Коми Республикаса опера да балет театрын кык лун помся аншлагӧн петкӧдлісны Джакомо Пуччинилысь «Турандот» опера. Режиссёрыс Николай Покотыло.
Шӧр партияясын петкӧдчисны Китайысь, Якутияысь да Бурятияысь артистъяс. Постановкасӧ театр дасьтӧма республикаса юралысьлӧн грант весьтӧ, а сідзжӧ сійӧ лои «Кандинский» войтыркостса искусство фестиваль юкӧнӧн.
Кыдзи пасйис режиссёр Николай Покотыло (Сыктывкарса видзӧдысь сійӧс тӧдӧ нин, пуктіс тані Николай Гоголь серти «Мёртвые души» мюзикл), Пуччинилӧн «Турандот» – медся «пӧсь» да философскӧй опера. Сійӧс радейтӧны театръяс да видзӧдысь. Нимкодь, мый и миян театр репертуарын лои тайӧ яръюгыд да сьӧлӧм вӧрзьӧдана постановкаыс.
–«Турандот» некор на эг пуктыв да, тайӧ вӧлі зэв кывкутана удж, мыйысь ме шуда, – юксис журналистъяскӧд сьӧлӧмкылӧмнас Николай Покотыло. – Операсӧ Пуччини гижӧма Карло Гоцци серти, кодлӧн драма подулас важ Китайса миф. Ог тӧд, кыдзи артистъяслы, но меным вӧлі интереснӧ уджавны накӧд. Корсим вочакывъяс, мыйла Турандот татшӧм. Окота вӧлі вӧчны лов вӧрзьӧдна постановка, мед артистъяс эз сӧмын петавны сьывны, но и ворсісны. Дерт, донъявны видзӧдысьлы, но чайта, артмис.
Сюрӧс сертиыс ставыс вӧчсьӧ Пекинын. Чорыд сьӧлӧма да скӧр принцесса Турандот (ворсісны Саха Республикаысь заслуженнӧй артистка Парасковья Герасимова да Бурятияысь народнӧй артистка Ольга Жигмитова) синнас оз вермы видзӧдны мужичӧйясӧс. Сылӧн ки помысь кулӧны вель унаӧн.
И со дас коймӧд принц Калафлы (ворсіс Борис Калашников) мусмис Турандот. Сылӧн олӧмыс тшӧтш сунис йылын. Но Калаф вермӧ небзьӧдны Турандотлысь сьӧлӧмсӧ, да помас ӧтлаасьӧны.
Постановкаыс куим юкӧна. Коймӧдыс, видзӧдысьяслӧн чайтӧм серти, медся сьӧлӧм вӧрзьӧдана. Буретш тані Турандот «пӧрӧ» муслунӧ. А таӧдз сылӧн ки помысь кулӧ Калафлӧн рабыня Лиу. Медводдза лунас ворсӧма Валерия Зеленская, а мӧдас – Елена Лодыгина. Кыкнан артисткаыс аслас петкӧдчӧмӧн бӧрддзӧдӧмаӧсь видзӧдысьӧс.
Пуччинилӧн мича шыладыс (ворсісны театрса оркестр да 5134-ӧд войскӧвӧй часьтысь военнӧй оркестр) йиджӧ вемӧдз. Николай Покотылолӧн кывъяс серти, ковмӧма содтыны театрса оркестрӧ ворсысьяссӧ сы могысь, мед юргис унджык духӧвӧй инструмент. Сідзжӧ постановкаӧ пырӧдчисны Коми Республикаса искусствояс колледжысь студентъяс да искусствояс гимназияысь хор капелла.
–Пуччинилӧн ставсӧ мӧвпыштӧма: кутшӧм шылад кыдзи юргӧ, мыйта ворсысь. Татчӧс театрын, дерт, та мында сьылысь-ворсысьыс абу. Но петан туйыс миянлы сюри, – пасйис режиссёр.
Кыдзи пасйи нин, Турандотӧс ворсісны Сахаысь да Бурятияысь корӧм артистъяс. Ольга Жигмитова висьталіс, мый тайӧ операас медводдзаысь сьылӧ, а Парасковья Герасимова ворслӧма Лиуӧс.
–Сьывнысӧ зэв сьӧкыд. Колӧ, мед гӧлӧсыд юргис улі, шӧр и вылі регистрын. Ме чайта, Турандот рольӧдз быдми нин. И нимкодь, мый лои татшӧм позянлуныс, – висьталіс Парасковья Герасимова.
–А менам медводдза репетиция бӧрын весиг синваӧй доршасис сцена вывсьыс мунігӧн, сэтшӧма вӧрзьӧдіс лолӧс тайӧ рольыс, – содтіс Ольга Жигмитова.
Опера гӧгӧрвоысьяс сідзжӧ пасйӧны, мый сьӧкыд сьывны Калаф принцӧс. Торйӧн нин медся нималанаыс Nessun dorma сьӧкыд (тенор репертуарын).
Шӧр рольяс и куим министрлӧн, кыдзи пасйӧ режиссёр. Ворсӧны найӧс Китайысь артистъяс, Санкт-Петербургса консерваторияын велӧдчысьяс (педагогыс Комиысь Владимир Ванеев, коді уна во нин сьылӧ Мариинскӧй театрын да велӧдӧ Санкт-Петербургын) Цзянлун Ли, Цзыцян Лю да Цзячэн Вэй. Сідзжӧ Николай Покотыло пасйис, мый Цзянлун Ли тӧдӧ роч кыв да отсалӧма мукӧдыскӧд уджын.
–Кор вои Комиӧ, юркарыс чуймӧдіс мичнас. Да и театрыс кажитчис. Дерт, полышті, роч кывсӧ ог бура тӧд да, режиссёрыс, дирижёрыс меным тӧдтӧмӧсь и. Менам партияӧй – тайӧ Пинг – зэв тӧдчана «Турандот» операын. Партияыс зэв интереснӧй, уна сьыла и уна ног петкӧдча, – висьталіс журналистъяскӧд аддзысьлігӧн Цзянлун Ли.
Николай Покотыло содтіс, мый водзӧ вылӧ лоасны ас министръяс: Андрей Ковалёв, Даниил Абдурахманов, Михаил Ярмольский, а Турандотӧс дасьтӧ Валерия Зеленская.
* * *
Театрӧн веськӧдлысь Алексей Садовский пасйис, мый постановкалы декорациясӧ дасьтӧма Сыктывкарса серпасасьысь Эрих Вильсон, паськӧмсӧ серпасалӧма Россияса художник Татьяна Кондрычина. Дирижёраліс Константин Хватынец (Москваса государственнӧй академическӧй оперетта театрысь). Би кузя художникӧн вӧлі Большой театрысь Сергей Шевченко.
Сідзжӧ Алексей Садовский тӧдчӧдіс, мый декабрын «Турандот» операын дирижёралас «Русская симфония» филармонияса оркестрысь главнӧй дирижёр, Тяньцзинса опера театрысь дирижёр да сэтчӧс консерваторияын велӧдысь Янь Цзянань.
Тайӧ лоӧ Россия да Китай костын культура озырлунӧн юксян восӧ сигӧртӧм.
<> Екатерина МАКАРОВА. Снимокъясыс Коми Республикаса опера да балет театрысь.