Ичӧт сиктад олӧмыс югыд да кыпыд, кор эмӧсь водзмӧстчысьяс, ас бӧрсяныс бурас ышӧдысьяс, шань йӧз. Джеджим ичӧтик грезд, а гоз-мӧд воӧн сэтчӧс став олысьлӧн кыпалӧмӧн, конкурсъясӧ пырӧдчӧмӧн да вермӧмӧн бергӧдісны ыджыд удж, мед чужанінныс вӧлі сӧстӧм да овсис нӧшта на бурджыка.
2023 вося апрельын ӧтувтчисны асвеськӧдлан котырӧ, юрнуӧдысьнас бӧрйисны Тамара Александровна Напалковаӧс.
–Шӧръягса школаӧн на веськӧдлігӧн сэки Донса юралысь Василий Николаевич Нехорошев унаысь вӧзйыліс ӧтувтчыны, лӧсьӧдны асвеськӧдлан котыр, – сёрниӧ воим да, казьтыштіс Тамара Александровна. – Директорыдлӧн уджыс зэв кывкутана, став вын вӧлі сета школалы. Шмонитігмоз шуи, мися, пенсия вылӧ пета да, сэки ТОС-сӧ лӧсьӧдам. 2022 воын петі да пыр жӧ ышӧді медся водзмӧстчысьяссӧ ӧтувтчыны. Сёрнитім, бӧрйим, коді мыйысь кутас кывкутны, чукӧртім сиктса йӧзӧс да висьталім асвеськӧдлан котырлӧн тӧжд-мог йылысь. Коліс бӧрйыны юрнуӧдысьӧс, коді кутас уджавны документъясӧн, сяммас гижны проектъяс, ӧтувтас йӧзӧс уджӧ. Кывзісны да и шуисны, тэ пӧ кызсӧ вӧчин нин да, код нӧ сэсся, и ставныс бӧрйисны менӧ. Арнас и босьтчим ТОС панан уджас, а пасйысим локтан вонас.
Сиктӧ пыранінын «Тіянӧс чолӧмалӧ Джеджим!» пас. Коми серъясӧн мичмӧдісны автобус сувтланін, уліас серпасалісны му, шӧрас – айлов да ань, выліас – лэбачьяс, а медся вылас – шонді. Отсаліс ставсӧ тайӧс серпасавны Надежда Николаевна Напалкова.
Сувтӧдісны Павел Петрович Напалковӧн вӧчӧм лабичьяс. Кык воӧн лӧсьӧдісны нималана гижысь Виктор Егорович Напалковлӧн паметьлы сиӧм сквер. Сӧстӧммӧдісны-пелькӧдісны местасӧ, кералісны важ пуяс да кустъяс. Павел Петрович аслас тракторӧн гӧгӧрыс ныръяліс-шыльӧдіс, зыр-куранӧн отсасисны сиктсаяс.
Кӧртысь лабичьяс да «Ме радейта Джеджим» пас вӧчис Кулӧмдінысь Евгений Мошков. Мӧд вонас потшисны, ӧградасӧ вӧчис да брусчатка вольсаліс Павел Петрович жӧ.
Сувтӧдісны коми гижысьлӧн олан туй, сылӧн семья да сикт йылысь юӧръяса пасъяс. Садитісны дзоридзьяс, пелысь, куим ниа.
Тамара Александровна гижис уна проект, куимысь дорвыв пырӧдчис республикаса юралысьлӧн да президентлӧн грантъяса да районса конкурсъясӧ. Мӧвпалӧны вежны тылын уджалысьяслы да война кадся челядьлы сиӧм казьтылан пас. Но эзджык тырмы баллыс да, проектсӧ выльмӧдыштіс и таво бара пырӧдчис республикаса юралысьлӧн гранта конкурсӧ. Сьӧмыс вичмис, но абу на тырмымӧн збыльмӧдны дум-кӧсйӧмнысӧ. Казьтылан пасысь выльмӧдасны война вылын усьӧмаяслысь ним-овсӧ. Гижаласны изйысь плитаӧ. Сы гӧгӧр районса конкурсын вермӧмысь сьӧм вылӧ пу потшӧссӧ вежасны кӧртӧн.
