Волынкаӧн ворсысь Владимир Молодцовӧс бура тӧдӧны да виччысьӧны Сыктывкарын. Ӧні сійӧ олӧ да уджалӧ Санкт-Петербургын, но быд во волӧ чужан карас. Водзті концертӧн петкӧдчылӧма «Фантастическая реальность» театрын. 2008 воын Архангельскса гастроль бӧрын сійӧ бара воӧма Сыктывкарӧ да кӧсйӧма петкӧдлыны концерт, но театрса главнӧй режиссёр Лариса Иванова юӧртӧма, мый дзоньтасьӧм вӧсна найӧс пӧдлалӧмаӧсь. Сэки налы юраныс и воӧма мӧвп петкӧдлыны концертсӧ видз вылын.
И со дас квайтӧдысь нин сылӧн волынкаыс юргӧ Сыктывкар бердса видзьяс весьтын. Куим во сӧмын коставлӧма COVID-19 пандемия вӧсна. Некымынысь петкӧдчылӧма Кӧджпом дорын, а сэсся вуджӧма лызьӧн котралан «Динамо» база сайӧ, Опытнӧй станцияса муяс вылӧ.
Кыдзи и быдысь, Владимир Молодцовӧс кывзыны волісны важ тӧдсаясыс, сылысь енбиа сямсӧ радейтысьяс, верстьӧ и челядь, кодсюрӧ вайӧдӧма и понсӧ. Майбыр, аддзыны «сценасӧ» вӧлі зэв кокньыд, волынка шыыс кыліс ылісянь. Кыдз висьталіс ворсысьыс, Шотландияса гӧраяс да помтӧм видзьяс вылын волынка шыыс разалӧ пӧ кӧкъямыс километрӧдз. Медым кывзысьяс эскисны, Владимир волынканас муніс му помланьыс да сэсянь ворсіс. И збыльысь, аслыспӧлӧс дзизган шыладыс ёнасӧ эз омӧльтчы.
Ӧтчыд сійӧ ӧтуввезйын корӧма ыстыны сылы тшак. И ӧти нывбаба збыльмӧдӧма сылысь корӧмсӧ. Владимир кӧсйысьӧма думыштны зыряна тшак йылысь шылад. Буретш сійӧс и ворсӧма миянлы му помсяньыс.
Владимир Молодцов эз сӧмын ворс, но и висьтавліс юркарсалы, кор медводдзаысь вӧчлӧмаӧсь волынкасӧ, кыдзи Шотландияын пасьтасьлӧмаӧсь тайӧ инструментнас вӧдитчысьяс да уна мукӧдтор йылысь. Неыджыд костъяс дырйи юркарса олысьяс чукӧртісны катшасинъяс да кыисны юркытшъяс.
Шотландияӧ Европаса мукӧд страна серти волынкаыс воӧма медся сёрӧн. Ирландияса мифъясын казьтывсьӧ жӧ кутшӧмкӧ военнӧй волынка йылысь, весиг серпасалӧмаӧсь инструментсӧ.
Волынкалӧн шыладыс зэв ыззьӧдана. Та вӧсна, гӧгӧрвоана, сійӧс пыртӧмаӧсь военнӧй оркестръясӧ. Шӧр нэмъясса войнаясын быд армиялӧн вӧлӧмаӧсь волынкаӧн ворсысьяс. Медым пӧ кыпӧдны салдатъясӧс кось вылӧ, тырмымӧн вӧлӧма квайт волынщик.
Тайӧ инструментыс зэв аслыспӧлӧс. Ворсысьыс шуйга киняулас кутӧ куысь вӧчӧм мешӧк. Трубка пыр сійӧ мый вынсьыс пӧльтӧ пытшкас сынӧд. Кор гырддзанас топӧдӧ мешӧксӧ асланьыс, сынӧдыс сэтысь петӧ нёльлаті. Куим трубка-бурдон пыр артмӧ зэв кузь да ӧти сяма юргысь шы. А нёльӧд трубкаыс шусьӧ чантерӧн. Сы вылын позьӧ ворсны пӧлянӧн моз ӧкмыс нота. Волынщик та дырйи вермӧ и сьывны. Ӧд тырмымӧн пӧльтны мешӧксӧ, да сэсся кинад топӧдны сійӧс. Та вӧсна татшӧм музыкантсӧ тшӧкыда корлӧмаӧсь кӧлысь-гаж вылӧ. Ӧти морт вежӧ дзонь оркестр, и донсӧ босьтас этшаджык.
Волынкаыс пӧ бур и сы боксянь, мый кадысь кадӧ позьӧ лолыштны, кор сынӧдыс ачыс петӧ мешӧксьыс. Владимир Молодцовлӧн висьталӧм серти, медся дыр сійӧ ворсӧма 25 минут, та бӧрын кык час шойччӧма.
Владимир аслас киӧн ӧш куысь вурӧма 350 татшӧм мешӧк. Но специалистъяс пӧ медся бурӧн лыддьӧны Канадаса йӧра куысь вурӧмтор.
1954 воын Эдинбург замокысь волынщикъяслӧн оркестр пластинка вылӧ гижӧма нималана «Amazing graсe» юрбитан сьыланкыв. Пластинкаыс лоӧма платинӧвӧй, сэсся кыкысь босьтӧма медвылыс места да разалӧма мир пасьтала.
