Комиын войтырлӧн Ёртасян керкаын регионса юралысь Владимир Уйба аддзысьліс военнӧй спецоперация (СВО) вылӧ мобилизуйтӧмаяслӧн рӧдвужкӧд да вочавидзис налӧн юалӧмъяс вылӧ. Пресс-залас чукӧртчыліс 280 кымын морт. Видеойитӧд пыр бать-мам да гӧтыръяс вермисны шыӧдчыны и республикаса кар-районсянь. Владимир Уйбаысь кындзи налӧн юалӧмъяс вылӧ вочавидзисны Коми Республикаса военнӧй комиссар Дмитрий Федин, министерство-ведомствоясӧн веськӧдлысьяс, право дорйысьяс да общественнӧй котыръясын водзмӧстчысьяс.
Медводз юралысь юӧртіс, мый ветлӧма СВО нуӧданінӧ, кӧні аддзысьлӧма миян республикаысь мобилизуйтӧмаяскӧд да сетӧма налы содтӧд кӧм-паськӧм да сёян-юан.
– Ми волім унджыклаас, кӧні меститчӧмаӧсь миян землякъяс. Ӧні тӧда, кутшӧм серпасыс Кременнаяын, Сватовоын.
Кодсюрӧ норасьӧ, зонъяс пӧ узьлӧны кын му вылын. Ме татшӧмсӧ эг аддзыв. Быдлаын лӧсьӧдӧма кӧрт пача блиндаж. Сэні сэтшӧм шоныд, мый салдатъяс узьлӧны улыс дӧрӧм кежысь. Но дневальнӧйыс лун и вой пачсӧ ломтӧ да, кӧртыс ӧдйӧ сотчӧ. Та вӧсна корисны содтӧд кӧрт пачьяс. Республикаын ми дасьтам сідз шусяна реестр, кытчӧ пыртам предприятиеяс, кодъяс вермасны отсавны передӧвӧйын воюйтысьяслы асланыс вӧчӧмторъясӧн. Кӧрт пачьяс кузя сёрнитчим нин Интаса предприятиекӧд. Мукӧд коланаторсӧ тшӧтш мӧдам ньӧбны асланым республикаын да татшӧм ногӧн отсалам татчӧс предприятие-котыръяслы.
Зонъяс передӧвӧйын оз тшыгъявны, но кор сёянсӧ кыськӧ вайӧны, гӧгӧрвоана, сійӧ абу нин пӧсь, а шоныд. Ньӧбам зонъяслы сідз шусяна полевӧй кухняяс, медым асьныс пусисны-пражитчисны. Чайта да, на пӧвстын эм шыд да рок пуысьыд. Сватовоӧ волігӧн сэні эз лыйсьыны, та вӧсна военнослужащӧйяс вермисны ветлыны тшӧтш орчча сиктса лавкаӧ.
Кыдз найӧ висьталісны, вӧлӧгаыс тырмымӧн. Медводз пӧ номсасям град выв пуктасӧн, медым кӧдзыд поводдя вӧсна немтор эз кынмав. А шыдӧс, макарон, чериа да яя консерв банкаяса кӧрӧбъяссӧ тэчӧмаӧсь блиндаж дорас.
Кык ыджыд автобус тыр ми вайим налы содтӧд шоныд кӧм-паськӧм: носкисянь «камуфляжӧдз». Зонъяс весиг чуймисны. Мыйла пӧ вайинныд? Дембель вылӧ? Видзӧда да, ставныс найӧ татшӧм жӧ шоныд паськӧмаӧсь.
Кор зонъясӧс ыстісны сідз шусяна слаживание вылӧ, налӧн вӧлі зэв уна юалӧм. Талун унджыкыслы ставыс гӧгӧрвоана. Корисны ӧтитор – эн пӧ эновтӧй матыссаясӧс, отсалӧй налы. Ми тадзи и вӧчам, – висьталіс юралысь.
Та бӧрын мобилизуйтӧмаяслӧн бать-мамлӧн лоис позянлун шыӧдчыны Владимир Уйба дорӧ. Юасисны черӧдӧн: куимӧн залсянь, сэсся сы мындаӧн жӧ – районсянь. И тадзи куим час чӧж.
