«Звезда» газетӧ гижысьяслӧн аддзысьлігӧн гоз-мӧд во сайын ме юалі главнӧй редактор Эдуард Вячеславович Пименовлысь, мыйла этша гижӧны сикт-грезд, сэтысь петӧм нималана йӧз йылысь. А газетӧн юрнуӧдысьыд эз шӧйӧвош да шуис, тіянсянь пӧ, Анна Александровна, и заводитам. Со аслым и ковмис панны уджсӧ. Мыйкӧ помнита ачым, сэсся юаси сиктсалысь, школаса музейысь тӧдмалі-босьті. Вермас лоны, унатор на гижтӧм лои. Коді мый содтыны вермас, сылы позьӧ ӧд и водзӧ гижны-юӧртны.
1. Ӧнія кад
Ыджыдвидз – Кӧрткерӧс районса медся важ сиктысь ӧти. Медводдзаысь казьтылӧмаӧсь сы йылысь 1608 воын на. Ыджыдджык арлыда, гашкӧ, сӧмын Висер.
Ӧти кадӧ Ыджыдвидз пырліс Шойнаты районӧ, недыр вӧвлі и Кулӧмдін, а ӧні – Кӧрткерӧс районын. Ӧні миян районын 18 сикт (нимтісны овмӧдчӧминъясӧн) да некымын дас ичӧт грезд.
Ыджыдвидзсянь Сыктывкарӧдз 115 километр. Юркарӧ позьӧ воӧдчыны асфальт туй кузя Одыб сиктсянь ветлан автобусӧн либӧ машинаӧн, мынтан кӧ 350 шайт. Кӧрткерӧсӧдз 70 километр, сэтчӧ нуасны 200 шайтысь.
Сиктса администрацияысь пасйӧдъяс серти, 2021 вося январын Ыджыдвиддзын да матігӧгӧр грездъ-ясас олӧма 1.180 морт: Джиянын – 70, Выльыбын – 263, Зулӧбын – 109, Ыджыдвиддзын – 738.
Ас кадӧ сиктын уджалісны сберкасса, КБО (вурлісны паськӧм и кӧмкот), ПМК (мелиораторъяс видзьяс вӧчлісны). Вӧлі СССР-лы 50 во нима совхозлӧн отделение, сэсся лоис асшӧр «Большелугский» совхоз. Ӧні «Исток» СПК, кӧні уджалӧ 39 морт. Эм доротделлӧн участок.
Ыджыдвидзса школаын велӧдчӧ 100 гӧгӧр нывка да детинка. Детсадлы колӧ на босьтны лицензия, да сійӧ ӧні лыддьыссьӧ Выльыбсаӧн.
Ыджыдвидзса культура керка меститчӧ вӧвлӧм совхоз контораын, тӧрӧ сэтчӧ сӧмын 70 кымын морт. Выльӧс нин эськӧ колӧ кыпӧдны. Библиотекаыс вӧвлӧм контораын жӧ.
Клубъяс эмӧсь и Выльыбын (совхоз на кыпӧдліс) да Зулӧбын.
Уджаланінъясысь нӧшта колӧ пасйыны «КТК» компаниялысь котельнӧй. Кӧрткерӧсса потребобществолӧн уджалӧ 3 лавка (ӧні на йӧзыс шуӧны сельпоӧн). Пекарня пачын пӧжалӧны на нянь. Вузасьӧны и сизим асшӧр лавкаын.
2020 воын сиктын чужӧма 7 кага. Ыджыдвиддзын пропишитӧма 393 мортӧс, кодъяс олӧны мӧдлаын.
Сотчӧм керка местаӧ Николай Сергеевич Старцев стрӧитліс часовня. Гоз-мӧд во отец Александр службасӧ нуӧдліс сэні.
Но 2017 восянь босьтчисны дзоньтавны 1910-1914 воясӧ кыпӧдлӧм да Николай Чудотворец нимӧн вежӧдӧм вичко.
Водзмӧстчӧны таын Игушева (нывдырся овныс) чойяс: Галина, Юлия, Валентина Петровнаяс да налӧн пияныс, а сідзжӧ Нина Васильевна Попова, Вера Геннадьевна Микушева да мукӧд.
Сьӧмсӧ чукӧртӧны оз сӧмын Ыджыдвиддзысь, но тшӧтш и Коми Республикаысь да Россияысь.
Сиктын важӧн нин бура уджалӧ ветеранъяслӧн сӧвет. Водзті сэні зільлісны Анна Ивановна Попова, Нина Васильевна Симпелева. 18 во нин сӧветнас, кытчӧ пырӧ 13 морт, веськӧдлӧ Юлия Михайловна Попова. Налысь уджсӧ бура тӧдӧны и ас районын, и Коми Республикаын.
Ыджыдвиддзын ӧні олӧ 361 пенсионер, тылын 6 уджалысь, войнадырся челядьыс – 35. Таво май 9 лунӧ восьтісны Великӧй Отечественнӧй война дырйи Чужан му дорйысьяслы мемориал. Война вылӧ Ыджыдвиддзысь мунлӧмаӧсь 603 мужичӧй и нывбаба, бӧрсӧ воӧма 231 морт.
Дас во сайын сиктын тупкылісны детсад, и посни войтырӧс новлӧдлісны Выльыбӧ да весиг Сюзяыбӧ. И со 2019-2020 воясӧ сикт шӧрӧ кирпичысь кыпӧдісны 50 ичӧт кага вылӧ артыштӧм югыд, гажа детсад. Таво со заводитісны стрӧитны выль ФАП.
Сиктын олӧмыс оз на кус. Стрӧитӧны выль керкаяс. Бӧръя воясӧ дасысь унджык том семья лӧсьӧ-дісны ас овмӧс. Мӧстӧ кӧть дугдісны видзны, но кӧза баксӧмыс, петук чуксасьӧмыс кылӧ на Ыджыдвиддзын, да и чипан-индюктӧ гожӧмнад унаӧн на лӧсьӧдлӧны.
Анна Александровна Попова,
Ыджыдвидз сикт, Кӧрткерӧс р.
(Водзӧ лоӧ на).