Меным рӧдвужӧй да ёртъясӧй шуӧны, мый ме скӧр. А ме абу скӧр – ме справедливӧй.
Вот, шуам, миян странаын вичмӧдӧны уна социальнӧй отсӧг, и тайӧ дзик збыль. Но тайӧ отсӧгсӧ тшӧкыда босьтӧны оз сійӧ йӧзыс, кодлы тайӧ збыль колӧ, а найӧ, кодъяс кужӧны наянитны. Менӧ, шуам, беситӧ «поощрение безработицы». Да, олӧмын быдтор овлӧ: уджтӧг колин да, колӧ отсӧг. Ме ачым пандемия дырйи кольлі уджтӧг. Но тайӧ вӧлі куим тӧлысь, а мукӧдыс олӧм джынсӧ уджтӧмалӧны. И налы таысь вештысьӧны!
Помнита, Сыктывкарса университет ӧтуволанін дорті пыр ветліс ӧти юысь, коді кораліс сьӧм. И коркӧ сійӧ матыстчис ме дорӧ. Дерт, отчитайті. Мися, ме – том ныв – велӧдча да уджала, а тэ – киа-кока мужик – менсьым деньга дзайган! Яндысьтӧм бугыль!
Дерт, менам дивитӧм бӧрын сійӧ Америкаса киноын моз миллионерӧн эз ло. Но ті тӧданныд, сійӧ век на менӧ помнитӧ. А коли нин дас во. Неважӧн аддзывлі, вӧлі пырӧ лавкаӧ, и ме видзӧдлас сертиыс гӧгӧрвои, мый сійӧ менӧ абу вунӧдӧма.
Мӧд беситанатор – патера сеталӧм. Ме абу озыр семьяысь. Ме ачым ньӧби ипотекаӧн. Менам бать-мам, ыджыд бать, ыджыд мам нэм чӧж мырсисны Войвылын. Но найӧ некор Краснодарысь некутшӧм патера эз виччысьны. Войвывса каръясын жӧ йӧзыс тшӧтш удждон босьтісны, найӧ керка эз лэптыны, налы государство сідз патера сетіс, пенсияныс кык пӧв ыджыд. И со налы бара – на! Мыйысь сэтшӧма чеченитӧны? Тіянӧс оз на горзьӧдлы?
Нӧшта – керка-патераысь вот. Шуам, ньӧби 2 миллион шайтысь патера, кодӧс вузаліс морт, кодлы тайӧ патерасӧ государство вичмӧдіс. Ме вешта банклы прӧчентсӧ (удждыси да) мӧд патера джын дон. И нӧшта на государстволы должен, мый менам тайӧ юр сюяніныс лои? Да тайӧ жӧ, веськыда кӧ шуны, лохотрон. Мед кык пӧв уна вештасны найӧ, кодъяс ас кадӧ патерасӧ бесплатнӧ государстволысь босьтісны, а сэсся на и вузалісны. А сиктын ачыд пӧрӧдін вӧр, лэптін керка, да уджйӧза на колин. Шензьыны ог вермы.
А сідз шусяна соцвыплатаяс? Коми сиктын чурка деньгаӧн шуӧны. Збыль, ӧтка мамъяслы сетӧны душ-мӧд во. Мед кӧ шуасны скӧрӧн, но ланьтӧмӧн ог ов: мыйла эськӧ водан сыкӧд, коді оз кӧсйы отсасьны быдтыны?
Либӧ судзсьытӧма олысь семьяяс. Тані, кыдз шуласны, тшӧтш беддьыс кык пома. Эм уджач семьяяс, но удждоныс ичӧт, а кокньӧдъясӧн оз вӧдитчыны. Мыйла? Да сы вӧсна, мый урчитӧмсьыс ӧти шайтӧн унджык нажӧвитӧны. А мӧдъяслы вештысьӧны «конвертын», налӧн куим патера, куим иномарка – и найӧ малоимущӧйяс. Дармоедъяс!
Студенталігӧн вӧлі позянлун босьтны бура велӧдчӧмысь соцстипендия (ог тӧд, ӧні эм али абу). Некымынысь весиг университетсянь стипендия босьтлі. Нӧшта уджалі промоутерӧн лавкаын, сы вӧсна мый ме деньга вылӧ горш.
И сідз, асывсянь рытӧдз велӧдча да уджала. Тшӧтш и вӧскресенньӧӧ, мед мамлысь сьӧм не корны (сійӧ менам честнӧй, Пожӧгса совхоз пыкысь бухгалтер). И тӧданныд, душ-мӧдысь меным соцстипендияыс эз вичмы, сы вӧсна мый лавкаыс честнӧя вештіс вот, да тыдаліс, мый менам эм содтӧд сьӧм. Сідзкӧ, колӧ вӧлі либӧ лёка велӧдчыны, либӧ не уджавны. И унаӧн вӧлі тадзи вӧчӧны.
Кутшӧм кывкӧртӧд позьӧ таысь вӧчны? Колӧ лоны либӧ дышӧн, либӧ тупӧйӧн, но наглӧйӧн (!), мед босьтны соцподдержка.
Наталья Шахова.