Медводз кыпӧдчис мужичӧй да элясис, вывті этша кад пӧ сетісны пилы чукӧртчыны туйӧ: талун пӧ воис пӧвестка, а мӧд лунас нин мунӧмаӧсь Сыктывкарысь. Эз пӧ удит гижны дӧверенносьт.
Владимир Уйба гӧгӧрвоӧдіс, оланпас серти пӧ мобилизация дырйи чукӧртчӧм могысь сетсьӧ сутки. Сэсся пиныд пӧ ӧд абу кага, мыйла комиссияыслы эз юӧрт, эм кӧ кутшӧмкӧ мытшӧд.
Дӧверенносьт кузя юалӧмыс вӧлі унасянь, та вӧсна юралысь тшӧктіс чинаяслы кутны тайӧс син уланыс. Сылӧн висьталӧм серти, став документ-кабаласӧ позьӧ гижны аслыс мобилизуйтӧмаыслы да сетны командирыслы. И мӧдарӧ, мый колӧ лӧсьӧдны тані, тшӧтш ыстасны часьтса командирыслы.
Том мортлӧн батьыс сідзжӧ юӧртіс, мый пиыслӧн служба нуӧданінын ставыс лёк. Та вӧсна регионса юралысь вӧзйис сылы ветлыны СВО нуӧданінӧ.
– Декабрь 6 лунӧ ме бара мӧдӧдча сэтчӧ да босьта тшӧтш тіянӧс. Асьныд сэні аддзысьланныд зонъяскӧд да сёрнитанныд, видзӧдланныд, кыдзи олӧны да дорйӧны Аймунымӧс. Ме тӧрыт на аддзысьлі накӧд, да висьталісны, на пӧвстын пӧ эм кык зон, кодъяс зэв ёна кӧсйӧны гортаныс. Та вӧсна и гижӧны бать-мамыслы да гӧтыръясыслы нинӧм абусӧ. Та вӧсна кора ветлыны мекӧд. Ме водзвыв юӧрта, – висьталіс Владимир Уйба.
Мобилизуйтӧмалӧн батьыс кӧсйысис ветлыны.
Ӧти ань норасис, некыдз пӧ ог вермы звӧнитны фронт вылӧ пилы. Дас лунас кӧ пӧ ӧтчыд сёрнитам, бур нин. Мӧд юӧртіс, салдатъяс пӧ ӧта-мӧдыскӧд оз вермыны сёрнитны да, тыртчӧмӧн ньӧбӧмаӧсь кык сюрс шайта рацияяс.
– Он кӧ вермӧй звӧнитны, тайӧ и бур. Ӧд сэні абу «учебка», кысянь позьӧ быд здук звӧнитны. Передӧвӧйын телефоныс оз уджав. Тайӧс вӧчӧма, медым миянлысь военнослужащӧйясӧс эз казяв вӧрӧг. Ӧд звӧнитігас связь вышкасьыс сигналсӧ вермасны кокньыда кутны и Украинаса связистъяс да стӧча тӧдмавны, кӧні пукалӧ звӧнитысьыс. А, сідзкӧ, сэтчӧ пыр жӧ мӧдасны лыйлыны пушка-ракетаӧн. Сэсся кыйӧм номер сертиыс гӧтырыслы, бать-мамыслы вермасны звӧнитны ылӧдчысьяс, повзьӧдчысьяс, террористъяс да мукӧд.
Ме и водзті унаысь вӧлі передӧвӧйын. Тӧда, салдатӧс колӧ могмӧдны став коланаторнас. Афганистанын полевӧй поштаысь ӧтдор немтор эз вӧв. Оз позь ворсны «войнушкаӧн». Торъя рацияяс эмӧсь командирлӧн, техниклӧн да связистлӧн. Мукӧдыслы сійӧ оз и ков.