Владимир Молодцов волынканас мыйсӧ сӧмын эз ворс! Шотландияса, коми войтырлысь шылад, Ирландияса XVIII нэмся марш, «Степь да степь кругом» да «Миленький ты мой» пьесаяс, Фрэнк Синатралысь «Strangers in the Night» сьыланкыв да весиг «Звёздные войны» фильмысь марш.
Музыкантлӧн висьталӧм серти, волынкаӧн позьӧ ворсны быдтор, но сьӧкыд. Ӧд, шуам, флейталӧн 3,5 октава, фортепианолӧн — 7. А Шотландияса волынкалӧн — ӧти.
Владимир вӧдитчӧ важ волынкаӧн, сы вылын пӧ ворслӧмаӧсь Мӧд мирӧвӧй война дырйи на.
Гӧгӧрвоана, ворсны волынкаӧн ӧнія паськӧмӧн некыдз оз туй. Та вӧсна Владимир Молодцов быдысь петкӧдчӧ Шотландиясаӧн. Медводз, дерт, синмад шыбитчӧ юбка. Но волынщик ӧлӧдіс шуны тайӧ паськӧмсӧ татшӧм ногӧн. Юбка пӧ новлӧны нывбабаяс, а мужичӧйяс — килт. Водзті тайӧ вӧлӧма кӧкъямыс метр кузьта ситеч тор. Сыӧ гаровтчылӧмаӧсь скӧт видзысьяс. Тайӧ вӧлӧма и паськӧм, и узьлан мешӧк-шебрас. Гӧраясті пастукыдлы гачӧн ветлыны пӧ абу кивыв, пыр и косясьлас-ротйысяс. И збыльысь, Владимир ӧтчыд ветлӧма гӧраясӧ, час джын мысти джинсыыс потӧма.
Медводдзаысь килтсӧ серпасалӧмаӧсь XVI нэмын. Буретш сэки Англияса вурсьысь важ гравюра серти «ловзьӧдӧма» паськӧмсӧ. Медводдза килтъясыс вӧлӧмаӧсь уна рӧма, быттьӧ пӧ попугай.
Килтсӧ окотапырысь новлӧмаӧсь салдатъяс. А медым некод эз сорассьы, быд полклы сетӧмаӧсь аслыспӧлӧс рӧма паськӧм. Тайӧ вӧлӧма 200 во сайын.
Владимир Молодцов кышасьӧма Гордон клан рӧма килтӧ. Патрик Леопольд Гордон вӧлӧма Шотландияса наёмникӧн. Ӧти кадӧ шведъяскӧд ӧтув воюйтӧма Россиялы паныд. Та бӧрын кыкысь веськавлӧма пленӧ. Пётр I казялӧма повтӧм морттӧ да матыстӧма ас дорас. Гордон котыртӧма Преображенскӧй да Семёновскӧй полкъяс, пӧдтӧма стрелецъяслысь бунт, вӧлӧма генералӧн да адмиралӧн. Россияса император да шотландеч вӧлӧмаӧсь вокъяс кодьӧсь. Та вӧсна рочьяслы пӧ позьӧ новлыны Гордон рӧма килтсӧ.
Владимир серамсорӧн вочавидзис нӧшта ӧти юалӧм вылӧ. Гажа юраяс пӧ тшӧкыда юасьӧны: «А мый мужичӧйлӧн килт улас?». Дерт, мужичӧйлӧн паськӧм улас кокъяс да мукӧдтор, мый и колӧ…
Килт увладорас ӧшалӧ заколка-килтпин, аслыссяма ичӧтик грузилӧ, медым тӧв нырыс эз лэпты бӧждорсӧ.
Владимир Молодцовлӧн коскас Шотландияса сумка — спорран. Сэні скӧт видзысьяс новлӧмаӧсь табак да куритчан каллян-трубка.
Кокас волынщиклӧн гольфы, а сэтчӧ дзебӧма пурт — скин-ду. 1745 воын Куллоден дорын Англияса салдатъяс пасьвартӧмаӧсь шотландечьясӧс. Та бӧрын стрӧжитӧмаӧсь новлӧдлыны сьӧр-сьыс килутш пасьтаысь кузьджык пурт. Скин-ду — тайӧ аслыссяма символ. Кӧть пӧ Шотландия и ворссис, но эз пӧкӧритчы.
Талун кӧ казяланныд Шотландияса олысьлысь веськыд коксьыс пурт татуировка, тӧдӧй, сійӧ — военнӧй. Налы сьӧрсьыныс оз жӧ позь новлыны пурт.
Владимир Молодцов пасйис, мый сы вылын абу на ставсӧ кышалӧма. Вит во сайын сійӧ вайлӧма содтӧд пинжак, вит метр кузьта плед да «папаха». Тайӧ пӧ зэв сьӧкыд костюм, кышасьны ковмас нелямын минут гӧгӧр, да и ӧтнадлы тайӧс вӧчны зэв сьӧкыд, отсасьысь колӧ.
Владимир Молодцов гижӧма да йӧзӧдӧма волынкаӧн ворсны велӧдан небӧг. Сы отсӧгӧн быдӧн сяммас велавны неуна ворсны тайӧ инструментнас. Небӧгсӧ мичаа серпасалӧма, сэні эмӧсь Англияса король Ричард Львиное Сердце, трубадур, пилигрим да «бӧръя миннезингер» кадся нотаяс.
Владимир Молодцовлӧн тайӧ дас кыкӧд небӧг. Таӧдз сійӧ йӧзӧдіс флейтаӧн ворсны велӧдчан, партитура лыддян да мукӧд небӧг.
<> Николай РАЗМЫСЛОВ. Снимокъясыс авторлӧн.