Буретш тайӧ казьтылан пас дорас Май 9 лунӧ чукӧртчылӧны джеджимсаяс, быд во волӧны шӧръягсаяс, кыпыда пасйӧны Победа лун. Митинг бӧрын нуръясьӧны водзмӧстчысь аньясӧн пуӧм салдат рокӧн, нуӧдӧны ворсӧмъяс.
Джеджимын клубыс абу да, куим во дорвыв грездӧ пыранін дорын Выль во водзын лымйысь весалӧны эрд, сувтӧдӧны коз. Матӧ став олысьыс гортсьыс вайис чача, судзӧдісны гирлянда. Мичмӧдісны да кӧдзыд вылӧ видзӧдтӧг тані и гажӧдчӧны.
Кыпалісны разьны важ керкаяс дорысь потшӧсъяс. Шыӧдчылісны рӧдвуж дораныс, кӧнкӧ да коланасӧ вӧчисны и асьныс. Чужанінтӧ пӧ колӧ кутны сӧстӧма.
Кык во нин дорвыв став грездӧн пасйӧны Йӧввыв. Нырччысьяс мӧвпыштісны нуӧдны сиктса гаж, кольӧм во котыртлісны «Чолӧм, Чомӧр» праздник. Ставныс локтісны ас пӧжасӧн, ыджыд пӧртйын пуисны капуста, ворсісны, гажӧдчисны. Корлісны и Шӧръягысь сьылан котырсаӧс. Быдмӧг-дзоридзьясысь вӧчисны выставка. Гажыс ставныслы воис сьӧлӧм выланыс, да шуисны нуӧдны быд во.
Кык во нин гажъяс дырйиыс ас пӧжасӧн вузасьӧмысь нажӧвитӧм сьӧмсӧ вуджӧдӧны торъя военнӧй операцияӧ пырӧдчысьяслы отсӧг вылӧ. Вӧчавлісны сисьяс, а ӧні сьӧмсӧ ыстӧны Кулӧмдінӧ саймовтчан тыв кыысь волонтёръяслы.
–Пасъя медся водзмӧстчысьяссӧ. Тайӧ Апполинария Яковлевна да Антонида Яновна Напалковаяс, Зинаида Аипаловна Пахомова, Любовь Аипаловна Матюшева, олӧмаяс котырысь Нина Егоровна, Мария Николаевна, Анна Емельяновна да Зоя Степановна Напалковаяс. Ошка и сиктын мукӧд олысьӧс, зэв кокниа кыпалӧны быд уджӧ. Аттьӧала районса администрация, торйӧн нин юралысь Сергей Владимирович Рубанӧс. Сійӧ ёна тӧждысьӧ сикт-грездын олӧм бурмӧдӧм, казьтылан пасъяс видзӧм-выльмӧдӧм вӧсна. Унаысь нин ковмыліс шыӧдчывны сы дорӧ, и век сетӧ отсӧг-сӧвет. Воліс сквер восьтігӧн, садитіс пелысь. Видзӧдам, кыдзи быдмӧ сылӧн пуыс. Миян зэв на уна дум-кӧсйӧм, унатор на колӧ бергӧдны ичӧтик муса чужанінын, – висьталіс Тамара Александровна.
Ачыс сійӧ Сыктывкарса университет помалӧм бӧрын 40 во уджаліс челядькӧд. Кӧкъямыс во велӧдіс Озъягын, сэсся Шӧръягса школаын, 2001 восянь директораліс. Школаыс вӧлі медбуръяс лыдын.
Уна вося бур уджысь пасйисны «Россия Федерацияысь общӧй образованиеса пыдди пуктана уджалысь» нимӧн, уна почёт грамотаӧн, «95 лет муниципальному району «Усть-Куломский» Республики Коми» медальӧн.
Верӧсыс бурпырысь броткывлӧ, школаын пӧ уджалігад эг аддзылӧй тэнӧ гортын, и ӧні серпасыс эз жӧ вежсьы. Но мый вӧчан, мортыс кӧ сьӧлӧмнас висьӧ чужанін вӧснаыс. Да и верӧсыс оз кольччы водзмӧстчысь гӧтырсьыс, и кыкнан пиыс, кӧть семьянас олӧны карын, тшӧтш отсалӧны мыйӧн вермӧны.
<> Марина Дадашова. Снимокъясыс Тамара НапалковалӦн гортса архивысь.