Сыктывкарса коми культура шӧринӧн збыльмӧдан «Ӧти рӧдысь» уджтас серти пырджык котыртлӧны ӧти ова да ӧти рӧдысь йӧзкӧд аддзысьлӧмъяс. Сідз, таво чукӧртчылӧмаӧсь нин Эжва йылысь Дёминъяс, Емва вожысь Ждановъяс, Луздорысь Черныхъяс. А кольӧм четвергӧ рытсӧ сиисны грездлы – Кӧрткерӧс районса Нӧвиклы. Мыйла быдса грездлы? Да сы понда мый сэні ӧкмысдас прӧчентысь унджык олысьыс вӧлӧмаӧсь Королёвъяс. И, дерт, унджыкыс ӧта-мӧдныслы рӧдвуж.
Веськыда шуа, медводдзаысь на аддзи да шензи, ичӧт грездысь мыйтаӧн локтӧмаӧсь аддзысьлынысӧ. Абу сӧмын юркарсаяс, но и мукӧд сикт-посёлокын ӧні олысьяс. Да ӧд сэтшӧм шоныда ӧта-мӧдныскӧд варовитісны-кутчысьлісны, олӧм йывсьыс сёрнитісны да снимокъясӧн юксисны!..
Тайӧ рытӧ грездса историясӧ чукӧртчӧмаяслы казьтыштіс Ольга Анатольевна Канева (нывдырйиыс Королёва). Нӧвик панан вонас пӧ лыддьыссьӧ 1707-ӧд. 1719 воӧ пӧчинокас пасйылӧмаӧсь ӧти овмӧс.
А подувсӧ пуктысьяснас вӧлӧмаӧсь роч йӧз – тайӧ мичаинас медводдзаясӧн воӧмаӧсь Афанасий Осипович Королёв Григорий да Ларион племянникъясыскӧд.
1926 воӧ Нӧвикын 78 овмӧсын артавсьӧма 340 морт. 1930-ӧдын вӧлӧма нин школа, а 1960-ӧдъясӧ кыпӧдӧмаӧсь челядьлы сад, сыӧдзсӧ зонпосниӧс ас керкаясын видзлӧмаӧсь.
Но 1970-ӧд вояссянь йӧзыс кутӧма чинны, и 1972 воын школа-садсӧ тупкӧмаӧсь. 2000 во кежлӧ 30 овмӧсын кольӧма нин 49 морт. Ӧні грездын олӧны кӧкъямысӧн. Но биыс, ваыс и туйыс эм да, олӧмыс дзикӧдз оз кус. Весиг фермер овмӧс на зумыда кутчысьӧ.
Ольга Анатольевна казьтыштіс тшӧтш, дзоридзалан кадӧ пӧ грездса видз-му овмӧсын 100 ыжӧдз видзлісны, сыысь кындзи кукань да порсь на дай. 1980-ӧд воясын анькытш шыран завод кыпӧдлӧмаӧсь и. Ӧти кывйӧн, могмӧдлӧмаӧсь республика пасьталаын олысьясӧс.
Бӧръяпом ань лыддьӧдліс чужанінсӧ нимӧдӧмаясӧс – культураын, наукаын, мукӧд юкӧнын водзмӧстчысьясӧс. На пӧвстын – Коми пединститутын 1930-ӧд воясӧ велӧдысь Алексей Никитович Королёв, Россияса народнӧй учитель, Шойнатыса школаӧн вӧвлӧм веськӧдлысь Ангелина Михайловна Захаренко, КГПИ-ысь филология факультетса вӧвлӧм декан Татьяна Павловна Королёва, нималана ветлысь-мунысь, «Биармиа» шӧринӧн юрнуӧдысь, коч пыж вӧчысь Владимир Николаевич Королёв да мукӧд.
Та бӧрын кыв сетісны Елена Николаевна Королёвалы, коді тӧдчӧдіс 1904 восянь ӧнія кадӧдз Айму дорйысьяслысь повтӧмлунсӧ. Нӧвиксаяс водзсасьӧмаӧсь вӧрӧглы паныд и роч-японияса, и Первой мирӧвӧй, и Гражданскӧй, Великӧй Отечественнӧй да сӧветско-финскӧй войнаясын. Повтӧм воинъясӧн петкӧдлӧмаӧсь асьнысӧ и Афганистанын кось дырйи, а ӧні дорйӧны чужанінсӧ СВО-ын.
Ольга Васильевна Александрова (Королёва) тӧдмӧдіс землякъяссӧ да коми культура шӧринӧ воӧмаясӧс нёль война би пыр мунӧм Андрей Семёнович Королёв пӧльыслӧн олан туйӧн. А Зоя Михайловна Королёва висьтасис Зоя Григорьевна Жижева нывъёртыслӧн творчество йылысь. Сылӧн мича кывбуръяс вылӧ сьыланъясыс пӧ Одыбса культура керкаын концертъяс мичмӧдӧны да весигтӧ «Василей» гаж дырйи юргылӧны.
Коми Республикаса велӧдан юкӧнын тӧдӧмлун-сям сӧвмӧдан институтын зільысь Татьяна Владимировна Якубив видеосерпас петкӧдлӧмӧн казьтыштіс ассьыс Владимир Николаевич Королёв батьсӧ, коді став олӧмсӧ сиӧма видз-му бердын удж-ноклы, а Татьяна Николаевна Якимец висьталіс асланыс спортын водзмӧстчысь семьялы подув пуктысь Николай Прокопьевич Королёв бать йывсьыс.
Рытсӧ мичмӧдісны, видзӧдысь-кывзысьясӧс нормӧдлісны и гажӧдісны мича нывъяс: Сыктывкарса 26-ӧд номера школаын велӧдчысь Алиса Королёва лыддис Виктор Туровлысь «Я фильм смотрела о войне», а Ольга Ставинская ливкйӧдліс мыла сьыланкывъяс.
<> Алина Латышева. Снимокъясыс юркарса коми культура шӧринысь да «ВКонтактеын» «Мы родом все из Новика» котырысь.