйӧн нин колана боечьяслы. Сэк жӧ чукӧртнысӧ зілям кыдз позьӧ унджыктор, пуктам и кутшӧмкӧ гортса чӧскыдтор либӧ, шуам, Зеленечса фабрикаын вӧчӧмтор.
* * *
Бӧркыв пыдди. Воис кад вежӧртны: мирыс, олӧмыс вежсис. Миянӧс дорйысьяслы быдӧнсянь отсӧгыс зэв колана да виччысяна. Эн кольӧй бокӧ. Отсалӧй отсасьны!
<> Людмила Михайлова. Снимокъясыс авторлӧн.