Важӧн нин кӧсйи сюрӧдчывны «Лямпиада» вылӧ, но век кыдзкӧ эз артмы. А таво удж вывсянь мӧдӧдісны вӧчны мича снимокъяс да дасьтыны гижӧд. Вӧзйисны эськӧ тшӧтш и ордйысьны, но, мися, паськыд лызь вылад некор на эг сувтлы да, татшӧм нималана ордйысьӧмӧ кужтӧг-сямтӧг ог жӧ пырӧдчы. А видзӧдны окотапырысь ветла.
Март 20 лунӧ Кӧрткерӧс районса Ыджыдвидз сиктын дас нёльӧдысь котыртлісны «Лямпиада». Во коставлӧм бӧрын татчӧ радпырысь волісны гӧсьтъяс да спортсменъяс.
Крут чойяса сьӧкыд трасса вылӧ петавны окотитіс и томулов, и верстьӧ, и олӧма. Быдвося кыпыд гажыс бара на ӧтувтіс Коми му пасьталаысь лызьӧн котравны радейтысьясӧс!
Гаж вылас воӧмаяс дорӧ чолӧмалана кывйӧн шыӧдчигӧн чина йӧз тӧдчӧдісны «Лямпиадалысь» «быдмӧмсӧ»: сиктса ордйысьӧмсянь сійӧ кыпӧдчис республика тшупӧдӧдз.
И збыльысь, майшасьтӧг позьӧ шуны, мый водзӧ на кутас сӧвмыны-паськавны миян «Лямпиада»! И воысь-во пыр унджыкӧн мӧдасны волывлыны татчӧ, кыдзи и Зӧвсьӧртысь Николай Огнёв (снимок вылын) ёртъясыскӧд.
–Руным кыпыд, ордйысьны дасьӧсь, – эскӧдіс мужичӧй.
Енэжын югъяліс шонді, трасса вылын грымӧбтіс судьялӧн лыйӧм шы – «Лямпиада» заводитчис.
Шыд да туруна тшай
Ыджыдвиддзын «Лямпиадалӧн» кыпыд руыс водз асывсянь йиджис быдӧнлы да быдлаӧ. Машина-автобусӧн чукӧрӧн-чукӧрӧн воалісны гӧсьтъяс да спортсменъяс.
Гажсӧ котыртысьяс шыльӧдісны-мольӧдісны лызь туй да лӧсьӧдісны ворсан площадкаяс.
Гӧсьтъясӧс тӧдмӧдісны чӧс туйӧн – петкӧдлісны, кутшӧм лэчьясӧн вӧдитчӧны коми вӧралысьяс, кодӧс найӧ татшӧм угоддьӧнас кыйӧны. Сулаліс тані и изьваса чом, кытчӧ быдӧн вермис пыравны юны туруна тшай да чӧсмасьны кӧр яя пӧсь шыдӧн.
А ывлаын вузасьысьяс чуксалісны-вӧзйисны и шашлык видлыны, и пуысь вӧчӧм чача да кыӧм-вурӧм паськӧм ньӧбны.
Тӧдчис, ставӧн ёна нин гажтӧмтчӧмаӧсь тайӧ праздниксьыс – ӧд коронавирус понда кольӧм во эз удайтчы «Лямпиадасӧ» котыртлыны.
Медводз – лызьӧн
Гажыс пансис 10 часын. Чина йӧз чолӧмалісны гӧсьтъясӧс да ордйысьысьясӧс, спортсменъяслы сиисны вермыны, а видзӧдысьяслы – сьӧлӧмсянь нимкодясьны тайӧ праздникнас. Уна шоныд кыв висьталісны Афанасий Габовлы, «Лямпиадасӧ» мӧвпыштысьлы да медшӧр котыртысьлы.
Афанасий Васильевич пасйис, мый воысь-во паськыд лызьӧн котӧртны кӧсйысьыс содӧ. Тавося «Лямпиадаӧ» окотитіс пырӧдчыны 450-ысь унджык морт.
Медводз ордйысисны лызьӧн ислалысьяс. Быдӧнлӧн вӧлі аслас мог – кодкӧ вермӧм ради локтіс, а кодкӧ – разряд шедӧдны. Трасса пӧлӧн сулалісны бать-мам, тренеръяс да гӧлӧс чирӧмӧдз горзісны-ыззьӧдісны быдтасъяснысӧ.
А том сьылысьясыс кӧнӧсь?
Гаж дырйиыс Кӧрткерӧс районса сикт-грездысь сьылысь-йӧктысьяс петкӧдчисны сцена вылын.
Шыладыс юргис куслытӧг, но казялі, мый концертас медсясӧ пыртӧмаӧсь сідз шусяна коми классика да роч сьыланкывъяс.
Ме абу паныд «Маръямольлы» да «Тӧдса пилотлы», ачым сьӧлӧм ыпъявтӧдз лӧз синъяса пилот йывсьыд мургывла.
Но татшӧм гажъяссӧ котыртысьяслы окота уськӧдны тӧд выланыс, мый Коми муыд озыр и том сьы-лысьясӧн, кодъяс асьныс гижӧны да йӧзӧдӧны шыладнысӧ – тайӧ и Александра Ногиева, и Евгения Удалова, и Антон Куратов, и Артемий Барсуков роча-комиа сьыланкывъяснас. Енбиа томулов йывсьыс оз жӧ ков вунӧдны.
