Сыктывкарын тавося кӧкъямыс тӧлысьӧн тыр арлыдтӧмаяс 77-ысь торкӧмаӧсь оланпас. Татшӧм 403 ныв-зонмӧс кутӧ нин син улас полиция.
Тайӧ лыдпасъяссӧ вайӧдісны сентябрь 19 лунӧ республикаса юралысьлӧн Общественнӧй приёмнӧйын «веськыд йитӧда» телефон пыр сёрнитігӧн Сыктывкарын Россияса УМВД-лӧн отделысь старшӧй инспектор Наталья Удоратина да УМВД бердса Общественнӧй котырын водзмӧстчысь Алексей Фролов.
Юркарын кольӧм воын дорысь унджык ныв-зон мӧдӧмаӧсь торкавны оланпас. Торйӧн нин майшӧдлӧ наркотикӧн да мукӧд дурмӧдчанторйӧн вӧдитчӧм. Кольӧм во кӧ таысь мыждылӧмаӧсь куим мортӧс, таво — ӧкмысӧс нин. Сідз, февральын дзебасӧ наркотик разӧдігӧн кутӧмаӧсь 17 арӧса зонмӧс. Дурмӧдчанторсӧ дзеблавны сылы отсалӧма 13 арӧса ныв. Сентябрын судлӧн шуӧм серти зонсӧ мӧдӧдӧмаӧсь дзескыдінӧ, а нывкасӧ тыр арлыдтӧмаяслӧн делӧяс кузя отдел босьтӧма учёт вылӧ.
Кыдз висьталіс Наталья Александровна, воддза дорысь ӧні оланпасъясыс чорыдджыкӧсь. Шуам, 16 арӧсаӧс кӧ медводдзаысь на кутлісны административнӧй мыж вӧчӧмысь, но школаын сійӧ вӧлі бур тшӧт вылын, полицияын учёт вылӧ эз сувтӧдлыны, тырмымӧн вӧлі сыкӧд сёрнитны. Ӧні мыж вӧчӧмысь пыр жӧ босьтӧны учёт вылӧ. Дыр-ӧ кежлӧ, тайӧ сы сайын, кутшӧм мыж вӧчӧма томуловыс, гӧгӧрвоӧ-ӧ ассьыс мыжсӧ да дась-ӧ водзӧ овны лючки. Тшӧкыдджыка татшӧмыс бӧрся видзӧдӧны 6 тӧлысь. Нинӧм лёксӧ кӧ тайӧ каднас сійӧ оз вӧч, учёт вывсьыс киритасны. Но вӧчас кӧ административнӧй мыж, содтасны нӧшта 6 тӧлысь. Кыскасны кӧ уголовнӧй кывкутӧмӧ, кывкӧртӧдсӧ вӧчас нин суд.
—Сёрнитны кӧ наркотик разӧдысь нывка йылысь, чайта, сійӧ ставсӧ гӧгӧрвоис да водзӧ вылӧ лёкас оз сетчы, — висьталіс Наталья Удоратина. — Семьяыс лючки оласнога. И нылыс, и сылӧн бать-мамыс сідз нин весьӧ-пӧрисны делӧсӧ туялӧмысь.
—Лючки семьясӧ быдӧн гӧгӧрвоӧ ас ногыс, — пырӧдчис сёрниӧ Алексей Фролов. — Унджык бать-мамыс чайтӧ, мый налӧн быдтасъясыс пӧслукманӧсь, шаньӧсь да тӧлкаӧсь. Верстьӧ лун и вой зільӧны, медым кыдз позьӧ бурджыка вердны, пасьтӧдны кагасӧ. Видзӧдан да, гортаныс быдтор эм. Но озырлун бӧрся вӧтлысигӧн вунӧдӧны каганысӧ бурас туйдӧм-велӧдӧм йылысь. Мый вӧчӧ налӧн быдтасыс школа бӧрас, кодкӧд ёртасьӧ, юасьнысӧ некор, а овлӧ, и веськодь. Бать-мам весиг оз майшасьны, кор нывныс либӧ пиукныс кытыськӧ вайӧ сьӧм.
Кыдз пасйисны экспертъяс, тыр арлыдтӧмаяс лёкас сетчӧны куим помка вӧсна. Ӧтиӧс казьтыштім нин — бать-мамлӧн веськодьлун. Мӧд-кӧ, челядь кӧсйӧны быдтор тӧдны. Тайӧ, ӧти боксянь кӧ, бур. Но кор бать-мам да велӧдысьяс оз туйдны, томъяслӧн юрӧ веськалӧ ковтӧм тӧдӧмлун. Ӧтуввезйысь ӧні быдтор позьӧ тӧдмавны.
И, коймӧд-кӧ, челядь пиысь уналы школа бӧрас инасьны некытчӧ, найӧ оз тӧдны, мый вӧчны. «Веськыд йитӧда» телефон пыр звӧнитліс ань. Гӧрд Затонын да Сьӧдкыркӧтшын пӧ томъяс тӧв чужъялӧны. Бать-мамыс налӧн сизим час асылын мунӧны юркарӧ удж вылӧ, гортаныс локтӧны кӧкъямыс час рытын. Челядьлы школа бӧрас прӧст кадсӧ коллявны некӧн. Ку-тшӧм воспитание йылысь тані вермас лоны сёрни?
Юркарын, дерт, эмӧсь кружокъяс, секцияяс, но сэтчӧ кызвынлаас ветлӧмысь колӧ вештыны унакодь сьӧм. Та вӧсна ныв-зон школа бӧрас «гажӧдчӧны» «Макси», «Июнь» да «Парма» вузасян шӧринъясын. Налӧн «ёртасьӧм» йылысь позьӧ унатор гижны. Томъяс юксьӧмаӧсь котыръяс вылӧ да ӧта-мӧдныскӧд вензьӧны, весиг косясьӧмӧдз волӧны. Сёр рытъясын чукӧртчылӧны теплотрасса вылын, юӧны сур да шум-зыкнас дӧзмӧдчӧны орчча керкаясын олысьяслы.
Наталья Александровналӧн висьталӧм серти, профилактика боксянь тыр арлыдтӧмаяслӧн делӧяс кузя отдел бергӧдӧ ыджыд удж. Таво нуӧдӧны «Лидер», «Встреча», «Контакт» да мукӧд пас улын челядькӧд удж. Полицияын зільысьяс аддзысьлӧны тыр арлыдтӧмаяскӧд, налӧн бать-мамкӧд, велӧдысьяскӧд, культура да спорт учреждениеясын уджалысьяскӧд.
—Тӧдмӧдам найӧс оланпасъясӧн, — висьталіс Наталья Удоратина. — Ӧлӧдам, мый сьӧкыд мыжӧдз томуловӧс вермас вайӧдны весиг прӧступканыс, ас кадӧ кӧ оз отсавны налы гӧгӧрвоны тайӧс бать-мамыс да велӧдысьяс.
Николай Размыслов.