Таво гожӧмнас Ылі Асыввыв да Арктика сӧвмӧдан министерство дасьтіс оланпас, мый серти Арктика зонаын кутасны дон босьттӧг вичмӧдны му.
Уджтас улас веськалӧны ставнас Мурманск обласьт, а сідзжӧ Ненеч да Ямал-Ненеч кытшъяс; Комиысь – Воркута, Инта, Усинск да Чилимдін район.
Выль программа сертиыс йӧзыс вермасны дон вештытӧг босьтны семьяын быд морт вылӧ гектарӧдз му (позьӧ этшаджык, но оз унджык). Вит воӧн сэтчӧ ковмас кыпӧдны оланін либӧ лӧсьӧдны овмӧс-бизнес. Сӧмын та бӧрын мусӧ позяс асавны да, дерт, ковмас мынтыны сыысь вот.
Выльлаӧ дырджык кежлӧ овмӧдчыны окотитысьяслы позяс кӧртымавны мусӧ нелямын ӧкмыс во кежлӧ.
Оланпассӧ кӧть абу на вынсьӧдӧма, шуӧны, «Арктикаса гектаръястӧ» пӧ мӧдасны юклыны локтан вося июнь 1 лунсянь нин.
И ылькнитас миян республикаӧ ном мында йӧз! Син водзӧ сідзи и сувтӧ серпас: Россияса шӧр да лунвыв регионъясысь, а, вермас лоны, весиг и Европаысь воӧм том войтыр да олӧмаяс тойласьӧны кар-районса администрацияын ӧчередын, мед удитны кватитны мутортӧ. А гоз-мӧд во мысти, видзӧдан да, тундра-нюрын коттеджъяс кыпалӧны, вишня-яблоня дзоридзалӧ, некод оз весь ов – быдӧн кутшӧмкӧ да бизнесӧн нускӧ-ноксьӧ. Ӧти кывйӧн, мӧд Китай дай сӧмын!..
Тайӧ, дерт, гырысь чинаяслӧн, тайӧс ставсӧ мӧвпыштысьяслӧн, чайтанаыс…
Талун жӧ Комиын, арталӧм серти, олысьыс муртса 800 сюрсысь унджык: 78 прӧчентыс – карын, 22-ыс – сикт-грездын. 2020 во джынйӧн йӧзыс чинӧма 2,1 сюрс, матӧ сюрсыс мунӧма овны мӧд регионӧ. Статистика серти, йӧзыс пышйӧны ёнджыкасӧ омӧль экология да ичӧт удждон вӧсна. Кызвыныс лӧсьыд-бур олӧмсӧ корсьӧны Москваысь да Краснодар крайысь.
Абу гуся, мый миян войвыв каръясын, кытысь и пондасны разӧдны «Арктика гектаръястӧ», олӧны сӧмын найӧ, кодъяслы некытчӧ да нинӧм вылӧ муннысӧ. А китыр кольыштӧм шахтаын да мусир перъянінын важӧн нин зільӧны вахтаӧн. Воркутаын со патератӧ талун позьӧ ньӧбны… 1 шайтысь! Мед кодлӧнкӧ вежыс петіс «мирса столицаад» олӧм-вылӧм вылӧ, дон босьттӧг мутӧ разӧдны вывті этша. Йӧзыслы ӧд колӧ на уджаланін, а сідзкӧ, и судзсяна удждон. Колӧ машина-автобус, а сідзкӧ, бур туй. А мед эз майшасьны дзоньвидзалун пондаыс, колӧ сӧстӧм вӧр-ва.
Татӧг кӧть сэсся мыйта разӧд, муыс сідзи овтӧмӧн и коляс. А вӧр-ватӧ ӧнія таргайтӧмнад сэтысь пышъяс и бӧръя звер-пӧткаыс.
Анжелика Елфимова.