Пуксис тай кад: театр эм, а видзӧдысь абу. В.Савин нима академическӧй драма театрлы, кыдзи и страна пасьтала мукӧд татшӧмыслы, ковмис кадысь водз пӧдласьны, вуджӧдны репертуарысь мӧвпыштӧм выль постановкаяссӧ «матысса» кад кежлӧ.
Кутшӧм сьӧлӧмкылӧмъясӧн да мӧвпъясӧн ӧні олӧ Комиын медшӧр театр, сёрнитім веськӧдлысьыскӧд – Михаил Матвеевкӧд.
«Гашкӧ, удитам на уджыштны»
–Михаил Николаевич, кыдзи мӧрччис театрлы – пандемия? Мыйта сьӧм ті воштанныд?
–Ми государственнӧй автономнӧй учреждение и, дерт, миянлы воӧ бюджетысь ыджыд отсӧг. Кӧть та пӧрйӧ ог уджалӧй, государство сьӧмсӧ век жӧ вичмӧдӧ.
Дерт, кор тырвыйӧ уджалам, ми кутшӧмкӧ пай, коланасьыс, ылӧсас, коймӧд юкӧнсӧ, а кор и джынсӧ, асьным нажӧвитам. Но ӧні асьным ог нажӧвитчӧй: ог петкӧдлӧй спектакльяс, ог нуӧдӧй мукӧд мероприятие – мыйтакӧ сьӧм воштам.
Стӧчджыка кӧ, театрын эм учредительӧн – культура министерствоӧн – урчитӧм вогӧгӧрся план. Сы серти миянлы во чӧжӧн колӧ нажӧвитны 20-ысь унджык миллион шайт.
Дерт, огӧ кӧ уджалӧй тӧлысь, мӧд, сідзкӧ, нажӧвитчыны ог вермӧй, ӧд творческӧй уджным сувтіс. Ыджыд Вермӧмкӧд йитчӧм став проектсьыс да мукӧд постановкасьыс ковмис кад кежлӧ эновтчыны.
–Артмӧ, оз нин лоны ӧнія сезонӧ петкӧдлыны кӧсйысьӧм премьераяс, гастроль, «Театрын вой» уджтас?
Видзӧдлам, кор восьтасны уджалан сезонсӧ. И, гашкӧ, сезон помланьыс ми мыйсюрӧ удитам на нуӧдны. Шуам, «Театрын вой» позяс котыртлыны.
Кыдз тӧданныд, ми тырвыйӧ уджалам июнь помӧдз. Гашкӧ, помалам и премьераяс вылын удж. Ми та кежлӧ дасьӧсь.
–Но, кыдзи тыдовтчӧ, пандемия оз паськав да лӧнь кутшӧмкӧ урчитӧм сценарий серти…
–Сыын ӧд и мытшӧдыс.
–Михаил Николаевич, а позьӧ шуны, мый Виктор Савин нима драмтеатр-лӧн пандемия вӧсна сезоныс абу на дзикӧдз тупкысьӧма?
–Дерт, ми уджысь дугӧдчим, но эг дзикӧдз.
Уджалӧны веськӧдлысьяс, бухгалтерия, мукӧд. Кыдзи пасйи нин, дудіс творческӧй уджыс: оз позь корны-чукӧртны артистъясӧс репетиция вылӧ, ог вермӧй восьтыны цех выль спектакль дасьтӧм могысь…
–Михаил Николаевич, эм-ӧ драмтеатрлӧн контракт серти, гонорар вылӧ уджалысь артист, режиссёр? Ӧд эм кӧ сэтшӧмыс, ӧнія кадӧ налы вештысьны нинӧмӧн…
–Миян ставныс штатынӧсь да, та серти бурджык. Шуам, кадысь кадӧ корлывлам режиссёрӧс Москваысь, Санкт-Петербургысь, мукӧдлаысь, и та кузя, дерт, водзвыв сёрнитчам.
Но та пӧрйӧ драмтеатр тайӧ дзугъяс эз веськав. Вӧлі урчитӧма корны бокиысь мортӧс гожӧм помас, медым дасьтысьны выль сезон кежлӧ.
