«Сыктывкарса тулыс» опералы да балетлы сиӧм войтыркостса фестиваль воысь-во гажӧдӧ искусство радейтысьясӧс яръюгыд постановкаясӧн. Традиция серти шӧр партияясын петкӧдчӧны корӧм «кодзувъяс». Таво на пӧвстын вӧлі Россияса народнӧй артист, Мариинскӧй театрысь солист, миян земляк Владимир Ванеев. Сьыліс сійӧ князь Греминӧс Пётр Чайковскийлӧн «Евгений Онегин» операын.
Енбиа зонкалӧн туй
Владимир Борисович чужлӧма Луздор районса Абъячойын. Ичӧтдырйиыс сійӧ абу и мӧвпалӧма лоны опера сьылысьӧн. Но школаын велӧдчигӧн воссьӧма шылада кружок, кодӧн веськӧдлӧма том композитор Александр Гениевич Горчаков. Сійӧ и ышӧдӧма томуловӧс ворсны ансамбльын. Владимир Ванеев велӧдчӧма ворсны баянӧн да саксофонӧн. Вокально-инструментальнӧй ансамбльын ворсӧмыс чужтӧма шылад дорӧ муслун. И школа помалӧм бӧрын Владимир пырӧма велӧдчыны Сыктывкарса музыкальнӧй училищеӧ (ӧні искусствояс колледж) оркестр юкӧнӧ. А сэні нин казялӧмаӧсь, мый енбиа зон мастер и сьывны. Педагогыс вӧлӧма Сергей Павлович Марков.
Водзӧ Владимир Ванеев помалӧма Улыс Новгородын Горькийса государственнӧй консерватория. Мӧд курссянь сійӧ петӧма сэтчӧс карса опера да балет театр сцена вылӧ. Медводз сьылӧма челядьлы постановкаясын, а сэсся верстьӧ репертуар. Сыктывкарса опера да балет театрын солисталӧма нёльӧд курссянь. А консерватория помалӧм бӧрын веськалӧма Мариинскӧй театр опера труппаӧ.
Артистлӧн дой
–Владимир Борисович, «Сыктывкарса тулыс» вылӧ быд во воланныд?
–Ог. Во сизим кымын эг нин петкӧдчыв.
–И ӧні корисны да, кутшӧм сьӧлӧмкылӧмъясӧн воинныд?
–Нимкодьпырысь.
–«Евгений Онегин» операын сьыланныд князь Греминӧс. Тайӧ тіян радейтана партия?
–Позьӧ шуны тадзи. Сійӧ абу ыджыд, но бура сьывны сійӧс сьӧкыд.
–Шуинныд, дыр нин эн волӧй фестиваль вылӧ. А сэкъя «тулысыс» ӧніясьыс торъялӧ? Рочасьыштны кӧ, воштіс эз ассьыс престижсӧ?
–Весиг ог куж висьтавны. Сы вӧсна мый ми, корӧм солистъяс, волам татчӧ здук кежлӧ петкӧд-чыны. А сідз, дерт, бокисянь неуна видзӧда: коді воліс, кыдзи колис. Волывлӧны кӧ, сідзкӧ, олӧ и колӧ.
–А вот кор тадзи корӧм солистъяс пырӧдчӧны сійӧ либӧ мӧд постановкаӧ, ёна-ӧ сьӧкыд али кокньыд? Медым сійӧ либӧ мӧд постановкаыс артмис бура, мед некытчӧ эн торксьы?
–Ӧні кадыс мунӧ чожа, да репетицияяс вылӧ кадыс абу жӧ уна. Ставыс вӧчсьӧ ӧдйӧ. И татшӧм фестивальын петкӧдчигӧн ӧти-кык репетицияысь кындзи кадыс сэсся абу. Но кор унаысь сьылан, пырӧдчыны кокньыд. Дерт, выль спектакль кӧ, сэки ӧти репетицияыд абу тырмымӧн. Артистӧс татшӧм ветлӧмыс оз сьӧктӧд, тайӧ нин пӧшти быд солистлӧн уджаланног.
–Ті петкӧдчанныд он сӧмын Россияса ыджыд каръясын, но и суйӧр сайын. Сыктывкарса сцена, гашкӧ, медмуса?
–Россияын тайӧ дзик ӧти республика, кӧні абу профессиональнӧй опернӧй театр. Тайӧ век жӧ культура керка, да опера сьылӧм могысь став коланаыс абу. Сьӧлӧм вылын таысь абу долыд. Колӧ, мед Комиын вӧлі опера театр. Та йылысь уна во нин сёрнитӧны, жаль, сёрниӧн и кольӧ.
Сьылысьясыд бӧрдӧны жӧ
–Владимир Борисович, тіян сідз шусяна ыджыд опернӧй карьераыд заводитчис Борис Годуновсянь, асьныд коркӧя миян сёрниын висьтавлінныд. Кор сэні сьылінныд, вӧлі 29 арӧс. А вот коми сиктын быдмӧм зонкалы ыджыд сцена вылӧ веськавны кокньыд али сьӧкыд? Али кодкӧ мед быть отсалӧ?
