Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. Тайӧ лунӧ 1770 воӧ Пётр Александрович Румянцевлӧн веськӧдлӧм улын роч армия вермис турокъясӧс Ларге ю дорын. Румянцев видліс войска тэчӧмын выль тактика. Сӧветскӧй армия мырддис турокъяслысь 32 ӧрудие да вӧрӧглысь лагерсӧ. Вермӧмысь Румянцевлы козьналісны Вежа Георгий нима орден.
15 июля
Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. Тайӧ лунӧ 1410 воын роч армия да налӧн союзникъяс вермисны немеч рыцаръясӧс Грюнвальдскӧй тышын. Роч армиялы ёна отсалісны литовечьяс, чехъяс да полякъяс.
13 июля
Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. Тайӧ лунӧ 1944 воын роч армия мездіс немеч-фашистысь Вильнюс. Роч армияысь пӧгибнитӧм салдатъясӧс гуалісны «Антоколь» шойнаын. Ӧні сэні 900 братскӧй гу. Вӧрӧг тайӧ сьӧкыд тышас воштіс 156 ӧрудие, став танксӧ, миномётсӧ, кӧрт туйвывса 6 эшелон, боеприпаса складъяс.
12 июля
Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. Тайӧ лунӧ 1943 воын Прохоровка дорын муніс Мӧд мирӧвӧй войнаса медыджыд танкӧвӧй тыш. Сы дырйи Роч армияӧн веськӧдліс генерал-лейтенант Павел Ротмистров, а немеч армия тышкасис Пауль Хауссерлӧн командуйтӧм улын. Г.А.Олейников гижліс: «Ми вермим тайӧ тышсӧ, миян салдатъяс 4 лун чӧж косясисны ас му вӧсна. Ёна мудзисны сӧветскӧй салдатъяс, вӧрӧглӧн […]
10 июля
Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. Тайӧ лунӧ 1709 воын Роч армия Пётр Первыйлӧн веськӧдлӧм улын вермис шведъясӧс Полтава бердса тышын. Пётр Первый лэдзис приказ: «Воинъяс! Со и воис кад, кор колӧ дорйыны Чужан мунымӧс! Оз ков мӧвпавны, мый ті тышкасянныд Пётр вӧсна. Ті доръянныд Рӧдина, ассьыныд рӧдвужтӧ, вичко да эскӧм. Оз ков повны вӧроглӧн […]
7 июля
Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. XVIII нэмын Россия да Османскӧй империя пыр мыйкӧ юкисны. 1770 воын тайӧ лунӧ Россия вермис Чесменскӧй тышын. Роч эскадралӧн вӧлі 9 линейнӧй да 1 бомбардирскӧй караб, 3 фрегат да некымын ичӧт судно. Ставнас тышкасис 6.500 морт. Турокъяслӧн вӧлі ёна унджык техника: 16 линейнӧй караб, 6 фрегат, 19 галера да […]
3 июля
Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. Тайӧ лунӧ 1944 воын «Багратион» операция дырйи сӧветскӧй войска вӧрӧглӧн горш киысь мездісны Минск кар: пырисны карӧ, гӧгӧртісны германскӧй армия, кӧні вӧлі 105.000 морт, эз повзьыны да нинӧм вылӧ видзӧдтӧг вермисны вӧтлыны кортӧм «гӧсьтӧс» асланыс му вылысь. Ыджыд отсӧг войскалы сетісны Белоруссияса партизанъяс: пасьвартісны немеч штабъяс, жуглісны вӧрӧглысь посъяс […]
29 июня
Россияса историяын вунӧдны позьтӧм лун. Айму вӧсна Ыджыд тышын фашистъяслы паныд сувтӧм партизанъясӧс да подпольщикъясӧс казьтылан лун. Партизанъяслысь водзсасьӧмсӧ котыртӧма вӧлі коммунистъяслӧн веськӧдлӧм улын. И немеч войскаӧн босьтӧм муясын сӧветскӧй йӧз ӧружиеӧн киас водзсасисны гитлеровечьяслы паныд.
22 июня
Россияын вунӧдны позьтӧм лун. Айму вӧсна Ыджыд тышын усьӧ- маӧс казьтылан лун. Тайӧ лунӧ 1941 воын Германияса фашистъяс уськӧдчисны СССР вылӧ. Гӧрд Армия эз виччысь тайӧс да пырысьтӧм-пыр эз вермы бергӧдны вӧрӧгӧс. Гитлеровечьяс босьтісны Литва, Латвия, Белоруссия, Эстония, Украина, Молдавия, матыстчисны Ленинград дорӧ. СССР-ын заводитчис зэв сьӧкыд кад. «Всё для фронта! Всё для Победы!» – […]
18 июня
Россияса военнӧй историяын вунӧдны позьтӧм лун. 1855 воын тайӧ лунӧ Севастопольын вӧрӧгӧс кык лун бомбитӧм бӧрын роч салдатъяс вӧтлісны найӧс Малахов мыльк дорысь. Вӧрӧгыс матыстчылӧма Севастопольлань 1854 вося арын нин да чайтӧма, мый крепосьтсӧ 9 тӧлысь кытшын видзӧм бӧрын кокньыда босьтасны. Но чайтӧмыс налӧн абу збыльмӧма, Севастополь карсӧ дорйис вына да повтӧм Роч армия.