Тайӧ аньыскӧд ме паныдаси ёна висьмӧм бӧрын. Надежда Максимовна Молчанова – бурдӧдысь. Вежавидзысь да шань нывбаба, пыр тэрмасьӧ висьысьяс дорӧ.
Надежда Максимовна чужӧма Кослан сиктын 1953 воын апрель 30 лунӧ. Пувкоевъяслӧн семьяын вӧлӧма ӧкмыс челядь, Надя – медічӧт.
Мамыс, Христина Аркадьевна, сельсӧветын пелькӧдчӧма-идрасьӧма, уджавлӧма и колхозын. Кыдзи уна челядяӧс, наградитӧмаӧсь «Мам-героиня» медальӧн. Батьыс, Максим Лукич, уджавлӧма вӧрын. Сиктад олігӧн челядьтӧ велӧдӧмаӧсь быдсикас уджӧ: пес поткӧдлыны, ва ваявны, турун пуктыны. Со и Надя первой класс помалӧм бӧрын гожся каникул дырйиыс совхозын юр кыскалӧма вӧлӧн.
1970 воын шӧр школа помалӧм бӧрын Надя велӧдчӧма Воркутаса медучилищеын, сэсся уджалӧма Косланса шӧр школаын фельдшерӧн. 1976 воын верӧс сайӧ петӧма да вуджӧма овны Сыктывкарӧ, зільӧма первой номера поликлиникаын. 1976-1997 воясӧ веськӧдлӧма юркарын синтӧмъяслӧн ставроссияса котырлӧн здравпунктӧн. Ассьыс уджсӧ вӧчӧма кывкутӧмӧн, пыр зі-льӧма ас кадӧ отсавны висьысьяслы.
1997 вося апрельын Надежда Максимовнаӧс индӧмаӧсь уджавны Заречьеса медпунктӧ. Быд лун матӧ 10 километр ветлывлӧма удж вылӧ да удж вывсяньыс кор машинаӧн, а кор и подӧн. Зэрӧ кӧть лымъялӧ, лӧнь поводдяыс кӧть тӧла – колӧ мунны. Сыктыв юсӧ ковмылӧма вуджны кор йи кузя, кор катерӧн, кор пыжӧн. И пыр ас кадӧ волывлӧма удж вылӧ.
–Ытва дырйи 5-6 лунӧдз ола-узьла вӧлі Заречьеын. Корасны висьмӧм морт дорӧ, петан, а гӧгӧр ва. Пыжӧн воласны вӧлі медпункт дорӧ, брӧдни сапӧг кӧмала да, позьӧ шуны, уйӧмӧн пыра висьысь дорӧ, – казьтылӧ ань.
Асывнас нёрпалысьясӧс примитӧм бӧрын ветлывлӧма олӧма йӧз дорӧ: кодлы пӧ лекарство колӧ вӧлі нуны, кодлы укол вӧчны… И тадзи уджалӧма Заречьеын 24 во. Менам олӧма мам дорӧ, кодлы вӧлі 96 арӧс нин, волывліс жӧ укол вӧчавны. Надежда Максимовналӧн мелі кывйыс пӧ висьӧм-дойтӧ кокньӧдӧ, пыр ошкывліс фельдшерӧс менам мам Агния Ильинична.
Надежда Максимовналӧн Валерий Евгеньевич верӧсыс вӧвлӧм лётчик, пенсия вылын, но уджсьыс абу на дзикӧдз дугӧдчӧма. Гозъя быдтӧмаӧсь ныла-пиӧс. Кыкнанныс помалӧмаӧсь Санкт-Петербургса университет.
1997 воын Надежда Максимовналысь удж вылас зільӧм-водзмӧстчӧмсӧ донъялӧмаӧсь вылыс квалификацияа категорияӧн. Стажыс сылӧн 48 во. Бур уджысь пасйӧмаӧсь юркарса администрациялӧн да Коми Республикаса минздравлӧн Почёт грамотаясӧн, 2013 воын сетӧмаӧсь «Коми Республикаса здравоохранениеын почёта уджалысь» ним.
Прӧст кадӧ Надежда Максимовна радейтӧ ветлӧдлыны лызьӧн, весиг ордйысьӧмъясӧ пырӧдчывлӧма да босьтлӧма приза II места. Занимайтчӧ йогаӧн. Гожӧмнас зільӧ дачаас. Радейтӧ чери кыйны, ёнджыкасӧ гожӧмнас, кор ветлывлӧ чужан сиктас.
–Журъяла мотора пыжӧн ачым, руль сайын ветлӧдла машинаӧн, вӧдитча ружьеӧн. Томдырйи ветлывлі вӧравны. Ружьеыд сьӧкыд. Лыян вӧлі да тайкӧ он усь кок йывсьыд. Ставсӧ тайӧс вӧчны велӧдіс менӧ бать, – казьтылӧ Надежда Максимовна. – А ӧні ме лои бабушӧн да нимкодьпырысь отсася нывлы быдтысьны.
* * *
Апрель 30 лунӧ Надежда Максимовналӧн чужан лун. Ми сиам сылы, зіль да уджач, авъя да шань, йӧз дорӧ сибыд да восьса сьӧлӧма аньлы, водзӧ олӧмас быд бурсӧ:
Вояс котӧртӧны, но и мед,
А тэ кадыс вылӧ эн и видзӧд.
Тэныд сы мындасӧ он и сет,
Пыр на акань кодь том да мича.
Пыдди пуктӧны сэн и тан,
Кужан овнытӧ тай, дона мортӧй,
Серамбана киподтуя ань,
Вежавидзысь, мелі, уджысь повтӧм.
Сиам, мусаӧй, тэд кыпыд лов,
Югъялас мед чужӧмбаныд нюмӧн,
Дзоньвидзаӧн ло да бура ов,
Пӧся чолӧмалам тэнӧ чужан лунӧн!
Альбина ЗЕЛИНСКАЯ.
Заречье, Сыктывкар.