–Кыдзкӧ артмис сідз, мый меным пыр везитіс. Воысь воӧ ме водзын пыр воссьыліс выль ӧдзӧс, сӧмын пыр сэтчӧ. Ме ог шу, мый меным мыйынкӧ вӧлі сьӧкыд.
–Сідзкӧ, мӧд ног юала: сэкъя том йӧзыслы али ӧніяыслы сьӧкыдджык?
–Чайта, ӧніяыслы.
–Мыйла?
–Сьылысьыс лоис унджык. Кадыс мунӧ ӧдйӧ, позьӧ шуны, лэбӧ. И кадыс дасьтысьӧм вылас этша, том йӧз оз удитны бура лӧсьӧдчыны. Опера сьылысь профессия – тайӧ абу том йӧзлы, колӧ мед мужик да баба кодь нин. Консерватория помалӧны водз, томӧн, а сэсся мунӧны вузасьны «Вкусно – и точкаӧ».
–Таысь шог педагоглы. Ті ӧд тшӧтш уна во нин велӧданныд?
–Быдӧнлӧн, дерт, аслас олӧм. Миянлы, педагогъяслы, колӧ сетны, мый кужан, а кодкӧ босьтӧ, а кодкӧ и оз. И шуи нин, кытчӧ сэсся медасьӧны.
–А опера сьылӧмыс ӧні модаын али абу?
–Модаын. Кыдз шуласны, ставныс мода бӧрся вӧтлысьӧны. Думайтӧны, мый сьывны кокньыд. А сэсся босьтчӧны да уна синва кисьтӧны.
–Владимир Борисович, кыдзи ме тӧда, ті татчӧ волывланныд и искусствояс колледжын велӧдчысьяскӧд аддзысьлыны. Мыйла сійӧ тіянлы колӧ, ті ӧд ас кӧсйӧм серти тайӧс вӧчанныд?
–Колӧ отсасьны том йӧзыслы. Ӧні на аддзысьлі. Нуӧді мастер-класс, кывзі колледж таво помалысьясӧс. Куимӧс кори велӧдчыны Санкт-Петербургӧ. Налӧн артмас.
–Владимир Борисович, тіян уна нин сьылӧма. И ті педагог. А кутшӧм уджлы унджык кад сетанныд?
–Шӧрипӧв на. Ме сьыла уна на и велӧда. Верма на да. Дзоньвидзалун тырмӧ на.
–Воясыд оз косавны. Гӧлӧс – тайӧ тіян инструмент. Кыдзи сійӧс видзны, мед дырджык кольны сцена вылын?
–Колӧ быд лун сьывны, он кӧ, гӧлӧсыд вошас ӧдйӧ. Но и техника, и дзоньвидзалун колӧны. Дзоньвидзалуныд кӧ эм, сідзкӧ, сьылан на.
–Овлӧ, мый абу окота петны сцена вылӧ?
–Кор гӧлӧсыд оз ёна кывзысь, сэки думайтан, гашкӧ, тырмас нин. А сэсся гӧлӧсыд воас да, шуан аслыд, сьылышта на.
–Гудӧкасянныд на да, гашкӧ, и саксофонӧн ворсанныд? Тіян ӧд творчествоыд буретш сысянь заводитчис?
–Кужышта, но киыс оз нин бура уджав. Неуна саксофонӧн ворсышті водзті, ӧні ог. Армияын ворсі быдсяма духӧвӧй инструментнас. Кӧсъян кӧ профессиональнӧя ворсны, колӧ пыр тайӧс вӧчны, кыдзи и сьылӧмын.
Кӧні гыбалӧ чери
–Владимир Борисович, а Александр Гениевичкӧд кутшӧмкӧ йитӧд кутанныд он?
–Гожӧмнас вина юыштлам, – сералігтыр вӧчавидзис сійӧ.
–Сідзкӧ, ті Комиӧ волывланныд он сӧмын «Сыктывкарса тулыс» вылӧ?
–Быд гожӧм ме тані, куим вежонсӧ да шойчча.
–Кор ми тіянкӧд медводдзаысь сёрнитлім, шулінныд, мый радейтанныд сиктса олӧм, вӧр-ва, крестьяна удж, вуграсьны…
–Ставыс сідзи, нинӧм на эз вежсьы. Кор вола Комиӧ, кызвынсӧ ола Сыктывкарын, Абъячойӧ ветлывла лун кык-куим кежлӧ. Сэні менам воча вок олӧ, ӧти классын велӧдчысьяс. Удораӧ ун-джык лун кежлӧ ветла.
–Сэні чериыс бурджыка шедӧ?
–Да, збыль бурджыка.
<> Екатерина МАКАРОВА. Снимокъясыс Владимир ВАНЕЕВЛӦН гортса архивысь.