Мылваса детсадйӧ котралысь челядьлы пусьысь Галина Михайловна Глуховалӧн нелямынысь унджык воӧн чӧжсис ыджыд опыт-сям, да сійӧ тӧдӧ быдмысь войтырлы чӧскыд да пӧтӧса-колана сёян-юан дасьтӧмын став гусяторсӧ.
Мылва посёлокса детсадйӧ пырӧмсяньыд кылӧ юр кольмӧдана чӧскыд дук. Регыд нин пажын кад, и челядьлы пражитӧны котлет. Кыдзи бӧрыннас тӧдмалі, татшӧмсӧ нэмсӧ радейтӧны ставныс. Детсадйысь петӧм нин ӧнія школьникъяс пӧ Галина Михайловнакӧд ывлавылын паныдасигӧн кутыштлӧны сійӧс да висьталӧны, мый гажтӧмалӧны чӧскыд котлетсьыс.
Сыктывкарса торгово-кулинарнӧй училищеын нёльӧд разряда пӧвар специальносьт босьтӧм кузя дипломӧн да столӧвӧйын уджыштӧм бӧрын Галина Михайловна 1979 вося декабрын локтӧма детсадйӧ. Медводз зільӧма подсобнӧй работникӧн, а сэсся ыстӧмаӧсь челядьлы пусьысьяслы курсъяс вылӧ, кӧні и тӧдмалӧма быдмысь войтырлы сёян-юан дасьтӧмын став гусяторсӧ. Экзаменъяс лючки сдайтӧм мысьт сетӧмаӧсь квайтӧд разряд. Школаӧдзса учреждениеӧн веськӧдлысь Ольга Александровна Малыхиналӧн ошйысьӧмӧнмоз гӧрдитчӧмӧн висьталӧм серти, Галина Михайловна кодь вылыс квалификацияа челядьлы пӧварыс сэсся районын абу.
Талун Галина Глуховалӧн медводдза выпускникъясыс ветымын арӧсысь нин петӧмаӧсь. Нелямын воысь унджыкнад пусьысь уджыс вужвыйӧныс вежсьӧма.
–Войдӧр став йӧла вӧлӧгаыс вӧлі татчӧс, – казьтылӧ пӧвар. – «Приуральскӧй» совхозысь быд лун вайлісны кызь вит литра фляга тыр йӧв. Сэки детсадса куим стрӧйбаын вӧлі квайт группа, 120 нывка да зонка. Картупельсӧ бӧрйывлім татчӧс овощехранилищеын. Капустасӧ асьным жӧ шоммӧдлім. Вотім морс вӧчны турипув. Быдтім-вӧдитім картупель. Вӧчалім пельнянь, пӧжавлім хворост да нянь. Вӧчавлім картупеля зразы, картупеля-яя котлет. Зілим дасьтыны сёян-юансӧ аслыспӧлӧсджыкӧн да чӧскыдджыкӧн. И став тайӧ вӧлӧга вылас некутшӧм сертификат эз корлыны.
Челядьыс садйын уна вӧлӧма да, пусянінын вежласьӧмӧн-сменаӧн зільӧма кык пӧвар, налы отсасьӧма подсобнӧй рабочӧй. Удж вылас волӧмаӧсь квайт час асылын. Весавлӧмаӧсь ведра тыр картупель, ыджыд пельсаясын кӧтлӧмаӧсь няньшом. Луннас узьыштӧм бӧрын зонпосниӧс вердлӧмаӧсь ужынӧн. Детсадйыс пӧдласьлӧма сизим час да джынйын.
Воысь-во челядьыс ӧтарӧ чинӧма, да вежсьӧма и уджаланног-кадколастыс. Галина Михайловна талун детсадйын ӧтнас пусьӧ, но велалӧмвывсьыс век на важ мозыс водза-водз локтӧ. А юӧртӧны кӧ би ли ва кусӧдӧм йылысь, зільӧ водзвыв ставсӧ дасьтыны-пуны.
Ань ӧкуратнӧй да кывкутысь, стӧча кутчысьӧ технологияӧ. Бура тӧдӧ чӧскыд да пӧльзаа сёян-юан рецептъяссӧ, а сідзжӧ вӧчӧ сійӧс сьӧлӧмсяньыс да радейтӧмӧн. Буракӧ, та понда сылӧн сёяныс нӧшта на чӧскыд.
–Зонпоснилы век шуа, мися, яйсӧ да черисӧ, град выв пуктассӧ мед вӧлі кушӧдз сёйӧма, мукӧдторсӧ – кыдз кӧсъянныд, – висьталӧ ань. –Но пырджык ставсӧ куралӧны.
–Но мый, чӧскыд? – юася бӧрыннас.
–Сё прӧчент! – радейтӧ вӧлі вочавидзны Сонечка Новикова. А Павлуша Хомутинников вӧлі тэчӧ балл.
Ассьыс ичӧтик гурманъяссӧ Галина Михайловна казьтылӧ нюмпырысь.
Куш тасьтіясыс да вылӧ донъялӧмыс – пӧварлы медся донаӧсь, ӧд дзоньвидза сёянӧн чӧсмасьӧмӧн челядь ӧдйӧджык лючки сӧвмӧны-быдмӧны. Окота пӧ, мед зонпосни эз висьны да нимкодьӧдісны бать-мамсӧ вермӧмъяснас. Дерт, вермӧмъяссьыс нимкодь и детсадйын уджа-лысьяслы, ӧд найӧ зільӧны, медым нывкаяслы да зонкаяслы тані вӧлі лӧсьыд да шоныд-гажа.
Традиция серти быд во Галина Михайловна пӧжалӧ детсадйысь петысьяслы пувъя пирӧг. Да и посёлоксаяс бура тӧдӧны сылысь пушыд да чӧскыд пӧжассӧ. Детсадлы дзескыд кадӧ ань ёна пӧжасьлӧма быдсикас гаж-чукӧртчылӧм дырйи вузалӧм могысь. Нажӧвитӧм сьӧмсӧ сэсся пуктылӧмаӧсь детсад кудйӧ.
Пӧтӧса артмывлӧ и Май 9 лун кежлӧ пуӧм салдат рокыс. Мылвасаяс шулывлӧмаӧсь, татшӧм чӧскыд ид шыдӧса яя роксӧ пӧ эг на сёйлӧй.
Школаӧдзса учреждениеын пӧвар уджалӧ оз сӧмын пусянінын. Галина Михайловналӧн бура артмӧ артиставны да, тшӧкыда петкӧдчывлӧ челядьлы быдсикас гажын. Сытӧг оз коль и ремонт-дзоньтасьӧм да субӧтник. Детсадса уджалан ичӧтик котырын сійӧ зэв колана.
Пӧч нин да, Галина Михайловналӧн сьӧлӧмыс висьӧ и аслас куим внук вӧснаыс. Быттьӧ пӧ неважӧн на дзоляникӧсь вӧліны, кизь гырсяӧсь, а медыджыдыслы дас ӧкмыс арӧс нин тырис, ичӧтыс велӧдчӧ сизимӧд классын. Внучка дасьтысьӧ выпускнӧй экзамен кежлӧ.
Ставныслы окота отсавны, медым олӧмыс артмис шуда да судзсяна-бур…
Юлия Линкевич, Мылдін р.
<> Комиӧдіс Елена Плетцер. Снимокъясыс авторлӧн.