Став медальсӧ – батя-пиянлы
Видзӧдысьяс пиысь кызвыныс матыстчисны 12 час кежлӧ, кор заводитчис вӧралан лызьӧн ордйысьӧм.
–Талун ыджыд котырӧн локтім Зӧвсьӧртсянь и ставӧн лямпаасьлам. Чайта, тані ми медся сӧгласаӧсь, – шуис Емдін районысь Николай Огнёв.
Медводз лямпаасисны 2 километр котӧртысь мужичӧйяс. Ордйысьӧм заводиттӧдзыс аньяс кӧрталісны налы косканыс вӧньяс, кыдзи важӧн вӧчлӧмаӧсь мужичӧйясӧс вӧравны колльӧдігӧн.
Дзик пыр водзӧ петіс 102-ӧд номера спортсмен, Кӧрткерӧс районса Пӧддельнӧй сиктысь Антон Зюзев. Том морт кыдзи стартсяньыс первойӧн шутёвтіс, сідз финишӧдзыс и воис. Мӧдӧн вӧлі Антонлӧн Александр вокыс, а коймӧдӧн – Сергей Зюзев, налӧн батьныс. «Вот тайӧ да!», «Вот тайӧ Зюзевъяслӧн династия!» – шензисны-нимкодясисны ставӧн.
Ордйысьӧм бӧрын вокъяс тӧдчӧдісны, кӧть пӧ и профессиональнӧя лызьӧн ислалам, но лямпанад котӧрт-ны ёна сьӧкыдджык. Вӧлӧмкӧ, пӧшти быд во Зюзевъяслӧн семьяысь кодкӧ лоӧ «Лямпиадаын» вермысьӧн – ая-пиа быттьӧ вежласьӧны ӧта-мӧдыскӧд.
«Кытшъяссянь» «Лямпиадаӧдз»
Аньяслӧн вермасьӧмыс помасис сідз, кыдзи некод эз виччысь.
Дыркодь медводдзаӧн вӧлі Сыктывкарысь Виктория Мелина, но бӧръя крут чойсӧ кайигӧн сійӧ усис, да дзик нин финиш дорас сійӧс ордйис Кӧрткерӧсысь Кристина Гавриленко, коді и лоис вермысьӧн.
–Ме «Лямпиада» вылӧ вои Перым-Коми кытшысь, Кудымкар районысь, – сёрниӧ воим да, висьталіс Алевтина Носкова. – Водзтіджык пырӧдчылі Удора районса Йӧртымдін сиктын «Кытшъяс» фестивальӧ, а 2019 воын медводдзаысь волі Ыджыдвиддзӧ. И таво мӧдысь нин тані ордйыся. Зэв нимкодь! Лымйыс бура кутӧ, но трассаыс сьӧкыд: чойясыс зэв крутӧсь да, кокниджык вӧлі сэтчӧ кайнысӧ, а лэччынысӧ тшӧкыда пуксьӧмӧн ковмис. Ёна мудзи, но та вылӧ видзӧдтӧг, чайта, мӧд во бара на лямпаасьла.
Африкаысь гӧсьтъяс
Синмӧ шыбитчанаӧсь вӧліны Сыктывкарса госуниверситетысь суйӧрсайса студентъяс. Африкаысь воӧм гӧсьтъяс шудаа нюмъялігтыр ветлӧдлісны лым толаясӧд, сьылісны асланыс кыв вылын да весиг смелмӧдчисны пырӧдчыны лямпаӧн ордйысьӧмӧ. Египетысь Ахмедӧс пӧся ышӧдісны видзӧдысьяс, а ёртъясыс кыпыда сьылігтыр лямпатӧг котӧртісны орччӧн.
Финиш бӧрын Ахмед пасйис, кӧть пӧ унаысь усьлі, но зэв нимкодь, мый артмис помӧдз воӧдчыны.
* * *
–Бӧръя нёль восӧ ми став семьяӧн татчӧ век волывлам, тайӧ миян ичӧтик традиция нин, – висьталіс Татьяна Филиппова. – Но сӧмын видзӧдам, огӧ ордйысьӧй-котӧртӧй. Тешкодь, мый ёртъяскӧд карын аддзысьлыны кадыс оз тырмы, а тані сы мында тӧдса чужӧм! Праздникыс пыр веськалӧ шондіа лунӧ да, таысь нӧшта на нимкодь. Сьӧлӧм вылӧ воӧ гажыслӧн руыс, быдӧн нюмъялӧны, ӧта-мӧднысӧ чолӧмалӧны. Нёль арӧса нылукӧй кылӧ, кыдзи видзӧдысьяс ышӧдӧны ислалысьясӧс, да тшӧтш нин «Давай-давай!» горзӧ-тёльгӧ.
Гажсӧ сигӧртігӧн спортсменъяс водзвыв нин сёрнитісны локтан вося «Лямпиада» йылысь, дасьтысям пӧ, медым юбилея гажас пырӧдчыны вынаджыкӧн да удалджыкӧн.
«Лямпиада» вылын вӧлі Ирина Терентьева.