Нӧшта ӧтчыдысь тӧдчӧда, быд сигнал вермасны кыйны. Сэсся рацияыслӧн, квадрокоптерлӧн фронт вылын, кыдз висьталӧны специалистъяс, эм торъя сигнал-код. Найӧс кылӧны да аддзӧны сӧмын миян военнӧйяс. А мӧдан кӧ сюйсьыны кутшӧмкӧ бокӧвӧй рацияӧн да квадрокоптерӧн, пыр и казяласны да лыйласны.
Ӧти академияса командир, кӧні слаживание вылын вӧліны миян республикаса том йӧз, корис 13 татшӧм радиостанция. Миянӧс пӧ регыд ыстасны, а миноборонылӧн базаысь эг на удитӧй босьтны. Ми аддзим татшӧмсӧ да ньӧбим. И эг кык сюрс шайтысь, а ёна донаджыкӧс. Ми сёрнитчим став базаыскӧд, кысянь могмӧдӧны слаживаниеӧ пырӧдчысьясӧс, медым, мыйкӧ кӧ оз удитны босьтны миноборонылысь, юӧртӧны миянлы. Бронежилетысь да каскаысь ӧтдор ставсӧ позьӧ судзӧдны да ньӧбны, – висьталіс регионса юралысь.
Интасянь ӧти ань юӧртіс, мый слаживание дырйи зонъяслы абу сетӧмаӧсь чер-пила ни кӧрт зыр.
– Ставсӧ налы сетасны СВО нуӧданінын. «Учебкаын» бронежилет, каска, кӧрт зыр да чер-пила оз ков. Найӧ сэні велӧдчӧны лыйсьыны дась окопын. Но воюйтанінӧ ставсӧ тайӧс ыстам. Гӧгӧрвоана, сэні татшӧм инструментыд ёна колӧ. Топыд йитӧд кутам подразделениеясса командиръяскӧд, кӧні эмӧсь Коми Республикаса военнослужащӧйяс. Мый налы оз тырмы, могмӧдам, – тӧдчӧдіс Владимир Уйба.
Уна юалӧм вӧлі и салдатъяслы да налӧн рӧдвужлы лекарство ньӧбӧм, врач дорӧ шыӧдчӧм да бурдӧдчӧм йылысь. Сідз, ӧти ань юӧртіс, Ленинград обласьтын пӧ зонъяс висьмӧмаӧсь.
– Слаживание дырйи мобилизуйтӧмалӧн дзоньвидзалун вӧсна кывкутӧ воинскӧй часьт. Ми тӧдам Ленинград обласьтын висьмӧмаяс йылысь. Вӧзйылім отсӧг, но оз пӧ ков. Дерт, ковмас кӧ, бара шыӧдчам, вӧзъям аптечка, лекарство да врачьясӧс, – вочавидзис юралысь.
Бурдӧдчӧмкӧд йитчӧм уна юалӧм вылӧ ковмис вочавидзны регионын дзоньвидзалун вӧсна кывкутысь министрлысь удж вӧчысь Игорь Дягилевлы. Медучреждениеяс пӧ дасьӧсь отсавны и СВО вылӧ мунӧмаяслӧн рӧдвужлы. А Сыктывкарын ветеранъяслӧн госпитальын мӧдасны бурдӧдны ранитчӧмаясӧс.
Унаӧн юасисны контракт да ас вӧля серти мунӧмаяслы льгота да удждон йылысь.
– Мобилизуйтӧма, контрактник, доброволеч – ми некодӧс ог торйӧдӧй. Ставныслӧн ӧткодь льгота да удждон, – юӧртіс регионӧн веськӧдлысь.
Тайӧ аддзысьлігас висьталісны, кутшӧм банкса картаӧн вӧдитчӧны Айму дорйысьяс, колӧ-ӧ вештысьны детсадйысь, школаын велӧдчысьӧс вердӧмысь да уна мукӧд юалӧм вылӧ.
Бать-мам аттьӧалісны юралысьӧс налысь тӧжд-могсӧ гӧгӧрвоӧмысь да отсӧгысь. <>
Николай РАЗМЫСЛОВ.
Снимокъясыс авторлӧн да ӧтуввезйысь.