Кодкӧ сьылӧ, кодкӧ мойдӧ
–Ӧні артистъяс, и абу сӧмын тіян театрысь, кодкӧ сьылӧ, кодкӧ пусьӧ, кодкӧ кывбур либӧ висьт лыддьӧ. Шуам, тіян артистка Юлия Экрот чачакӧд мойдӧ, шусьӧ уджтасыс «Сказки на ночь». Ӧтуввезйын спектакльяс йӧзӧданныд, найӧс позьӧ видзӧдны, кыдз шуласны, онлайн.
Татшӧм уджаланногыс театрлы отсалӧ реклама пыдди либӧ, мӧдарӧ, мӧрччас омӧль боксянь: воштанныд «ловъя» видзӧдысьсӧ? Вермасны ӧд шуны, а мыйла пӧ ми локтам театрӧ, кор постановкасӧ видзӧдім нин ӧтуввезйысь…
–Чайта, тайӧ бурланьӧ. Уна во чӧж ми дасьтім «зарни фонд»: гижӧма зэв уна спектакль.
Во чӧжнас вӧлі дасьтам да гижам 8-9 выль постановка. И ӧні, пандемия кадӧ, эм позянлун найӧс петкӧдлыны. Ӧтуввезйын зэв ыджыд аудитория, и тайӧ миянлы бур вылӧ.
Ӧні сцена вылын пуктӧмторнас тӧдмасясны унаӧн на пӧвстысь, кодъяс театрӧ кутшӧмкӧ помка вӧсна эз вермыны волывлыны тшӧкыда, эз видзӧдны став спектакльсӧ.
Дерт, актёръяс оз жӧ весь пукавны гортаныс: лыддьӧны кывбуръяс, дженьыдик висьтъяс – и коронавирус ыджыдалан кадӧ тайӧ тшӧтш кутшӧмкӧ йитӧд видзӧдыськӧд.
Кута лача, бурыс эм и онлайн-спектакльясысь.
Нӧшта ӧтчыд пасъя, оз быдӧн вермы тшӧкыда волыны театрӧ. Весиг асьным, тані зільысьяс, важӧн нин эг аддзылӧй ӧткымын постановка. А петкӧдлам да, аслыным любӧ, мый фондным татшӧм озыр.
«Ловъя» видзӧдысь колӧ
–Кор помасяс коронавирус пандемияыс, вермас лоны, унаӧн гӧльмасны, уджсӧ воштасны да. Абу ӧд быдӧн бюджет юкӧнын зільысь.
Кывсьӧ, кодсюрӧлы мӧрччӧма нин. А на пӧвстын эмӧсь и театр радейтысьяс. Дерт, татшӧмъясыслӧн сьӧмыс оз кут тырмыны билет вылӧ.
Гашкӧ, театрлы, мед не воштыны «ловъя» видзӧдысьсӧ, ковмас чинтыны билет донсӧ?
–Тайӧ, чайта, быдӧнлы мӧрччас, оз сӧмын миян театрлы.
Видзӧдлам, кыдзи кутас овны страна пандемия бӧрын. Ӧні быд мортлӧн эм позянлун донъявны ассьыс олӧмсӧ. А театрлы – ассьыс уджсӧ. И дерт жӧ, чайта, унатор вежсяс экономикаын.
Театрӧ волысьяскӧд миян йитӧдыс тшӧтш вежсяс. Ми и водзынджык, кыдз шуласны, оперативнӧя йӧзӧдлывлім акцияяс. Шуам, сезон помлань позьӧ вӧлі став спектакль-премьерасӧ видзӧд-ны ичӧт донысь. И ӧні, чайта, ковмас мунны видзӧдысьлы воча, отсавны сылы веськавны театрӧ.
Кыпыд руӧн водзӧ овны
–Михаил Николаевич, ми шулім нин, пандемияыс оз паськав да лӧнь кутшӧмкӧ урчитӧм сценарий серти, сійӧ олӧ аслас олӧмӧн. И ми ог тӧдӧй, кор бырас вирусыс. Вермас лоны, мый и сентябрын театрыд оз воссьы. Сэки мый?
–Вай век жӧ видлалам «оптимистичнӧй сценарий» да надейтчам, мый матысса кадӧ, гашкӧ, май помланьыс, ставыс вежсяс бурлань, и ми кутам водзӧ уджавны.
Олӧмас быдтор вермас лоны, но сійӧ оз сувт. Мортлы колӧ овны-вывны, сёйны-юны, пасьтасьны, а медым ставыс тайӧ вӧлі, колӧ уджавны. И такӧд йитӧдын миян театр кутас уджавны.
Сёрнитіс Екатерина МАКАРОВА.