Сыктывдін районса Ыб сиктын уна челядя Шатов семьяын коді кытчӧ сӧмын оз пырӧдчы, мыйӧн сӧмын оз ноксьыны! Та йылысь паськыдджыка и висьталам.Олӧмаӧсь орччӧн, а ӧта—мӧдсӧ абу казявлӧмаӧсь
Александра уджалӧма лавкаын вузасьысьӧн, а Николай — сиктса котельнӧйын старшӧй мастерӧн. Ӧтчыд мужичӧй локтӧма сельмагӧ ньӧбасьны. Кыв бӧрся кыв, тадзи и тӧдмасьӧмаӧсь.
—Ме сэки буретш ньӧби сиктын патера. Коліс тэчны ва да би арталан счётчик, мыйсюрӧ дзоньталыштны-выльмӧдны. А Николай — киа-пода да сибыд-восьса. Некор эз пыксьыв отсӧгысь, шуам, розетка пуктыны ли сантехника ладмӧдны. Ютӧм, куритчытӧм да уджач мужичӧйыд сиктад лыда. Коркӧ сэсся кори рытнас ӧтлаын ужнайтыштны да, сэксянь эг нин янсӧдчылӧй, — висьталӧ ань.
Николайлы жӧ сьӧлӧм вылас воӧма Александралӧн збойлуныс. Ӧнӧдз муса пӧлыслы висьтавлӧ, чӧв-лӧнь кӧ пӧ вӧлін, ӧтлаынтӧ миянлы гажтӧм лои.
Быдӧнлӧн аслас этш—ӧбича
—Миян быдмӧ нёль челядь, и ставныс найӧ торъялӧны ӧбича-этшнас. 12 арӧса Артём семьяын медся ыджыд да зільӧ отсасьны горт гӧгӧрын и чой-вокыскӧд ноксьӧ. Радейтӧ программируйтны да ворсны футболӧн. Сійӧ жӧ кывкутӧ гортысь лӧп-ёг петкӧдӧм вӧсна.
Кӧкъямыс арӧса Матвей инас ӧшйывтӧм, век мыйкӧ сыкӧд лоӧма. Сійӧ кывкутӧ чача идралӧмысь, ас местаас иналӧмысь. Ыджыдджык воксӧ зэв ёна радейтӧ, сы вылӧ видзӧдӧмӧн быдмӧ-сӧвмӧ, чӧскыдторйӧн юксьӧ-гӧститӧдӧ.
5 арӧса Валерия — миян принцесса, сійӧс медся ёна лелькуйтам. А медся ичӧт Степанлы арӧс да ӧкмыс тӧлысь на. Кужӧ сӧмын машинаӧн ворсны да чача шыблавны-разӧдны, — нюмъялӧ уна челядя шуда мам.
Артём йылысь колӧ торйӧн висьтавны. Зонка водзмӧстчӧ «Движение Первых» ӧтмунӧмын. А мамыс сэн пасйысьӧма наставникӧн. Александра быдторйын отсалӧ пиыслы, туйдӧ-ышӧдӧ сійӧс петкӧдчыны быдсикас фестивальын, форумын да конкурс-ордйысьӧмын. Колӧ кӧ, ыззьӧдӧ ставнас семьясӧ.
—Ми ветлім нин Интаӧ петкӧдчыны «Родные-Любимые» Арктикаса семьяяслы медводдза форумын. Артёмкӧд вермим Москваын «Движение Первых» фестиваль вылӧ ветлӧм могысь конкурсын да июнь 1-2 лунъясӧ вӧлім сэні Коми Республикасянь делегацияын. Июнь 12 лунӧ пырӧдчим Сыктывкарса Мичурин нима паркын «ЭкоДом — Республика Коми» семьяяслы экофестивальӧ, — висьталӧ Александра.
Бӧръя вермӧмъяс лыдын — Сыктывдін районын «Движение Первых» ӧтмунӧмӧн котыртлӧм «Неделя добра» акцияын мӧд места. Май 18-25 лунъясӧ семья-котыръяслы коліс збыльмӧдны доброволеч удж нёль нырвизьын: патриотизм, социальнӧй, экология да зооволонтёрство.
А нӧшта Шатовъяс босьтісны «Медся лыддьысьысь семья» районса конкурсын нёльӧд места. Ордйысьӧмсӧ котыртлісны май шӧрын. Сэні вынсӧ видліс Выльгортысь, Зеленечысь, Паджгаысь да Ыбысь вит семья. Командаяслы ковмис вочавидзны коми легенда-предание, гижысь да гижӧд-юбиляръяс, Коми Республикаса да Сыктывдін районса история кузя 70 юалӧм вылӧ.
Александралӧн висьталӧм серти, медся уна да дзик быдтор йылысь семьяас лыддьысьӧ Матвей. Валерия радейтӧ, кор сылы лыддьӧны. Батьыс бӧрйӧ политикакӧд йитчӧм книга-журнал, а Александра — нывбабаяслы романъяс.
Висьтавны ставсӧ восьсӧн
—Челядьӧс сьӧкыдджык вӧлі быдтыны, кор кык кага на вӧлі. Нёльӧннад тӧдчымӧн кокньыд нин: ыджыдджыкъясыс отсасьӧны, тӧждысьӧны посниджыкъяс вӧсна, — гӧгӧрвоӧдӧ ань. — Эмӧсь-ӧ менам педагогика боксянь гусяторъяс? Кага кӧ корӧ дона «гаджет», вӧзъя сылы мӧдтор. Ыджыд пиӧй, шуам, кӧсйӧ мотоцикл, но арлыд сертиыс сылы оз на позь сійӧн журъявнысӧ. Та вӧсна мӧвпалам ньӧбны электровелосипед. Нӧшта на ме век кора челядьӧс висьтавны ставсӧ восьсӧн, мед кӧть кутшӧм таысь абу шог. Шуа налы, мися, век доръя тіянӧс, но меным колӧ тӧдны, кыдзи збыльысь ставыс вӧлі.
Быд гозъя моз Шатовъяс первойсӧ велалӧмаӧсь ӧта-мӧд дораныс. Бур, Александра ладмӧдчыны кужӧ. Тадз жӧ вӧчӧ и челядьыскӧд, сяммӧ лӧньӧдны-такӧдны найӧс.
Шудыс — сӧгласа олӧмын
Шатовъяс радейтӧны ужнайтны семьянас. Тайӧ налӧн традиция. Гаж-праздник лунъясӧ волывлӧны и пӧль-пӧч. Чӧскыд «банкет» дасьтӧмысь да жыр мичмӧдӧмысь кывкутӧ Александра. Артём пӧжалӧ блин, а Светлана Геннадьевна ыджыд мамыс нуӧдӧ быдсикас конкурс-ордйысьӧм.
Весь лунӧ семьянас ветлывлӧны чери кыйны. Таво гожӧм кӧсйӧны ветлыны шойччыштны Кировӧ. Водзӧ вылӧ мӧвпалӧны кыпӧдны ыджыд гаражӧн ас керка да ньӧбны машина, кытчӧ тӧрасны став семьянас.
Александра серти, мед семьяын олӧмыс вӧлі шуда, колӧ ладмӧдчыны, ӧта-мӧдлы ньылыд мунны.
—Дерт, овлӧ, и ми пинясьлам бон-бус, но бӧрыннас быть бурасям, кутчысьлам да прӧститам ӧта-мӧднымӧс, — висьталӧ Александра Шатова.
Диана СКАЛАЦКАЯ.
Комиӧдіс Елена ПЛЕТЦЕР. Снимокъясыс ШАТОВЪЯСЛӦН гортса архивысь.