Садьми, синмӧй эз на воссьы, но юрын чужӧны нин казьтылӧмъяс, йӧктӧны быттьӧ, кадыслӧн тэрыб кытшын бергалӧны ме водзын. Таысь меным и гажтӧм овлӧ – он нин бергӧд бӧрӧ кольӧмасӧ да, и лов вылын муслун чужлӧ – талун менам паплӧн чужан лун! Юбилей! Он лысьт весиг думыштлыны, кымын арӧс сылы тырӧ. Да и оз ков та йылысь думайтны. Бурджык мӧдтор йылысь…
…Менӧ, дзик на ичӧтикӧс, папӧ кыпӧдліс вылӧ-вылӧ, пуксьӧдліс шкап вылӧ. А сэсся юавліс: «Но, кыдзи? Ад-дзан Москвасӧ?» И ме тэрыба ӧтарӧ-мӧдарӧ бергӧдлі юрӧн да сюся видзӧдалі гӧгӧрбок, мед эськӧ удитны жӧ татшӧм вылісяньыс кӧть нин син пӧлӧн аддзывны Москвасӧ…
…Вӧрысь локтіс да пер-йис зепсьыс неыджыд ёк-мыль, мыччис меным: «Тайӧ тэныд кӧч гӧснеч». И меным сэки выйӧн мавтӧм, брезентысь паськӧм кӧра сьӧд нянь шӧрӧмсьыс чӧскыдджыкыс нинӧм эз вӧв…
…Бать дача кыпӧдӧ. Керкасӧ лэптӧма нин, вевттьӧны. Ме тшӧтш сэні, вылісяньыс ӧд сэтшӧм ылӧдз тыдалӧ. И тӧвруыс чужӧмад инмӧ, и стружитӧм чаг ду-кӧн ӧвтӧ.
–Папӧ, мый меным вӧч-ны?
–Мун мамыдлы отсась.
–Ог! Ме кӧсъя тэныд тані отсасьны.
–Но, сідзкӧ, на мӧлӧт, кутышт.
–Папӧ, ме ӧд тэныд бура отсася?..
…Шойччан лун. Асыв. Позьӧ на водзӧ узьыштны. Унзільӧн на ӧдзӧс дорысь кыла шыяс. Папӧ лӧсьӧдчӧ кытчӧкӧ мунны. Кытчӧ? Метӧг? Здук кежлӧ чӧвла – мый вӧчны? Сэтшӧм окота вӧтӧс помӧдз видзӧдны, вольпасьын на бергалыштны, а сэсся мультикъяс видзӧдыштны, аканьӧн ворсыштны. Но ӧдйӧ чечча да ко-тӧрӧн нин горза: «Папӧ, виччысьышт менӧ, ме тэкӧд!». Тэрыба паняла рок, а папӧ, паськӧма нин, дӧзмытӧг виччысьӧ ӧдзӧс дорын.
И со ми кыкӧн нин мунам кок улын дзуртысь лым вывті. Сійӧ оз радейт киӧн кутчысьӧмӧн ветлыны, но меным, ичӧтикыдлы, лэдзӧ кутчысьны чуняс. Окота горӧдны: «Папӧ, ме радейта тэнӧ!». Но мыйла горзынысӧ? И сідз ӧд гӧгӧрвоана…
Мыйта казьтылӧм! Мыйта челядьдырыс кольӧма миян вежӧрӧ, сьӧлӧмӧ! Дерт, и папӧлӧн уна жӧ аслас ичӧт-дырсьыс – посни войтырлӧн ставныслӧн челядьдырыс шуда, кӧть эськӧ война да сы бӧрся воясӧ чужлӧм кагаяслӧн ичӧтдырыс сьӧкыд вӧлі. Чужлӧма Кӧрткерӧс районса Ыджыдвидз сиктын, семьяас дас нёльӧд кагаӧн вӧлӧма. Нёльӧд классӧдз и велӧдчылӧма, а сэсся ыстӧмаӧсь школалы пес дасьтыны. Сы бӧрын колхозӧ пырӧма. Тӧвнас кызвын колхозниксӧ кер пӧрӧдны мӧ-дӧдлӧмаӧсь, кӧдзыд бара-
кын овлӧмаӧсь. А гожӧмнас плугаралӧма – гӧр вылын пукалӧ, кор колӧ – кыпӧдыштлӧ амысьсӧ, кор колӧ – лэдзыштлӧ.
