Му шар пасьтала выль коронавирус паськалӧм понда Сыктывкарса «Мича Райда» мукӧд парикмахерскӧй-салоныс моз пӧдса тӧлысьысь дыр. Ми сёрнитім салонсӧ кутысь Галина Харитоновакӧд вылісянь тшӧктӧм серти «уджтӧмалан» кад да сьӧкыдлунъясысь петан туйяс йылысь.
Галина Васильевналӧн висьталӧм серти, «Мича Райдаын» кӧзяйкасӧ артыштӧмӧн зільӧны витӧн. Дерт, ӧні найӧ некодӧс оз шырны-мичмӧдны. А, сідзкӧ, кольӧмаӧсь нажӧткатӧг. Государствосянь бюджетникъяслы кодь отсӧгыс абу.
–И кутшӧм сьӧм вылӧ оланныд? – юалі аньлысь.
–Ме уджалысьяслы мынта аслам зептысь овны судзсьымӧн мында, – вочавидзис Галина Васильевна. – Кор миянӧс пӧдлалісны, вежон пукалім гортын нинӧм вӧчтӧг. Сэсся пытшкӧсын ыпнитіс, мися, вермас ӧд нюжавны уджтӧмалан кадыс. И котырті аслам мастеръяслы «дистанционнӧй удж»: тӧд вылӧ уськӧдам юрси шыран-мавтанног, гыж да чужӧм мичмӧданног, йӧзкӧд кутчысянног, Роспотребнадзорлысь корӧмъяс, сёрнитам-донъялам 2020 вося трендъяс… Йӧзӧдім «ВКонтактеын» асланым котырын юрси мыськалӧм-косьтӧм, кӧса кыӧм йылысь роликъяс да вӧзйӧмъяс.
–Шуам, ӧти тӧлысьтӧ вештысин аслад зептысь, ачыд сёйин, кагатӧ вердін, но мӧд, коймӧд тӧлысь кӧ кыссяс тайӧ ставыс?
–Ӧні менам абу жӧ ставсьыс вештысьӧма, шуам, жыръяс кӧртымалӧмысь. Арендаторыс эз на кор да, виччыся. Кӧть эськӧ тӧда, мый коркӧ быть ковмас мынтыны. Сідзжӧ и вот вештӧмысь миянӧс некод оз мезды. Сэк жӧ муниципалитетлӧн стрӧйбаясын меститчӧм парикмахерскӧйясӧс мездӧмаӧсь кӧртымалӧмсьыс вештӧмысь куим тӧлысь кежлӧ. Дерт, налы кокньыдджык. Тӧда и ас вылас уджалысьясӧс, кодъяс дзикӧдз пӧдлалісны салонсӧ, водзӧ уджавны вынныс абу да.
Чайта, ми воксӧ вывті ёна топӧдісны. Дерт, абу окота пӧдласьны, ӧд сымда вын менам таӧ пуктӧма. Зіля эскыны бурас. Бур, кӧть верӧсӧй уджалӧ. Сыкӧд миян ӧти котыр. Верӧсӧй офис-патераяс дзоньталӧ. Кык вежон эз уджав, а сэсся лэдзисны. Гашкӧ, регыд и миянлы позяс воссьыны.
Галина Харитонова аддзӧма мӧд петан туй – кӧсйӧ ӧтуввез пыр велӧдны парикмахерӧ мукӧдӧс. Сёрнитчӧма нин Сыктывкарса уджӧн могмӧдан шӧринкӧд, босьтӧма колана лицензия. Велӧдчыны гижӧдчӧма 24 морт. Урокъясыс заводитчасны май шӧрсянь. Кыдзи шуӧ ас вылас уджалысь, та серти сылы мойвиӧма. Сідзкӧ, бара на пӧ позяс кутны салонсӧ.
–Ме тӧда, мый оз ков лэдзчысьны, но ӧд кодарӧ на бергӧдчас олӧмыс. Кыдз шуласны, предприниматель сійӧн и предприниматель, мый сылы век колӧ аддзыны кутшӧмкӧ петан туй, кытчӧ кӧть оз веськав, – кывкӧрталіс Галина Васильевна.
Талун кежлӧ Роспотребнадзор стӧча нин урчитӧма мичмӧдчан салонын, парикмахерскӧйын да йӧзлы мукӧд татшӧм услуга вӧзйысьяслы уджаланногсӧ.
Сідз, салонын зільысьяслы абу тырмымӧн маскаасьны, колӧ нӧшта пижама, медицинскӧй халат, шапочка, быд куим час вежлалан маска (ӧтчыд либӧ некымынысь пысавлан) либӧ фильтруйтан респиратор, перчатки, носки, тяпи либӧ тупли. Йӧзӧс могмӧдны позьӧ водзвыв гижӧдӧмӧн, да мед волысьяс костас кадыс кольӧ 20 минутысь оз этшаджык. Шырсьыны-бритчыны окотитысьяслы ӧчередсӧ виччысьны колӧ ывлаын. А парикмахерскӧй кильчӧ вылын кӧ чукӧрмасны унаӧн, мед сулаласны ӧта-мӧдсяньыс 1,5 метр ылнаын. Салонӧ воысьӧс оз позь юктӧдны чай-кофеӧн, кыдзи вӧлі водзынсӧ вӧзйӧны.
Роспотребнадзорлӧн вӧзйӧмас абу урчитӧма парикмахерскӧйяссӧ восьтан кадсӧ. Сійӧс пӧ стӧчмӧдӧ регионӧн веськӧдлысь.
Комиын жӧ юралысьлысь удж вӧчысь Владимир Уйба серти, салон-парикмахерскӧйяссӧ восьтыны водзджык на. Аслас ӧти видеошы-ӧдчӧмын сійӧ гӧгӧрвоӧдіс:
–Та кузя меным унаӧн гижӧны да звӧнитчӧны. Вочавидза морт ногӧн. Шуам, мортыс локтіс шырсьыны либӧ мичмӧдны чужӧмсӧ, вӧчны мукӧд процедура. И мый? Ми ӧд гӧгӧрвоам, мый на костын некутшӧм социальнӧй дистанция оз ло. Мастерыс пыр гӧгралӧ мортыс дорын дзик матын: шырӧ, мавтӧ, мичмӧдӧ. Тайӧ веськыд контакт, кор вермас кӧвъясьны висьӧмыс. Водзынджык висьтавлі нин, 7-9 лун мортыс вермас асьсӧ кывны бура, но тайӧ жӧ кадас паськӧдас нин вируссӧ. Тайӧ, ӧти-кӧ.
А мӧд-кӧ, вирусыс зэв ён да дыр олӧ пызан вылын, ӧдзӧс вугйын. Пример пыдди, больничасӧ, кӧні куйліс коронавирусӧн висьысь, весавны вермим кыкысь-куимысь дезинфицируйтӧмӧн. Сідзкӧ, быд мастерлы ковмас ньӧбны зэв уна дезраствор, медым весавны быд волысь бӧрын жыръяссӧ. А тайӧ нӧшта на ёнджыка мӧрччас омӧль боксянь: предпринимательыс дезинфекция вылас сьӧмсӧ видзас нажӧвитӧм дорсьыс унджык.
Екатерина МАКАРОВА.