Изьваын кыпыда юргис «Луд» йӧзкостса нэмӧвӧйся гаж, кодӧс дасьтӧм-нуӧдӧмӧ быд во ыджыд пай пуктӧ «ЛУКойл-Коми» котыр. А кыдзи пасйисны тайӧ праздниксӧ да кутшӧм сьӧлӧмкылӧмӧн янсӧдчисны Изьвакӧд гаж вылас волысьяс – водзӧ гижӧдын.
Изьва… Парма мойд… Кадыс тані ньӧжмӧдӧ воськовсӧ, сьӧ-лӧм – тіпкӧмсӧ, мӧвпъяс – котӧртӧмсӧ.
А олӧ тані Россияын медся ас-лыпӧлӧс войтырсикасъясысь ӧти – коми-изьватас.
Тані колӧ сюся кывзысьны сёрниӧ. Шуӧны, тайӧ му вылас пӧ 80 прӧчент олысьыс – изьватас.
И збыльысь, роч сёрниыс тані гежӧд.
Коми кывйыс зэв аслыспӧлӧс, мича да мыла. Весиг лавкаын вузасьысьяс, том да ӧнія ног вӧччӧм войтыр, варовитӧны ӧта-мӧдныскӧд изь-ватас ногӧн, мыйысь нӧшта ӧтчыд тыдовтчӧ: кывйыс ловъя.
Изьва – тайӧ этша лыда, но асьсӧ пыдди пуктысь, сӧмын ас вылас лача кутысь войтырлӧн юрсикт.
Бӧръя кадӧ Изьва йылысь тӧдӧны страна пасьтала: 2010 вося сентябрь 7 лунӧ татчӧ пуксис жугалӧм Ту-154. Пилотъяс сяммисны пуксьӧдны ыджыд самолётсӧ ичӧтик аэродром вылӧ, код бӧрся бӧръя воясас ас окотасьыс дӧзьӧритіс Сергей Сотников…
Изьва районын чужисны Олимпиадаса чемпионъяс: Діюрысь Александр Ануфриевлы Хельсинкиын гожся Олимпиада дырйи 10.000 метр котӧртӧмысь вичмис эзысь медаль, Мокчойысь Раиса Сметанина Инсбрукын Олимпиада дырйи шедӧдіс кык зарни медаль – лыжиӧн 10 километр да эстафетаын котӧртӧмын, Бакурысь Dасилий Рочев Лейк-Плесидын эстафета котӧр-тӧмын – тшӧтш зарни.
А кутшӧм мича да лов кыпӧдана гаж – «Луд»! Аслыспӧлӧслуныс сылӧн сыын, мый тані абу видзӧдысьыс, татчӧ быд локтысьӧс пыртӧны обрядӧ. Шензьӧдӧ, но весиг том войтыр воӧны карысь тайӧ гаж вылас, коді помасьӧ ломалысь бипур да чеччысь шонді югӧръяс улын йӧктӧмӧн.
Ӧні «Луд» пансьӧ парчаысь важся сарапанъясӧ вӧччӧм аньяслӧн Изьва кузя уна километр ӧтувъя мунӧмӧн.
А дас час рытын выльӧн ытшкӧм луд вылын ломзьӧны бипуръяс. Тайӧ кад кежлас став изьватас сикт-грездыс дасьтӧны ичӧтик подворьеяс, кӧні позьӧ тӧдмасьны сэтчӧс оласногӧн.
Кӧр видзысьяслӧн нэмӧвӧйся Сизяб пуктӧ чум, кӧні позьӧ пукыштны пӧсь шаньгаӧн самӧварысь тшай юигмоз. Вӧвъясӧн нималысь Мокчой да Гам котыртӧны вӧлӧн ордйысьӧм. Красноборса-лӧн подворьеын петкӧдлӧма тшӧтш Вертеплысь да Діюрлысь озырлунъяс: бурдӧдчан лӧз сёй, «ловъя» ва да дивӧ-корӧсьяс.
Сизяб таво тшӧтш лӧсьӧдӧма вӧлі кӧсйӧм збыльмӧдана пос. Ме тшӧтш вуджи поскӧдыс, мед эськӧ гуся кӧсйӧмъясӧй збыльмасны!
Уна нэм изьватас петавлісны ӧти югыд кӧка войӧ лудын войлыны. И кодкӧ кӧ веськавлас тайӧ гаж вылас ӧтчыд, пыр кутас волыны нӧшта и нӧшта…
А Изьваын кодь гырысь керкаяссӧ ме эг аддзыв сэсся некысь. Тані эмӧсь збыльвылӧ карса кодь ыджыд стрӧйбаяс, шуам, паракодчик-купеч Норицынлӧн балкон-террасаа керкаыс. Синмӧ шыбитчана мича крестьянин-миллионер Поповлӧн керкаыс, кӧні ӧнӧдз олӧны-вылӧны.
Войвывса кӧдзыдыс чуксалӧ йӧзсӧ ёртасьны.
Тані видзӧны да пыдди пуктӧны ёртасьӧмсӧ, та вӧсна и ӧта-мӧд костын йитӧдыс тані мӧд-сикас. Та понда жӧ изьватас войтыр восьсаӧсь, сибыдӧсь да шаньӧсь. Ас серти тӧда!
Илона САФРОНОВА.
«Коми му» газетысь, кодӧс позьӧ судзӧдны пошта пыр, позьӧ ньӧбны «Ордым» лавкаын. Медым лыддьыны электроннӧй версия, личкӧй татчӧ. Эмӧсь кӧ юалӧмӧяс, гижӧй komi-kerka@ya.ru.