19 арӧсӧн мунӧма армияӧ. Матӧ нёль во служитӧма. ГДР-ын. Радӧвӧйӧн. Снайперӧн. Армия бӧрас кольч-чӧма Сыктывкарӧ. Изйӧн туйяс вевттьӧма-вольсалӧма. Велӧдчӧма копёрса машинистӧ. И нелямын витысь унджык во уджалӧма ӧти предприятиеын. Грамотаыс да аттьӧалана гижӧдыс сы мында, мый тырмас ыджыдкодь патера шпалеравны наӧн.
Вокӧс и менӧ удж вылас сьӧрсьыс босьтлывліс, лэдз-ліс и копёр кабинаас пукалыштны, мӧлӧтсӧ заведитлыны. И со тэ, сэтшӧм ичӧ-тик, пукалан мӧлӧтлӧн кучкалан шы, мазут дук пиын да кылан асьтӧ ыджыд стрӧительӧн. Но воккӧд ми эг мунӧй сылӧн кок туйӧд, тыдалӧ, ичӧтсянь аддзим да, кутшӧм сьӧкыд тайӧ уджыс.
Мый менӧ шемӧсмӧдӧ: ог тӧд, стрӧйка вылас кыдзи найӧ сёрнитӧны ас костас, но батьсянь понъясян кыв ме некор эг кывлы. Мед-ыджыд пинялӧмыс сылӧн – грекӧ эн вӧйт. Но и сэк меным чайтсис, медся ыджыд лёкторйыс, мый сійӧ вермас вӧчны – омӧля мӧвпыштны ме йылысь.
Папӧкӧд лӧсьыд карті ветлӧдлыны: «Кор тайӧ керкасӧ кыпӧдам вӧлі… Тайӧ уличаса став керкаас сюръя-сваясӧ тувъялім… Войдӧр тані вӧлі…» Сюрас-ӧ керка, кӧні сійӧ эз уджавлы? А школа, детсад?
Кольӧм гожӧм футболлӧн фанатъяс босьтчылісны каршӧрса «кытшысь» стеласӧ вӧрзьӧдны, а папӧ шуис: «Нинӧм сыкӧд оз ло. Ми сійӧс зумыда сувтӧдім».
Сійӧ важӧн нин пенсионер, но весь овны оз вермы. Дачаясын Захарович – «первый парень на деревне». Сійӧс пыдди пуктӧны, сыкӧд сӧветуйтчӧны. Быдӧнлы дась отсавны: сиптыны, киськавны, видзӧдыштны… Рӧсаданас, урожайнас быдӧнкӧд юксяс. /гуречыс папӧлӧн майын нин быдмӧма, помидорыс гӧрдӧдӧ, а капустаыс сы ыджда, мый пытшсьыс и збыльысь верман пузчужӧм кагатӧ аддзыны. И ставыс – уджачлунысь да старайт-чӧмысь.
И мед сійӧ пӧль нин, а меным век сійӧ – папӧ:
ыджыд да ён, абу уна сёрниа, шмонитысь да зептас внук-внучкаыслы кампета.
Папӧ серти тыдалӧ, мый кывнад челядьтӧ он быдты-велӧд. Нимкодь казявны, мый меын вель унатор – папӧсянь. И сылӧн помтӧм радейтӧмысь менам быдмӧны бордъяс, и окота овны. А папӧй менам – Закар Иван, Иван Захарович Игушев…
Людмила Игушева.
Талунъя «Коми му» газетысь, кодӧс позьӧ судзӧдны пошта пыр, позьӧ ньӧбны «Ордым» лавкаын. Медым лыддьыны электроннӧй версия, личкӧй татчӧ. Эмӧсь кӧ юалӧмӧяс, гижӧй komi-kerka@ya.ru.